Ontroerende ‘Cinema’ legt de essentie bloot

Cinema Jeroen De Man/Toneelgroep Oostpool/Het Nationale Theater. Gezien: 14/10, Huis Oostpool, Arnhem. Tournee: t/m 20/12. Inl: toneelgroepoostpool.nl 3 *#

Tarantino bedacht de term ‘hangout movie’ voor films waarin je de personages zo goed leert kennen dat ze een beetje je vrienden worden. De grote kracht van Cinema, de nieuwe voorstelling van Jeroen De Man, is dat de voorstelling aanvoelt als een hangout movie op toneel: een aangenaam voortkabbelende ervaring zonder noemenswaardig plot maar met des te meer aandacht voor snedige dialogen, gelaagd spel en de textuur van het dagelijks leven.

Cinema, dat is gebaseerd op het Pulitzer Prize-winnende stuk The Flick van de Amerikaanse toneelauteur Annie Baker, speelt zich af in een noodlijdende bioscoop. We volgen drie werknemers in hun dagelijkse interacties met elkaar: terwijl ze de troep van de bezoekers opruimen kletsen ze over films, dates en uitgaan. Langzaam ontluiken er vriendschappen en verliefdheden, maar de nadruk blijft liggen op de onveranderlijkheid van hun omstandigheden, een gegeven dat mooi wordt onderstreept door de scenografie van Sarah Nixon – een realistisch vormgegeven bioscoopzaal die de spelers letterlijk opsluit in hun werkplek.

Een voorstelling als deze staat of valt bij de kwaliteit van het spel, en De Man toont zich andermaal een begenadigd acteursregisseur. De chemie tussen de spelers is vanaf het eerste moment ontwapenend en met name Mark Kraan speelt de rol van zijn leven: met uitermate precies komisch spel zet hij een gelaagd beeld neer van een man wiens enige houvast zijn werk is.

Vanwege de kracht van de onderdompeling is het erg jammer dat er een pauze in de voorstelling zit, en de geforceerde plotwending aan het slot ondermijnt de prettige uitbanning van traditioneel drama. Maar de personages blijven je bij – juist door de accumulatie van onnadrukkelijke details weet Cinema iets essentieels over haar zoekende, falende, ontroerende personages bloot te leggen. Marijn Lems