De mens achter de moord

Jonathan Groff als FBI-agent Holden Ford in de duistere dramaserie Mindhunter Mindhunter Met Jonathan Groff, Holt McCallany en Anna Torv. Twee van tien afl. waren beschikbaar voor pers. Deze vrijdag op Netflix. 4 *# In de gruwelijke, stijlvol vormgegeven Netflixserie kruipen twee FBI-agenten in de jaren zeventig in de psyche van seriemoordenaars.

SERIE

Thijs Schrik dmund ‘Ed’ Kemper, ook wel bekend als The Co-Ed Killer, ziet het ombrengen van mensen als een roeping. En hij wil eigenlijk wel een beetje erkenning. „Het is niet makkelijk om mensen af te slachten, het is hard werken. Zowel fysiek als mentaal. Ik denk niet dat mensen zich dat realiseren.”

Kemper, die nog veel meer gruwelijke dingen deed met zijn slachtoffers, praat in een gedenkwaardig scène uit de nieuwe Amerikaanse dramaserie Mindhunter met een FBI-agent die in zijn hoofd probeert te komen. Maar speelt de seriemoordenaar een spelletje met de agent? Of is het andersom? Die dynamiek staat centraal in deze serie, mede ontwikkeld door topregisseur David Fincher, die na House of Cards voor de tweede keer aan de wieg staat van een grote Netflix-productie.

Het op feiten gebaseerde verhaal draait om twee FBI-agenten die eind jaren zeventig baanbrekende onderzoek doen naar seriemoordenaars. De jonge Holden Ford (Jonathan Groff) en oude rot Bill Tench (Holt McCallany) proberen de denk- en gedragspatronen van deze moordenaars te doorgronden door ze uitgebreid te interviewen. De kennis die ze opdoen willen ze gebruiken bij lopende zaken.

De twee zijn gebaseerd op de bestaande agenten John Douglas en Robert Ressler. Ze hebben wel andere namen gekregen, wat doet vermoeden dat veel zaken sterk gedramatiseerd zijn.

Fincher regisseerde in 2013 de eerste twee afleveringen van House of Cards. Zijn rol werd daarna beperkt en na vijf seizoenen is de politieke dramaserie op zijn retour en qua populariteit ingehaald door series als Narcos en Stranger Things. Daarnaast weet het personage Frank Underwood niet echt meer te choqueren in een tijd waarin er zoveel onvoorspelbare dingen gebeuren in het echte Witte Huis.

Vertrouwd terrein

Dat choqueren lukt Fincher in Mindhunter wel; de serie heeft geen moeite met het beschrijven en tonen van gruwelijke taferelen. Ook nu regisseerde hij weer de eerste twee afleveringen, terwijl schrijver en producer Joe Penhall het geheel verder runt (Netflix maakte vooraf alleen deze eerst twee afleveringen beschikbaar voor de pers). Mindhunter zit meer in Finchers straatje dan House of Cards, hij keert terug naar vertrouwd terrein: zijn doorbraakfilm Se7en (1995) en Zodiac (2007) gaan eveneens over seriemoordenaars.

De serie begint in 1977, als Ford werkt als gijzelingsonderhandelaar en leraar op de trainingsacademie van de FBI. Er wordt meteen een goed tijdsbeeld neergezet: seriemoordenaar Charles Manson zit nog in het collectieve geheugen, de oorlog in Vietnam en het Watergateschandaal zijn nog verse wonden.

Het vakmanschap spat verder van het scherm. Alles wordt stijlvol in beeld gebracht en de soundtrack is indrukwekkend, al verdient de inzet van Psycho Killer van Talking Heads niet meteen de originaliteitsprijs. In de eerste aflevering zijn sommige dialogen wat houterig. Als de twee FBI-mannen gaan samenwerken in de tweede aflevering komt alles op gang. Ford gaat eerst solo in gesprek met Kemper, een grote, intelligente man, die naast studentes ook zijn moeder vermoordde. Hij beschrijft zijn daden verraderlijk ontspannen, wat zijn scènes veel onderhuidse spanning meegeeft.

Ondanks de heftige materie krijgt Mindhunter de toon van een buddy copfilm, waarin twee botsende agenten elkaar vinden in de strijd tegen hun leidinggevenden. Zo begint Fincher op een effectieve manier een potentiële nieuwe hit.