Loabát buoremusaid searvvis
Loabága sátnejođiheaddji olaha dan maid eará sámi suohkaniid sátnejođiheaddjit besset dušše niegadit.
Bearjadatiđida moddjái beljiid duohkái Loabága sátnejođiheaddji Bernhardt Halvorsen (Guovddášbellodat) ruovttus gitta ráđđevissui, go sin suohkan lea nammaduvvon buoremus suohkanin sámi suohkaniid gaskkas. Dasa lassin lea Loabát čuođi buoremus suohkaniid searvvis olles Norggas.
Suohkanbaromehter
Suohkan Rapporta lea ge almmuhan Suohkanbaromehtera 2017 mas boahtá ovdan ahte sámegiela hálddašanguovlluid logi suohkana gaskkas lea dán mihtideami mielde Loabát buoremus suohkan. Suohkanbaromehteris mihtidit 141 iešguđetlágan indikáhtoriin 12 iešguđet surggiin, man mielde dasto veardidit suohkaniid.
Deháleamos oasit main vižžet dieđuid leat vuođđoskuvllat, boarrásiidfuolahus, mánáidsuodjalus, mánáidgárddit, ruhtadilli ja diehttelasaid golut.
Čeahpimus suohkan
Loabát lea ge čeahpimus sámi suohkaniin hoidet suohkan doaimmaid dán mihtideamis. Dainna lea sátnejođiheaddji Bernhardt Halvorsen ilus.
– Dasa lea ágga go mii eat golat eambbo go lea ruhta, muhto seammás geahččalit doalahit dehálaš fálaldagaid ássiide. Loabágis ii leat ge leamaš vuolláibáza 16 jagis, muhto baicce badjelbáza, dadjá Halvorsen.
Oanehis gaskkat
Halvorsen ii loga ge sin suohkanis go ovtta skuvlla, mii maid unnida goluid. Son maid jáhkká suohkana geografiija váikkuhit buriid bohtosiidda.
– Jus bijat gierdodahkki sákki suohkanguovddážii ja sárget jorbodahkii, de čáhká olles suohkan 12-13 kilomehtera jorbbá sisa. Go leat ná oanehaš gaskkat suohkanis, de dieđus dat maid buorida bohtosiid, dadjá Bernhardt Halvorsen.
Buoremusaid searvvis
Ii ge suohkanbaromehtera mielde leat Loabát dušše buoremus sámi suohkan, muhto lea olles Norgga 426 suohkana čuođi buoremus suohkana searvvis. Loabát lea ge biddjon 83. sadjái olles Norggas. Dat muitala Halvorsena mielas ahte sii barget riekta suohkanis.
– Lea erenoamáš buorre oaidnit ahte Loabát lea čuođi buoremusa searvvis, dadjá son.
Eanaš sámesuohkanat heajumusaid searvvis
Sámi hálddašanguovllus leat ge logi suohkana, muhto eará sámi suohkanat leat guhkkin eret dan sajis masa Loabát lea beassan. Eanaš sámi suohkanat leat baicce heajumusaid searvvis olles Norggas.
Porsáŋgu lea buot heajumus sajis iežaset 424. sajiin. Dušše guokte suohkana olles Norggas leat biddjon heajut sadjái go heajumus sámi suohkan. Muhto eai eará sámi suohkanat ge sáhte leat ilus dáid bohtosiiguin.
Kárášjogas maid buoret bealit
Kárášjohka lea maid vuollin dán listtus. Unnimus čuoggáid oažžu Kárášjohka vuođđoskuvllas, ovttadatgoluin ja čáhce-, duolvačáhce- ja doapparbálvalusain.
Muhto Suohkanbaromehtera mihtidemiin eai leat aivve heajos logut Kárášjogas, go gielda lea čuođi buoremusa searvvis mánáidsuodjalusas, mánáidgárddiin ja dearvvasvuođa surggiin.
Ii golahit
Muđui leat dušše sámi lulimus sámi suohkanat olahan gaskageardán bohtosiid dán mihtideamis, muhto bealli sámi suohkaniin leat geavvan vulobeallái 400 heajumusaid searvvis. Eará sániiguin bealli sámi suohkaniin leat 24 heajumus suohkaniid searvvis.
Loabága suohkana sátnejođiheaddjis Bernardt Halvorsenis ii leat eará go okta ráva iežas kollegaide sámi suohkaniin, geat duođaid rahčet.
– Das ii leat eará ahte eai golat eambbo go lea ruhta, dadjá son loahpas.
isak@avvir.no