Beslotenheid formatie is funest voor het democratisch proces

et de aanstelling van VVD-leider Mark Rutte als formateur is de laatste fase van de kabinetsformatie begonnen. Volgens Rutte is het streven dat het nieuwe, uit zestien ministers bestaande kabinet over een kleine twee weken op donderdag 26 oktober wordt beëdigd. Het zal tijd worden. Ooit was het zo dat voor het in elkaar zetten van een nieuw kabinet alleen de figuur van een formateur nodig was. Volgens die lijn doorredenerend is met de benoeming van Rutte de formatie pas nu begonnen.

De werkelijkheid is dat sinds de verkiezingen van 15 maart al 213 dagen zijn verstreken. Daarmee gaat deze formatie de boeken in als de langdurigste ooit.

Opmerkelijk is dat dit trieste record alleen mondjesmaat aan de orde kwam, toen de Tweede Kamer donderdag met informateur Zalm sprak over het eindverslag van zijn werkzaamheden. De meeste fractievoorzitters concentreerden zich op de inhoud van het regeerakkoord, ook al is daar nog alle tijd voor als het derde kabinet-Rutte zich over enkele weken officieel met de regeringsverklaring aan de Tweede Kamer presenteert.

Toch is het zeer wenselijk dat de Tweede Kamer, die sinds 2011 de kabinetsformatie volledig naar zich toe heeft getrokken, nog eens kritisch terugblikt. Niet om het besluit om de Koning geen rol meer te geven tegen het licht te houden. De lange duur is vooral een gevolg van het gegeven dat maar liefst vier partijen nodig waren voor een parlementaire meerderheid, en de wens van de aanstaande coalitiepartners alles zo veel mogelijk vast te leggen. Met het al dan niet betrokken zijn van de Koning heeft het niets te maken. Terugkeer naar de oude situatie zoals door enkele politici na de eerste hobbels bij de formatie werd gesuggereerd, is dan ook niet gewenst.