‘Gaza is universele menselijke kwestie’
De Palestijnse arts Izzeldin Abuelaish verloor drie dochters door Israëlisch geweld. Desondanks blijft hij pleiten voor verzoening.
Aan het eind van het interview heeft Izzeldin Abuelaish, een Palestijnse arts uit de Gazastrook die zich al decennia inzet voor Israëlisch-Palestijnse verzoening, nog een verzoekje: „Zou u alstublieft een positieve kop willen zetten boven uw verhaal?”
Zelfs nu de bloedige oorlog in Gaza de bevolking aan de rand van de afgrond heeft gebracht, ziet Abuelaish nog mogelijkheden de huidige crisis een positieve wending te geven. Zo is de internationale gemeenschap er volgens hem eindelijk van doordrongen geraakt dat er een vreedzame oplossing moet komen voor het Israëlisch-Palestijnse conflict.
„Ondanks hun enorme technologische overwicht zijn de Israëliërs er na zes maanden nog altijd niet in geslaagd Hamas te verslaan”, zegt Abuelaish, „en zelfs Israëls militaire leiding gelooft daar niet meer in. Oorlog kan dit probleem niet oplossen. Israël wil veiligheid, maar zijn veiligheid is verbonden met die van de Palestijnen. Israël zal niet veilig zijn zolang de Palestijnen dat niet zijn.”
Een makkelijke opgave is dit niet, erkent Abuelaish. „Maar het woord onmogelijk komt in mijn vocabulaire niet voor.” Meteen corrigeert hij zichzelf. „Het enige wat natuurlijk onmogelijk is, is dat mijn dochters weer tot leven komen”. In 2009 stierven zijn drie dochters bij een beschieting door een Israëlische tank tijdens een eerdere gevechtsronde in de Gazastrook. „Wanneer ik weer in de Gazastrook ben, bezoek ik hun graven altijd eerst”, vertelt Abuelaish. Inmiddels is de dodenlijst in de familie alweer langer. Bij de gevechten van de laatste maanden verloor hij nog eens tweeëntwintig familieleden, zij het ditmaal geen gezinsleden.
Gynaecologie
De 69-jarige Abuelaish is een bekende figuur in de Gazastrook en ook veel Israëliërs kennen hem. Hij groeide op in het vluchtelingenkamp Jabaliya in het noorden van de Gazastrook, dat inmiddels grotendeels in puin ligt. Met een beurs kon hij medicijnen studeren in Caïro, waarna hij zich specialiseerde in gynaecologie. Hij was de eerste Palestijnse arts die een staffunctie kreeg in een Israëlisch ziekenhuis, in de stad Beer Sheva. Als gynaecoloog hielp hij veel Israëlische en Palestijnse kinderen ter wereld brengen. Hij spreekt vloeiend Hebreeuws.
Abuelaish werd een pleitbezorger van Palestijns-Israëlische verzoening en verscheen regelmatig op de Israëlische televisie. Gedenkwaardig was voor veel Israëliërs hoe hij in 2009 onmiddellijk na de dood van zijn dochters – overmand door emoties – een bevriende Israëlische journalist, Shlomi Eldar, tijdens een uitzending belde en live te woord stond. Ook toen riep hij in tranen op tot vrede. Eldar bemiddelde vervolgens bij de behandeling van een andere, gewonde dochter en een nicht van Abuelaish in een Israëlisch ziekenhuis.
Abuelaish accepteerde na deze tragedie een baan in Toronto en vertrok met zijn vijf overlevende kinderen. Zijn vrouw was al in 2008 aan kanker overleden. In 2011 publiceerde hij zijn memoires onder de titel I shall not hate. Onlangs verscheen een film onder dezelfde titel, die ook in Den Haag bij het filmfestival Movies that Matter wordt vertoond. Daarom is Abuelaish in Den Haag.
De gebeurtenissen van 7 oktober vorig jaar, toen Hamas een bloedige aanval op Zuid-Israël lanceerde waarbij zo’n twaalfhonderd mensen werden gedood, hebben een zware wissel getrokken op de banden tussen Israëliërs en Palestijnen. Ook
Abuelaish merkte dat. Tijdens een dubbelinterview bij CNN enkele weken later erkende Eldar dat hij na 7 oktober de telefoon niet meer zou hebben opgenomen als Abuelaish gebeld had. „Ik begrijp dat mijn Israëlische vrienden geschokt waren”, zegt Abuelaish. „Maar de Israëliërs zien niet wat er met de Palestijnen gebeurt. 7 oktober kwam niet uit het niets. Daarvoor was de Gazastrook ook al een hel om in te leven.”
Besmettelijke ziekte
Israëliërs en Palestijnen moeten de wederzijdse haat zien te overwinnen, stelt Abuelaish. „Haat is een besmettelijke ziekte, die de mensen zelf verwoest. Niemand wordt geboren met haat. Haat is een gif. Wanneer je er vol mee zit, kun je niet meer functioneren. Wel moet je haat onderscheiden van boosheid. Ook ik ben woedend over de genocide waaronder de Palestijnen nu te lijden hebben. Maar wat kan ik er aan doen? Er in het openbaar aandacht voor vragen. Dat doe ik ook zo veel mogelijk.”
Niemand zou zich stil moeten houden over het leed van de Palestijnen, betoogt hij. „Je stil houden in tijden van onrecht maakt je medeplichtig aan onrecht. Het gaat ook niet om een Palestijns probleem maar om een universeel menselijk probleem, dat de hele wereld aangaat.”
Zijn telefoon piept, hij kijkt even en laat een foto uit een ziekenhuis in Gaza zien van een jongen met een diepe buikwond. „Als die jongen niet snel wordt verzorgd, zal hij sterven”, zegt Abuelaish. „Maar artsen zijn daar vaak niet meer toe in staat. De Israëliërs pakken hen soms zelfs op in het ziekenhuis en voeren hen halfnaakt af. Dat is een grove inbreuk op het internationaal recht. Dat moet stoppen.” Zelf probeert hij enkele Palestijnse kinderen naar Canada te sturen voor behandeling.
Hoewel Abuelaish veel westerse critici van Hamas hypocriet vindt, constateert hij ook dat niet alle Gazanen de beweging steunen. „Vorige zomer waren we getuige van protestdemonstraties in de Gazastrook tegen Hamas. Er zijn veel mensen die snakken naar vrije democratische verkiezingen. Palestijnen zijn geen extremisten.” Abuelaish sluit niet uit dat hij zich op den duur weer in Gaza zal vestigen, ondanks de reusachtige verwoestingen die daar zijn aangericht. „Het blijft mijn thuis. Mijn kinderen en ik zijn er ook na de dood van mijn dochters in geslaagd weer op te staan. De Palestijnen horen tot de best opgeleide mensen in het Midden-Oosten en ze zullen er ook in slagen de Gazastrook te herbouwen.”
Je stil houden in tijden van onrecht maakt je medeplichtig aan onrecht
De film ‘I shall not hate’ is deze vrijdag en zaterdag nog te zien op het Movies that Matter Festival in Den Haag.