Eastadanprošeakta álggahuvvo, VAI ROHCOŠEAMIT NOHKET
Sámi jietna stivrenjoavkkus jáhkká ahte olu fuomášupmi áššis dagaha guoddorievdama.
Divttasvuona suohkan lea álggahan čuovvolanprošeavtta, maŋŋil go olu rohcošanáššit bohte ovdan suohkanis.
– Vuosttažettiin galgá prošeakta eastadit eambbo rohcošemiid, ja nubbin galgá sihkkarastit ahte sii guđet leat gillán rohcošemiid, ožžot dan veahki ja doarjaga maid dárbbašit, lohká Lars Magne Andreassen, Árran julevsámi guovddáža direktevra.
Son sávvá ahte go olu fokus šaddá rohcošanáššiide, de dagaha dat maid ahte guottut rivdet.
– Rohcošeamit galget nohkat. Soaitá oalle naiiva sávaldat, muhto dat ferte fuomášuvvot vai min servodat šaddá oadjebassan, lohká Andreassen.
Sámi jietna
Andreassen lea mielde prošeavtta stivrenjoavkkus. Joavkkus leat guokte lahttu Árran guovddážis, Politiijas, Hamarøy suohkanis, Divttasvuona suohkanis, ja golbma lahttu Nordlándda fylkkamánnis.
– Árran lea vuosttažettiin Sámi jietna stivrenjoavkkus, lohká Lars Magne Andreassen.
Su mielas lea okta dain deháleamos bargguin oažžut luohttámuša álbmogis.
– Go geahččá historjjálaččat de ii leat leamaš álki gullot ja oažžut ipmárdusa. Dán áššis lea leamaš unnán luohttámuš almmolaš ásahusaide, ja lea čájehuvvon ahte lea unnán gelbbolašvuohta dustet dákkár áššiid. Min bargu šaddá deattuhit eiseválddiide man dehálaš lea oažžut luohttámuša álbmogis, vai galget buorit ja dásseárvosaš dearvvašvuođabálvalusat.
Almmuhan prošeaktavirggi
Gieldda- ja ođasmahttindepartemeanta lea juolludan 7,5 miljovnna ruvnno prošektii, ja Nordlándda fylkkamánni galgá koordineret barggu. Sii leat ráhkadan plánaevttohusa, mas leat iešguđetge doaimmat. Dál váilo vel prošeaktajođiheaddji. Son galgá álggahit stuora prošeavttaid, heahtegearggusvuođa doaimmaid ja čuovvolandoaimmaid. Son galgá almmustahttingelbbolašvuođa gozihit, dieđihangeatnegasvuođa rutiinnaid geahčadit, álggahit oahpahandoaimmaid, luohttámuš- ja ovdánahttindoaimmaid álggahit. Dasa lassin galgá ovddidit obbalaš bajásšaddanplána.
– Lea mearehis gelddolaš prošeaktajođiheaddji virgi. Son gii prošeavtta galgá jođihit, oažžu erenoamáš vejolašvuođa váikkuhit olles báikegotti boahtteáiggi, lohká Nordlándda fylkkamánni Hillmarta Solberg preassadieđáhusas.
Prošeakta bistá 2019 lohppii.
Heahpat
Prošeaktačállosis čállá suohkan ahte rohcošeamit leat dáhpáhuvvan jaskesvuođakultuvrras, gos lea unnán vejolašvuohta gávnnahallat dahje dubmejuvvot. Geassemánus diibmá ráhkadii VG ráiddu gos rohcošanáššit bohte ovdan. Borgemánu dán jagi ledje politiijat dutkame 90 rohcošanášši. Andreassen lohká ahte oassin manne nu guhká leamaš jaskat dán áššis lea go olusat heahpanit. Dan áigu jorgalahttit.
– Dás lea sápmelaččat ieža geat háliidit ahte ášši galgá rievdat. Dainna oažžu leahkit rámis. Galgá beassat čevllohallat iežas duogážiin ja kultuvrrain. Vai dan galgat olahit de fertejit fálaldagat leat sajis. Guhkit áiggi perspektiivvas fertejit mis leat sámegielat mánáidgárddit, mis galgá musea gos min historjjá oaidná, ja mánáide ja nuoraide galget kultur- ja musihkkafálaldagat.