Miljardendeal Israël-Egypte over aardgas

Overeenkomst tussen de twee buurlanden is „de belangrijkste sinds de vredesdeal in 1979”.

Israël gaat voor 15 miljard dollar aan gas leveren aan Egypte. De overeenkomst tussen het Egyptische Dolphinus Holdings en een consortium onder leiding van de Israëlische Delek Group en het Amerikaanse Noble Energy onderstreept de steeds nauwere banden tussen beide buurlanden en sterkt Egypte in de ambitie om een regionaal gasknooppunt te worden.

Volgens het tienjarige contract moet het consortium Egypte zo’n zeven miljard kubieke meters gas per jaar leveren. Ter vergelijking: dit is ongeveer eenderde van de tegenwoordige gaswinning in Groningen.

De helft van het Israëlische gas moet komen uit het Tamar-reservoir, nu Israëls enige bruikbare aardgasveld. De andere helft moet komen uit het Leviathanveld, dat in de Middellandse Zee tussen Cyprus, Libanon en Israël ligt en wordt geëxploiteerd door Delek en internationale partners. Dit veld zou vanaf 2019 gas moeten gaan opbrengen.

De overeenkomst met Egypte past in de recente toenadering tussen Israël en de Arabische landen, met name buurlanden Egypte en Jordanië. De Israëlische minister Yuval Steinitz (Energie, Likud) noemde de overeenkomst zelfs „de belangrijkste sinds de vredesovereenkomst van 1979” tussen Israël en Egypte.

Sinds president Sisi aan de macht kwam in Egypte, in 2013, zijn de banden met Israël versterkt. Ze werken nauw samen op het gebied van veiligheid, vooral in de bestrijding van aan terreurbeweging IS gerelateerde groepen in de Sinaï-woestijn. Met Jordanië sloot Israël al in 2014 een gasdeal voor vijftien jaar.

Het merendeel van het geleverde gas zal in Egypte worden gebruikt voor binnenlandse consumptie, maar Egypte heeft ook de ambitie uit te groeien tot een gasknooppunt en onder meer vloeibaar aardgas (LNG) naar Europa en Azië te exporteren. Dat doel komt met deze deal een stapje dichterbij.

Hoe het gas praktisch in Egypte moet komen, is nog de vraag. Vlak langs de Gazastrook loopt een pijpleiding die werd gebruikt voor gastransport van Egypte naar Israël. Andere opties zijn de aanleg van een nieuwe leiding door de Negev-woestijn of transport via Jordanië.

Aan de noordgrens zorgt de gaskwestie juist voor spanningen. Israël reageerde onlangs woedend op de Libanese suggestie om een gasveld voor de kust van Libanon te exploiteren. Beide landen claimen dat het gebied hun toebehoort.