Vuile diesels: de problemen blijven groeien

Audi moet 800 miljoen boete betalen voor het dieselschandaal en Volvo zit met veel te vieze uitlaatgassen door slecht werkende katalysatoren. Diesel blijft problemen geven.

Carola Houtekamer

De rekening van het dieselAMSTERDAM. schandaal begint op te lopen. Dinsdag maakte autofabrikant Audi bekend dat hij ook gaat betalen voor de fraude met uitstoottests: 800 miljoen euro. Het dochterbedrijf van Volkswagen trof een schikking met justitie in München en erkende verantwoordelijkheid. Voor overtreding van de regels betaalt de autofabrikant uit Beieren nu 5 miljoen euro, de overige 795 miljoen is voor onterecht behaalde winst.

Het gaat bij Audi om de zwaardere motoren. Door frauduleuze software kon de autofabrikant de zes- en achtcilindermotoren op de rollenbank in het testlaboratorium schoner laten lijken dan ze in werkelijkheid waren. De fraude betreft zo’n 4,9 miljoen auto’s die in onder meer Europa en de VS zijn verkocht sinds 2004.

Het sterke vermoeden is dat de top op de hoogte was van de fraude. Audi-topman Rupert Stadler zit hiervoor sinds juni vast, maar deze zaak staat los van de boete.

De som loopt op

Politici en activisten hebben vaak geklaagd dat Volkswagen wegkomt met veel te milde straffen. Stikstofoxiden zijn heel schadelijk, elk jaar sterven er 75.000 mensen in Europa voortijdig aan.

Maar de bedragen die Volkswagen moet betalen zijn inmiddels serieus. De 800 miljoen komt bij de één miljard euro boete die het moederbedrijf Volkswagen in juni kreeg van de aanklagers in de Duitse stad Braunschweig voor het schandaal met schadelijke stikstofoxiden. Daar moet ook de omgerekend ruim 20 miljard euro bij worden opgeteld die Volkswagen in de VS kwijt is aan schikkingen, compensaties en boetes.

En dan is er nog een kans dat de fabrikant bestraft wordt voor kartelafspraken tussen vijf autobouwers, waar de Europese Commissie nu onderzoek naar doet. Er zouden in het geheim afspraken zijn gemaakt om de invoer te vertragen van schone technologieën.

Problemen bij Volvo

Sinds in 2015 bij Volkswagen het dieselschandaal uitbrak, is de lijst van autofabrikanten die in de problemen zijn gekomen met hun dieselvloot gestaag gegroeid. Alle grote Duitse automerken – BMW, Volkswagen en Daimler, het moederbedrijf van Mercedes – worden onderzocht op emissiefraude. Ook tegen Renault en Fiat lopen strafrechtelijke onderzoeken. En maandag nog was er een inval bij Opel wegens mogelijke fraude.

Nu heeft ook de Zweedse autobouwer Volvo problemen met dieseluitlaatgassen. Dinsdag meldde de fabrikant dat bepaalde onderdelen van het uitlaatssysteem sneller slijten dan de bedoeling is. Hierdoor zouden vrachtwagens en bussen mogelijk teveel stikstofoxiden uitstoten. Het aandeel van Volvo, deel van het Chinese concern Geely, daalde in reactie daarop met 9 pro- cent, om later weer iets te stijgen.

Het gaat bij Volvo niet om sjoemelsoftware. Volgens een woordvoerder van de fabrikant zit het probleem in de selective cata

lytic reduction- systemen die het uitlaatgas ontdoen van schadelijke stoffen. Een bepaald materiaal in deze katalysatoren slijt sneller dan zou moeten, en daardoor zouden de trucks en bussen na een tijdje viezer zijn dan toegestaan. Volvo benadrukt dat de vrachtwagens en bussen „bij levering de maximale emissieniveaus niet overstijgen”. Een paar maanden terug moest de Amerikaanse fabrikant Cummins van de Amerikaanse milieudienst EPA een half miljoen trucks terughalen vanwege hetzelfde probleem.

Volvo wil uiteraard de schijn van bedrog vermijden. Of opzet in het spel is, moet blijken. In motoren en brommers zitten soms goedkope katalysatoren, die na een tijdje ook niet meer functioneren. Een mogelijke oorzaak is dat de fabrikanten bewust te weinig dure materialen hebben gebruikt, om kosten te besparen. Door slijtage van deze cruciale materialen vermindert de werking van de katalysator.