Háliidivčče sierra ássanguovllu sámiide
Sierra ássanguovlu Romssa gávpotsápmelaččaide, mii eaiggáduššá sihke sierra siidda, návetdoaluid ja luossajogaid, vai ássit besset bohccuiguin, návetdoaluin ja guollebivdduin bargat. Die lea oassi jurdagis mainna dát dáiddártrio geahččala boktit digaštallama gávpotsápmelaččaid dili birra.
Mannan vahkkoloahpa lágiduvvui «Ka no?» festivála Romssas. Gávpotoassefestivála galggai čalmmustahttit mo olbmot háliidivčče hábmet Nordbyena go suohkan ođasmahttigoahtá gávpotoasi. Dáiddártrio Sigbjørn Skåden, Joar Nango ja Stein Bjørn almmuhedje «Mearrariikka» prošeavtta.
– Mearrariikka lea sámi ássanguovlu mii galggašii huksejuvvot guovdu Romssa gávpoga. Sápmelaččat leat koloniserejuvvon, ii ge mis leat sierra stáhta dahje vuogádat mii suddje giellamet ja kul- tuvramet doarvái bures. Romsa lea dasa lassin šaddan stuora sámi gávpogin, muhto seammás leat sámit unnitlogus. Mii diehtit ahte sámi giella, kultuvra ja árbevierut seilot buoremusat smávva servodagain, danin galggašii sierra sámi ássanguovlu nannet sámevuođa Romssas, čilge girječálli Sigbjørn Skåden.
Buot fálaldagat seamma sajis
«Mearrariikka» lea fiktiiva ássan- guovlu ja galggašii orrunbáikin 300 sámi bearrašii. Dasa lassin galggašii gávpotoasis sámi mánáidgárdi, skuvla, kulturviessu, girjerájus, duodjelanjat, smávva njuovahat ja guollevuostáiváldin. Sámi ássanguovlu galggašii huksejuvvot Romssanuorrái ja hábmejuvvot dego čoarvin.
– Duohtavuođas eat leat maidege huksemin, muhto dá lea min buvtta ságastallamii sápmelaččaid boahtteáiggi birra Romssa gávpogis. Dáppe lea unnán sáhka sámiid birra ja olu davvi-norgalaččat garvet dáid ságastallamiid, lohká govvadáiddár ja arkiteakta Joar Nango.
Reakšuvnnat
Dáiddártrio árvalus «Mearrariikka» galgá čuggestit ja suhttadit olbmuid.
– Vuosttažettiin suhttadit várra romsalaččaid go sámit mahkáš áiggošedje hukset máilmmi stuorra ássanguovllu gávpoga fiidnámus guvlui. Eai han olbmot šat oainnáše Sálašoaivvi ja Sálašvákki girku. Dasa lassin nivssihivčče várra sápmelaččat jus «Mearrariika» livččii duohtan dahkkon. Sii geat ássanguovllus háliidivčče orrut šattašedje oainnat vástidit gažaldagaid ja dáid vuođul livččii huksenfitnodat árvvoštallan geat leat doarvái buorit sápmelaččat ja geat beasaše oastit ásodaga, lohká Sigbjørn Skåden.
Sierravuoigatvuođat
Dávjá čuoččuhuvvo ahte sápmelaččain leat sierravuoigatvuođat go digaštallamat sámiid birra bohciidit. Jus «Mearrariika» livččii duohta, de gal livčče gávpotsámiin viehka olu rievttit buot sámi guoskevaš ealáhusain.
– Mearrariika lea oastán vaikke makkár rivttiid iežas ássiide, dáid gohčodit satellihttavuoigatvuohtan. Mearrariika lea earret eará oastán sierra siidda Omasvuonas, ja dat mearkkaša ahte gávpotsámit besset mearkut ja njuovvat bohccuid. Dasa lassin leat oastán návetdoaluid Stállovákkis Báhcavuonas ja mii leat oastán golbma luossajoga Stuorranjárggas. Ráneš gullá maiddái Mearrariikii, ja doppe beasašedje ássit sihke murjet, suidnet ja bivdit, čilge dáiddártrio geat ovdanbukte plánaideaset olbmuide smávva čájáhusain mannan vahkkoloahpa Pop-up gávpotoassefestiválas.