Mediacollectief onthult fiscale constructies, kritiek op Nederland

De Paradise Papers onthulden afgelopen week hoe rijke individuen en bedrijven hun geld wegsluizen via belastingparadijzen om zo belastingen te ontwijken. Het was na de Panama Papers, LuxLeaks en FootballLeaks het zoveelste bewijs dat dit een gangbare praktijk is onder vermogenden. De meeste onthulde belastingconstructies zijn legaal, maar er ontstaat wel meer politieke discussie over de morele wenselijkheid ervan. Namen die voorkomen In de Paradise Papers zijn onder anderen de Britse koningin Elizabeth II, popster Bono, wereldkampioen Formule 1 Lewis Hamilton en de Amerikaanse minister van Handel Wilbur Ross. Ook grote bedrijven zoals Facebook, Apple, Allianz, Disney, Uber, Nike, Walmart, Siemens en McDonald’s komen voor in de documenten, die zijn gepubliceerd door een ICIJ, een groep onderzoeksjournalisten waar ook Trouw en Het Financieele Dagblad toe behoren. Het gaat om bestanden van het bedrijf Appleby uit Bermuda, dat voor klanten belastingconstructies optuigt. Wat Nederland betreft, bevestigde de Belastingdienst berichtgeving van het FD en Trouw dat de Nederlandse fiscus in 2008 de fout in is gegaan bij een belastingregeling met de Amerikaanse multinational Procter & Gamble. Daarmee slaagde het bedrijf erin om 169 miljoen dollar (destijds circa 120 miljoen euro) minder belasting te betalen in Nederland. Een belastinginspecteur keurde in zijn eentje een afspraak met Procter & Gamble goed. Ook publiceerde Trouw een uitgebreid stuk over de fiscale constructies die sportkledingfabrikant Nike heeft opgetuigd om de belastingdruk zo laag mogelijk te houden. Het concern gebruikte aanvankelijk een belastingroute die via Nederland naar Bermuda liep. Nederland werd deze week door buitenlandse kranten en politici afgeschilderd als belastingparadijs. Wat maakt Nederland – zonder bankgeheim of extreem lage winstbelasting en nu nog mét dividendbelasting – zo aantrekkelijk voor multinationals? Vier fiscale constructies zijn van belang. De deelnemingsvrijstelling bepaalt dat buitenlandse dochterondernemingen winsten onbelast kunnen overmaken naar het Nederlandse moederconcern. Met de cv/bv-structuur kunnen bedrijven in het buitenland gemaakte winsten naar Nederland sluizen en hier onbelast oppotten. The Rolling Stones en U2 laten geldstromen via mini-firma’s in Nederland lopen omdat de fiscus geen belasting heft op rente en royalties die worden betaald aan personen of vennootschappen in het buitenland. Die heffing komt er wel. Tenslotte zijn er de rulings, afspraken tussen multinationals en de Belastingdienst over hun afdracht.