Magisch-realistische trip door Congo

Augure. Regie: Baloji. Met: Lucie Debay, Marc Zinga, Yves-Marina Gnahoua, Eliane Umuhire. Lengte: 90 min

Geregeld krijg je bij Augure het gevoel dat je op reis in Congo malariamedicatie hebt genomen waardoor je begint te hallucineren. Realistisch aandoende momenten en verhaallijnen wisselen af met sprookjesachtige taferelen – Hans en Grietje in de Congolees oerwoud – of scènes die tegen horror aanschurken – een hoofdpersoon die gevangen zit in een religieus masker waar spijker in worden geslagen.

Het debuut van de succesvolle muzikant en multidisciplinaire kunstenaar Baloji is een magisch-realistische trip. De film bevat vier lijnen rond personages die in de gemeenschap waarin ze zijn geboren worden gezien als ‘duivels’ of anderszins ‘verkeerd’. De eerste gaat over de geëmigreerde Koffi (Marc Zinga), die na achttien jaar terugkeert naar zijn geboorteland Congo om zijn witte vrouw voor te stellen en de bruidsschat te betalen. Hoewel hij er alles aan doet om te voldoen aan de eisen van zijn afstandelijke familie, blijven zij hem hardnekkig als bezeten beschouwen. De film volgt daarnaast de jonge Paco (Marcel Otete Kabeya), die een stedelijke bende leidt in vuile roze tutu’s, en de tragische voorgeschiedenis van Koffi’s koude moeder Mujila komt eveneens aan bod. Allemaal worstelen ze met het bijgeloof en conservatisme en zoeken op hun eigen manier een uitweg.

Je begrijpt meteen waarom dit debuut werd geselecteerd voor Cannes. Niet alleen waagt Baloji zich aan actuele en schurende onderwerpen: de gespleten identiteit van de Afrikaanse diaspora, de invloed van tradities én van kolonisatie in een film die geen eenduidige inzichten geeft, maar voelt als een meeslepend en fascinerend experiment waarvan de vaak prachtige beelden en vragen later soms in je hoofd opduiken. Net zoals de oorwormen die Baloji als muzikant soms weet te produceren; nummers als ‘l’Hiver Indien’, waarbij je haast automatisch begint te dansen en pas achteraf beseft dat de tekst gaat over de cultuurshock van Afrikanen die in Europa arriveren.