Fargga almmuhit sámegiel veahkkeneavvu allergiijaid birra
Allergiija-áppa Regit lea veahkeneavvu sutnje geas lea alddis dahje mánás allergiija, ja ulbmil lea kártet maid olmmoš lea borran ja mii váikkuhii ahte oaččui allergiijareakšuvnna. Áppas sáhttá ovdamearkka dihte merket ahte mánná njávkkai bussá ja oaččui eksema gieđaide, dan mielde kártet makkár reakšuvnnaid oažžu. Regit-áppa buvttadeaddji, Cathrine Finnebraaten, válddii oktavuođa sámi mánáidgárddiin Cizážiin Tøyenis Oslos ja jearai háliida go mánáidgárdi leat mielde buvttadit áppa sámegillii ja maid mánáidgárddi veršuvnna.
– Mun doaimmahan fitnodaga Better AS ja mu višuvdna lea heiveheapmi ja inkluderen. Ekskluderen geavvá olu iešguđetge vugiin ja mu mielas lea de hui boastut ahte sámeálbmot ii leat mielde veahkeneavvus man mun lean ráhkadan ja oaivvildan dat lea hui dehálaš, lohká Cathrine Finnebraaten.
Áppa gávdno dál dárogillii ja dušše priváhta olbmuide.
Kártet allergiijaid
Mánáidgárdi ja Regit-áppa buvttadeaddji Cathrine leat dál álggahan ovttasbarggu heivehit áppa sámegillii ja heivehit áppa mánáidgárdái. Áppas galgá sáhttit čállit dieđuid sámegillii.
– Lea nu ahte váhnemat kártejit hui olu ruovttus ja mánáidgárdi sáhttá olu kártet mánáidgárddis, muhto de lea hástalus ahte ii oač- čo dieđuid goappáge kártemis. Dalle lea mánáidgárddis ja ruovttuin váilevašvuohta kártenbarggus ja dalle šaddá dat bargu olu váddásabbon, lohká Cathrine.
Máhttu allergiijain
Mánáidgárdejođiheaddji Máre Helander lea ilus go válddii ovttasbargofálaldaga. Áppa buvttadeaddji fállá maiddái logaldallamiid ja neahttakurssaid allergiija birra.
– Mun jáhkken mun máhtten allergiija birra ovdal logaldallama, muhto lei čielggas maŋŋá ahte mus eai lean doarvái dieđut ja máhttu allergiija birra. Beassat ovttasbargat suinna lea leamaš issoras mávssolaš mánáidgárdái. Mis leat mánát geain leat allergiijat ja mii leat dál háhkan medisiidnaskáhpa gos leat Epi-peannat ja bargit leat ožžon eanet máhtu allergiijaid birra, lohká mánáidgárdejođiheaddji Máre Helander.
Ávkkálaš sihke mánáidgárdái ja ruovttuide
Cathrine muitala go sus lei mánná mánáidgárddis geas lei allergiija, de dovddai son ahte dieđut láhppojedje ja muhtumin ledje dehálaš dieđut maid son attii mánáidgárdái go bođii mánáin dohko iđđedis.
– Dál sáhttet mánáidgárdebargit geahččat dieđuid áppas. Doppe leat dieđut masa mánná reagere, ja sáhttet maid ieža lasihit dohko masa sii mánáidgárddis oidnet mánná reagere, lohká Cathrine.
Sámegiel allergiija-áppa ja áppa, mii heivehuvvo leat ruovttuid ja mánáidgárddiid gulahallanarenan, lea fargga olámuttos.
Mearkkašuhtti áppa
– Oažžut ja addit buozalmasvuođa dieđuid iežas gillii addá erenomáš oadjebasvuođa, ja dalle lea dehálaš ahte dát áppa gávdno maiddái sámegillii, lohká Cathrine.
– Jáhkán dan addit oadjebasvuođa bearrašiidda geain leat mánát geain lea garra allergiija ja ahte sii galget dovdat ahte vuhtii váldojuvvojit. Mii lea oaidnán ávkki dán áppas, ja oažžut dan iežas gillii vel mearkkaša hui olu, lohká Máre.
Ruhtadan prošeavtta
Cathrine muitala sus lea dál oktavuohta fitnodagain mii galgá álggahit barggu áppain ja pilohtaprošeakta galgá álggahuvvot ovdal geasi. Sámediggi lea ruhtadan prošeavtta ovdal juovllaid.
– Go Sámediggi maid lea oaidnán ávkki dán áppas lea hui buorre ja dat go oidne ahte dát lea buorre investeren sámi mánáidgárddiide ja váhnemiidda, loahpaha Máre Helander.