MÁNÁT OHPPET vuođđomáhtu meahcásteamis
Elli Kristiina Sara Marja ja Marja Elle Garen eaba beroš goddiba go soai olu guliid, muhto lea somá go beassaba oaggut juste go ieža háliideaba.
Moadde kilomehtera eret biilaluottas Beahcegašvári luonddubálgá lahka, lea jávrráš gosa olgodaddanskuvla lei mannan oaggut ja gáfestallat go moai viimmat gávnnaime sin. Sii ledje aitto álgán gáfestallat, muhto mánáin orui aŋkke hoahpu fas jávregáddái vuolgit bivdit guliid. Elli Kristiina Sara Marja (8) ja Marja Elle Garen (9) illudeaba go beassaba luonddus vánddardit, ja mojonjálmmiid viehkaleigga stávrráid viežžat.
Illudit idjadit lávus
Mánát ceggejedje mánnodaga lávu ja tealttáid Iŋgir-mohkkái, gos lea vejolašvuohta ijastallat duorastagas bearjadahkii. Marja Elle Garen ja Elli Kristiina Sara Marja muitaleigga soai eaba leat ovdal ceggen lávu, ja dál illudeaba geahččalit idjadit lávus, muhto Marja Elle Garen muitalii ahte son ii soaitte sáhttit idjadit go galgá luomustállat vuolgit olgoriikii. Elli Kristiina Sara Marja lea fas veahá balus jus šaddá beare čoaskkis ihkku, muhto Marja Elle Garen jođánit jeđđe su ja muitala ahte sii galget cegget lávu mas lea muorraomman ovdal idjadit.
Somás fálaldat
Mánnodaga álggii olggodaddanskuvla mii bistá gitta bearjadahkii, ja leage vuosttaš geardde go lágiduvvo Guovdageainnus. Leat ovcci máná geat servet olggodaddanskuvlii, ja sin mielas lea dát hui miellagiddevaš fálaldat. Sii sávvet ahte dákkár fálaldagat leat boahtte áiggis maid. Ovdal go vázzileimmet jávregáddái de muitaleigga nieiddaguoktá čeavlát ahte sii leat oahppan geavahit kártta ja kompássa, ja sii galget maiddái oahppat fierbmut.
– Soaitit vel beassat áibmobissuin geahččalit báhčit, muitaleaba soai iluin.
Máhttet veahá ovdalaččas
Elli Kristiina Sara Marja ja Marja Elle Garen lohkaba gal oahppan ruovttus ovdalaččas muhtin meahcástallandoaimmaid.
– Dolá gal lean ruovttus oahppan cahkkehit, dat gal lea álki, lohká Marja Elle Garen. Soai mieđiheaba gal ahte jávregáttis lei hástalus oažžut dolá buoláskit go eana lei njuoskkas ja veahá biegga bosodii.
Vuohččan Guovdageainnus
Humadetne Bendik Buhaugain
jávregáttis gos son lea veahkeheame mánáid, son astta jur bisánastit munnuin humadit. Buhaug jođiha olggodaddanskuvlla Guovdageainnus, ja muitalage ahte lea vuohččan Guovdageainnus fitname.
– Finnmárkku Olgodaddanráđđi lea organiseren olgodaddanskuvllaid, ja olgodaddanskuvla lea fálaldat suohkaniidda Finnmárkkus. Mii leat okta joavku geat geasis vánddardit suohkaniin lágidan dihte olgodaddanskuvllaid, muitala Buhaug.
Iešguđetlágan meahcástan fáttát
Buhaug muitala ahte sis leat iešguđetlágan fáttát beaivvis beaivái, maid sii galget čađahit. Fáttát dán vahkus leat earret eará tealttája lávu cegget, orienteret kárttain ja kompássain, oahppat vánddardit fatnasiin ja fierbmut.
– Min ulbmil olgodaddanskuvllain lea mánáide oahpahit meahcásteami vuođđomáhtuid, muitala Buhaug, lasiha vel ahte mánát leat maiddái mielde biebmoráhkadeamis ja sii leat eanaš biepmuid ráhkadan dola alde.
Čeahpes ja áŋgiris mánát
– Leat hui čeahpes mánát mat leat mu fárus, ja vuhtto ahte leat
hárjánan vánddardit luonddus, rámposta Buhaug.
Dan botta go moai humadetne Buhaugain, de leat buot mánát viššalit oaggume ja vuhttoge ahte mánát leat iešheanalaččat ja áŋgirat searvat doaimmaide. Go vázzileimme fas biilaluotta guvlui, de mánát báhce jávregáddái boagustit, ja muhtimat hástaledje munno maid báhcit oaggut. Dolla gal lei jáddame, iige ovttasge orron áigi leat dollagoahkkan.
Ii seamma máhttu go ovdal
Finnmárkku olgodaddanráđi jođiheaddji Anton Dahl muitala ahte
Guovdageainnu mánát ja nuorat áinnas dárbbahit meahcástanoahpu.
– Dán áigge mánát ja nuorat eai oaččo beaivválaččat seamma máhtu, go maid mii oahpaimet mánnán. Lean hirpmahuvvon man unnán min nuorat máhttet, dadjá Dahl.
Son namuha ahte eanaš nuorat dán áigge eai máhte ovdamearkka dihte suhkat, fierbmut, čollet ja gieđahallat guoli. Dahl oaivvilda ii leat diehttelasat ahte nuorain lea dát máhttu ja gelbbolašvuohta.