De oprukkende vogelgriep vraagt om grote waakzaamheid

De vogelgriep wint terrein. Deze week kwam uit de Verenigde Staten het nieuws dat het virus dat de ziekte veroorzaakt een heel nieuwe diergroep heeft geïnfecteerd. In de staten Texas, Kansas en New Mexico is het aangetroffen in melkkoeien, en in Minnesota zijn geiten die het H5N1-virus bij zich droegen overleden aan neurologische kwalen. Het lijkt er dus op dat de vogelgriep nu ook herkauwers ziek maakt.

Nader onderzoek moet uitwijzen hoe besmettelijk de geïnfecteerde koeien zijn. Die kennis is niet alleen van belang om andere dieren te beschermen. Het vogelgriepvirus kan in het lichaam van een zoogdier namelijk mutaties ondergaan die ervoor zorgen dat het besmettelijker wordt voor de mens. Er is slechts een handvol aanpassingen nodig om een virus met pandemische potentie te doen ontstaan. Drie van die mutaties zijn al eens in zoogdieren aangetroffen.

Het nieuws uit de VS moet ook in Nederland de alarmbellen doen rinkelen. De intensieve veeteelt hier is bijzonder kwetsbaar voor een uitbraak van de vogelgriep, wat wel blijkt uit de regelmaat waarmee er een pluimveebedrijf geruimd moet worden. Experts op het gebied van zoönosen – infectieziektes die van dier op mens kunnen overgaan – kijken al enige tijd met zorg naar de Nederlandse varkenshouderij. Varkens zijn een geschikt mengvat voor virussen, en bij een pilotonderzoek in 2023 zijn enkele gevallen gevonden van mensen die met de varkensgriep waren besmet en varkens die de mensengriep bij zich droegen. Als de vogelgriep zich door deze cocktail mengt, kan dat ernstige gevolgen hebben.