Dat schreef eind vorige maand op zijn website.
De aanleiding
In januari besteedde RTL Nieuws enkele keren aandacht aan de psychisch zwaar zieke Aurelia Brouwers (29). Ze leed al jaren aan borderline en depressies. Met succes diende ze bij de Levenseindekliniek een verzoek in tot euthanasie. Aurelia overleed op 26 januari.
In een toelichting op het verhaal van Aurelia, de volgende dag, schreef RTL Nieuws op zijn website dat slechts 9 procent van alle euthanasieverzoeken wegens ondraaglijk en uitzichtloos psychisch lijden wordt ingewilligd, zoals gebeurde bij Aurelia.
Wij checken of deze bewering klopt.
Waar is het op gebaseerd?
De Levenseindekliniek is een van de weinige, zo niet enige instelling die bijhoudt hoeveel van dergelijke euthanasieverzoeken jaarlijks worden gedaan, en hoeveel er daadwerkelijk worden uitgevoerd.
In 2016, het laatste jaar waarover alle cijfers bekend zijn, werden bij de kliniek 503 verzoeken gedaan. Daarvan werden er 46 uitgevoerd, zo meldt een woordvoerster van de kliniek. Ongeveer 9 procent dus.
Deze cijfers hebben echter specifiek betrekking op de Levenseindekliniek, niet op het landelijk aantal euthanasie-aanvragen vanwege psychisch lijden. En daarnaar leek RTL Nieuws te verwijzen.
En, klopt het?
Om het percentage daadwerkelijk uitgevoerde verzoeken dat landelijk geldt te kunnen bepalen, zijn cijfers nodig van het totaal aantal ingediende verzoeken tot euthanasie wegens psychisch lijden. Hierover bestaan echter geen gegevens.
Zowel de Regionale toetsingscommissies euthanasie als de Levenseindekliniek melden dat
waar grotendeels waar
er in 2016 landelijk zestig verzoeken wegens psychisch lijden daadwerkelijk zijn uitgevoerd. Veertien gevallen meer dus dan in de Levenseindekliniek. Dat is mogelijk gebeurd bij huisartsen of psychiaters. Hoeveel verzoeken daar landelijk tegenover staan, is echter niet duidelijk. Het is ondoenlijk om die bij te houden, aldus de Levenseindekliniek.
Psychiater Menno Oosterhoff bevestigt dit beeld. Hij gebruikte bovenstaande getallen in een opiniestuk, op 7 december vorig jaar in dagblad Trouw. Daarin vestigde hij de aandacht op de 9 procent. Daarmee wilde hij aangeven hoe weinig daadwerkelijk gehoor wordt gegeven aan de stervenswens van de patiënt.
Ook Oosterhoff weet niet hoeveel euthanasieverzoeken inzake psychisch lijden andere hulpverleners dan de Levenseindekliniek bereikten. „Ik vermoed echter dat het afwijzingspercentage elders nog hoger ligt dan bij de Levenseindekliniek. Veel andere hulpverleners zijn namelijk niet gespecialiseerd in de omgang met dat soort vragen.”
Oosterhoff vermoedt daarom dat het genoemde percentage van 9 procent daadwerkelijk uitgevoerde verzoeken in de praktijk lager ligt.
Conclusie
Om te kunnen onderbouwen dat slechts 9 procent van alle euthanasieverzoeken inzake psychisch lijden daadwerkelijk wordt uitgevoerd, is een overzicht nodig van het totaal aantal ingediende verzoeken daartoe bij artsen, psychiaters en andere hulpverleners. Dat overzicht bestaat niet. Daarom beschouwen wij de door RTL Nieuws genoemde negen procent als niet te checken. Kees Versteegh
grotendeels onwaar onwaar niet te checken