Nina Jurna.

Door de verhitte Braziliaanse presidentsrace lopen spanningen tussen vrienden en binnen families op, merkt et nichtje van de oppas is op straat aangevallen, omdat ze lesbisch is. „Bolsonaro moet jullie soort niet!”, schreeuwde de man die haar te lijf ging. Als omstanders niet hadden ingegrepen, was het vast slechter met haar afgelopen. In de metro zag ik laatst hoe een trans-vrouw werd getreiterd en bespot door een groepje macho’s.

Het is angstaanjagend hoe het geweld tegen homoseksuelen, transseksuelen, vrouwen, zwarte Brazilianen en politieke tegenstanders is opgelaaid sinds de extreem-rechtse presidentskandidaat Jair Bolsonaro op 7 oktober, op grootse wijze de eerste ronde van de verkiezingen won. In tien dagen tijd registreerde het onderzoeksplatform Agência Pública 70 gevallen van politiek geweld: in 50 gevallen aangericht door Bolsonaro-aanhangers, in 6 gevallen door aanhangers van de linkse Arbeiderspartij (PT).

Een capoeira-leraar, die had gestemd op PT-kandidaat Fernando Haddad, werd met een mes doodgestoken door een aanhanger van Bolsonaro tijdens een verhitte politieke discussie. Een vrouw die een T-shirt droeg met #EleNão (NietHem, de slogan van het antiBolsonaro-protest) werd aangevallen. Bolsonaro-aanhangers kerfden een hakenkruis in haar buik. In een voorstadje van Rio werd Julyanna Barbosa, een transvrouw, geslagen met ijzeren staven. „We hopen dat Bolsonaro wint, zodat we eindelijk met deze troep kunnen afrekenen!”, riepen haar aanvallers. op mijn verjaardagsfeest en droeg buttons van #EleNão. Ik vond dat niet respectvol tegenover mij. Toen hij weigerde de buttons af te doen, heb ik hem weggestuurd van mijn feest”, zegt ze.

Hoe kan zij als gekleurde Braziliaanse vrouw op iemand als Bolsonaro stemmen, bekend om zijn talloze racistische uitlatingen? „Ik focus me niet op die idiote uitspraken”, zegt ze. „Ik wil een veilig land voor mijn kinderen. En als Bolsonaro zijn verkiezingsbeloftes niet nakomt, sturen wij, de bevolking, hem wel naar huis”, zegt ze. et nichtje van mijn oppas heeft intussen aangifte gedaan bij de politie. De straat durft ze nog niet op, ze voelt zich niet veilig.

De PT-vriend stelt voor een gepland vriendenetentje voorlopig uit te stellen tot na de verkiezingen. „Om ruzies en spanningen over politieke opvattingen te vermijden en vriendschappen niet op het spel te zetten”, zegt hij. Wat de uiteindelijke uitslag ook zal zijn, ik vrees dat de Brazilianen nog verder verdeeld raken en het geweld toeneemt. Het volgende etentje kan nog wel eens heel lang op zich laten wachten.

olsonaro, die in september tijdens een campagne zelf met een mes werd neergestoken door een linkse tegenstander, hield zich aanvankelijk afzijdig. „Ik ben niet verantwoordelijk voor het geweld van mensen die toevallig een T-shirt met mijn naam dragen.” Na kritiek hierop riep hij zijn aanhang alsnog tot de orde. „Ik wil geen stem van mensen die geweld gebruiken tegen mensen die niet op mij stemmen”, verklaarde hij.Maar de geest is al uit de fles. Wat nu gebeurt, is slechts een voorproefje van het toekomstige Brazilië onder Bolsonaro, vermoed ik. Bolsonaro is een exlegerkapitein, hij bejubelt de militaire dictatuur, martelen is volgens hem soms noodzakelijk en hij schoffeert zwarte Brazilianen, vrouwen en homoseksuelen. Een deel van zijn aanhang ziet die uitlatingen kennelijk als vrijbrief om alvast het heft in eigen handen te nemen. Naarmate de beslissende verkiezingsronde tussen Bolsonaro en Haddad (op 28 oktober) nadert, raakt Brazilië verder verhit en verdeeld. Spanningen tussen vrienden en binnen families lopen hoog op. Ook in mijn eigen vriendenkring met zowel Haddad- als Bolsonaro-stemmers.„Ga je mee demonstreren? De democratie loopt gevaar!” Een vriend die op de PT stemt, appt een uitnodiging voor een protestmars ‘tegen het fascisme’. „Dit is een cruciaal moment in onze geschiedenis. Kiezen we voor vrijheid of voor een dictatuur?”, zegt hij.Een wederzijdse vriendin, alleenstaande moeder met twee kinderen, steunt Bolsonaro, terwijl een deel van haar familie Haddad stemt. „Bolsonaro is de enige die ons land kan redden van corruptie en criminaliteit. Criminelen zijn bang voor Bolsonaro, ze weten dat hij hen zal opsluiten”, zegt ze. Met haar lievelingsneef, een fanatieke PT-aanhanger, heeft ze dikke ruzie. „Hij kwam