Louis C.K.
Kan je nog van een komiek houden die vrouwen lastigvalt?
‘Nee. Au. Niet Louis C.K.’ Dat was mijn eerste gedachte toen donderdagavond het bericht verscheen dat de Amerikaanse comedian Louis C.K. zich volgens een artikel in The New
York Times in vijf gevallen seksueel had misdragen tegenover vrouwen. Toegegeven, dat is niet zoals het hoort. Of beter gezegd, dat is niet zoals ik zou willen zijn.
Bij elk bericht over aangerande of verkrachte vrouwen, in India in een bus of door een grijpgrage zakenman die later president van Amerika wordt, gaan veroordeling van de dader en empathie voor de slachtoffers al bij lezing van een artikel hand in hand. Als het ‘seksuele roofdier’ een man blijkt die je bewondert, dan moet je een drempel over.
De reflex doet denken aan de reflex die je hebt als je hoort dat een geliefd persoon in je omgeving sterft: ontkenning. ‘Het is niet waar. Niet hij.’ Gevolgd door krachttermen. Het besef dat het waar is, komt snel. In het geval van Louis C.K. toen ik een tweet zag van Emily Nussbaum, tv-criticus van The
New Yorker. „Hulde aan iedereen die zijn verhaal deed in het artikel over Louis C.K. Het vergt grote moed om de waarheid te vertellen over zo’n machtige man.”
Zo is het. Simpel en waar. Geen gemaar. Ik schrijf dit artikel ook niet ter relativering. De naar buiten tredende vrouwen brengen een broodnodig proces van bewustwording op gang. Hun spreken zorgt ervoor dat de bij veel mannen diep gewortelde misogynie openlijk wordt bestreden. Wat ik beschrijf, is slechts een neveneffect van dit proces van purificatie: grote mannen vallen van hun voetstuk.
Liefde laat zich moeilijk temmen, maar je moet ervanaf. Je partner is vreemdgegaan en wat je hart je ook voor gevoelens opdringt: het is beter de relatie te verbreken.
De pijn van de slachtoffers van Louis C.K. komt overeen met die van andere slachtoffers van seksueel misbruik: de schaamte, de gebroken dromen en de gefnuikte ambities, die een levenslang trauma kunnen veroorzaken.
Doet de aard van het wangedrag van Louis C.K. ertoe? In wezen niet. Het schrijnt alleen maar extra dat zijn wangedrag zoveel raakvlakken heeft met de grensoverschrijdende zelfspot die hem tot een van de grootste comedians in de VS maakt. Uit het artikel blijkt dat Louis C.K. zich opdrong aan vrouwen door in hun bijzijn te masturberen. Het moet gezegd: dat is een sneue manier van aanranden, die naadloos aansluit bij de figuur van Dikke Mislukkeling die hij speelt op het podium.
Zijn verslaving aan masturberen heeft hij eindeloos uitgebuit voor het komische effect, maar ook om de tragiek van zijn eenzaamheid uit te diepen. In zijn show Chewed Up (2008) zegt hij dat hij sinds zijn twaalfde geen dag heeft overgeslagen. Een goede graadmeter voor hoe je over het onderwerp denkt, zegt hij, is het moment dat je weer met masturberen begon na 9/11. „Bij mij was het tussen het vallen van de torens. Anders hadden zíj gewonnen.”
Dat hij zich in het echte leven allerminst in desolate eenzaamheid aftrok, wordt aangegrepen om vragen te stellen bij zijn werk. Maar het podium is een vrijplaats en zijn shows hebben niemand aangerand. Het gaat om wat de maker buiten het podium deed. Netflix en HBO hebben zojuist aangekondigd zijn werk uit hun aanbod te verwijderen. Alsof iemand nog zin heeft daar nu naar te kijken.