Forse krimp bij NS, top levert salaris in
NS wordt kleiner door de coronacrisis en de gevolgen daarvan. Vooral op het hoofdkantoor in Utrecht verdwijnen veel banen.
NS verwacht dat tot 2025 ongeveer 2.300 van de huidige 20.000 banen verdwijnen. Dat heeft het spoorbedrijf maandag bekendgemaakt. Volgens NS kunnen gedwongen ontslagen worden voorkomen, mensen met een vast contract blijven in principe in dienst. Werknemers zullen soms wel van functie moeten veranderen.
De inkrimping is een direct gevolg van de coronacrisis, waardoor het aantal reizigers en daarmee de inkomsten sterk zijn gedaald. NS wil tot 2025 1,4 miljard euro besparen. De prijs van de treinkaartjes blijft daarmee „betaalbaar”.
Zowel de vijf leden van de raad van bestuur als de zes commissarissen van NS leveren tot eind 2021 10 procent van hun salaris in. In 2020 en 2021 worden bovendien bonussen voor de 200 leden van het ‘hoger management’ geschrapt.
NS verwacht dat de gevolgen van de crisis nog jaren merkbaar zijn en dat het aantal reizigers pas in 2025 weer het niveau bereikt van 2019, namelijk 1,3 miljoen per dag. In de tweede helft van maart, april en mei waren dat er 110.000 per dag. Sinds 2 juni rijdt NS weer een volledige dienstregeling, met een maximumcapaciteit van 40 procent van de reizigers. Vanaf 1 juli geldt die beperking niet meer.
Thuiswerken
Eind mei zei financieel directeur Bert Groenewegen al in NRC dat NS de komende vijf jaar een verlies van 4,7 miljard euro aan inkomsten verwacht als gevolg van de coronacrisis. Na het herstel van de crisis zullen thuiswerken, andere vormen van woon-werkverkeer en afstandsonderwijs het aantal treinreizigers beperkt houden.
In de periode dat de 2.300 banen verdwijnen, gaan 2.500 medewerkers van NS met pensioen. Omdat de banen van de bijna-gepensioneerden niet overlappen met de verdwijnende banen, moeten werknemers van functie of werkplek veranderen. Een deel van hen wordt omgeschoold.
De meeste banen verdwijnen op het hoofdkantoor van NS in Utrecht, waar een kwart van de 4.000 arbeidsplaatsen wordt geschrapt. De afdelingen IT en dataverwerking zijn hiervan uitgezonderd. NS denkt dat er 400 à 500 hoofdconducteurs minder nodig zullen zijn.
Voor de machinisten geldt juist dat er de komende vijf jaar 800 bij moeten komen. Monteurs zullen minder op een vaste werkplaats worden ingezet en meer op locaties waar de behoefte aan onderhoud het grootst is.
NS heeft al ‘verkennende gesprekken’ gevoerd met de vakbonden en de ondernemingsraad. De vier spoorbonden, FNV Spoor, CNV, VVMC en
FNV Spoor vreest dat de werkdruk voor blijvende NS-werknemers toeneemt
VHS, raadplegen nu hun achterban. Half juli worden de gesprekken naar verwachting hervat.
FNV Spoor vreest dat de werkdruk bij NS sterk zal toenemen. Bestuurder Henri Janssen: „Zo’n grote krimp van het aantal medewerkers zal een ongekende weerslag op de blijvers krijgen.
NS wil feitelijk de rekening van de coronaverliezen bij de medewerkers neerleggen. Dat is natuurlijk van de zotte.” Volgens Janssen wil NS dat de lonen twee jaar gelijk blijven, terwijl er na een periode van loonmatiging net zicht was op betere arbeidsvoorwaarden.
De voorzitter van de centrale ondernemingsraad kiest ervoor om niet met de pers te praten „om het lopende proces met directie, medezeggenschap en vakbonden een kans te geven”.
1,5 miljard vergoeding
Begin juni maakte het kabinet bekend bijna 1,5 miljard euro uit te trekken voor NS, stad- en streekvervoerders. Met dat geld kunnen de verliezen van dit jaar voor minimaal 93 procent worden gecompenseerd. Roger van Boxtel, president-directeur van NS, had al meerdere keren in talkshows gewaarschuwd dat NS zonder overheidssteun in grote financiële problemen zou komen. Op verzoek van het kabinet is NS in de ergste crisismaanden met een beperkte dienstregeling blijven rijden, om werknemers met vitale beroepen te vervoeren.
Vorige week werd bekend dat Marjan Rintel, nu directeur operatie van NS, vanaf 1 oktober de functie van Van Boxtel overneemt. In mei verving Rintel Van Boxtel bij een interne bijeenkomst over de besparingen die toen werden aangekondigd. Rintel hanteerde daar al het credo waar NS’ers de komende jaren aan zullen moeten voldoen: ‘wendbaar en flexibel’. De nieuwe topvrouw moet de weerstand van bonden en personeel tegen dat credo zien te overwinnen.