Protesten tegen ‘Russische’ wet
Gevecht laait op in parlement in Tbilisi voorafgaand aan debat over opnieuw ingediend wetsvoorstel tegen ‘buitenlandse agenten’.
Met een stevige rechtse tegen het hoofd van de partijleider van regeringspartij Georgische Droom, opende maandag in Tbilisi het debat over de ‘Russische wet’ tegen buitenlandse inmenging.
In het parlement sloeg oppositielid Aleko Elisasjvili, partijleider Mamuka Mdinaradze achter de spreekstoel vandaan, waarna een schermutseling volgde met meerdere volksvertegenwoordigers. „Je Russische moeder is een [gecensureerd, red.]”, riep Elisasjvili tijdens zijn aanval.
Na een korte pauze werd de sessie vervolgd – Mdinaradze heeft geen zichtbare verwondingen opgelopen tijdens het gevecht. „Ik reageer niet op bedreigingen met straatmethodes. Ik kom met een degelijk antwoord”, zei hij. Elisasjvili werd door de beveiliging het gebouw uitgezet. „Dit is geen moment voor beleefdheid!” schreeuwde hij tegen aanwezige pers. „Ze slepen ons rechtstreeks richting Rusland.”
De geweldsuitbarsting in het parlement laat zien hoe hoog de gemoederen in Georgië oplopen rond de door de regeringspartij ingediende wet ‘Over transparantie van buitenlandse invloed’. Duizenden Georgiërs protesteerden bij het parlementsgebouw in Tbilisi. De demonstratie, met Europese vlaggen, hield tot in de avond aan.
In het wetsvoorstel staat dat nonprofit organisaties en mediabedrijven die subsidies of donaties uit het buitenland ontvangen en zich bezighouden met ‘politieke’ onderwerpen, hun activiteiten moeten registreren bij de autoriteiten als ‘organisatie die de belangen van een buitenlandse macht nastreeft.’
Deze kwalificatie is de enige aanpassing aan de wet sinds zij vorig jaar voor het eerst werd ingediend. Na twee dagen van aanhoudende protesten in de Georgische hoofdstad, besloot Georgische Droom toen het wetsvoorstel te schrappen. In dat wetsvoorstel stond dat de organisaties zich moesten laten registreren als ‘buitenlands agent’.
EU-lidmaatschap
Als leden van de commissie voor juridische zaken, waarin regeringspartij Georgische Droom de overhand heeft, met de wet instemmen, komt het tot een stemming in het parlement. In Rusland wordt een vergelijkbare wet vooral gebruikt als politiek repressiemiddel. Demonstranten vrezen dat de wet ook in Georgië gebruikt zal worden om critici te vervolgen.
Als de nieuwe wet van kracht wordt, zullen door het buitenland gefinancierde niet-gouvernementele organisaties onderworpen worden aan extra controle en sancties, schreef mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch eerder deze maand. De Georgische regering zou de mogelijkheid krijgen om administratieve boetes tot 25.000 Georgische lari (ongeveer 8.600 euro) op te leggen.
De demonstratie hangt ook samen met de wens van de meerderheid van de Georgische bevolking om toe te treden tot de Europese Unie. Het kandidaat-lidmaatschap dat het land in december werd toegekend, kan in gevaar komen wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen. Dat werd maart vorig jaar duidelijk, toen Georgische Droom een vergelijkbare wet indiende, die de Europese Unie in sterke woorden bekritiseerde: de wet is „onverenigbaar met de waarden en normen van de EU”, stond in een verklaring van de diplomatieke tak van de EU, en de wet „druist in tegen de doelstelling van Georgië om lid te worden van de Europese Unie, zoals gesteund door een grote meerderheid van de Georgische burgers”. Het aannemen van de wet zou „serieuze gevolgen” voor de betrekkingen kunnen hebben.
Nu erkent de partij dat de nieuwe voorgestelde wet niet wezenlijk verschilt van de versie die vorig jaar in maart werd aangedragen. Wel ontkent partijleider Mdinaradze, die in het voorjaar van 2023 ook al besloot het vliegverkeer tussen Moskou en Georgië te hervatten, dat zijn wet zou lijken op de Russische ‘buitenlandse agenten’-wet. Van oppositieleden die er tijdens de behandeling in de commissie deze maandag naar verwijzen als ‘Russische wet’, werd de microfoon uitgedraaid.
Ze slepen ons rechtstreeks naar Rusland
Aleko Elisasjvili oppositiepoliticus