Nissonbáhpaid BARGODILLI SURGEHA BISMMA
Norgga kirku lea vuosttaš geardde lágidan bargobirasiskosa mo nissonbáhpat vásihit bargosaji, gaskavuođa bargoskihpáriidda ja muđui. Juohke goalmmát báhppa lea vásihan unohis dáhpáhusa sihke sohkabeali ja virggi dáfus.
Norgga kirku davimus bismagoddi lea Davvi-hålogalándda bismagoddi, masa gullet Tromssa ja Finnmárkku fylkka searvegottit. Dán bismagottis leat 25 nissonbáhpa ja 23 sis vástidedje bargobirasiskosa.
– Mu hirpmáhuhtii eanemusat, dahje sáhtán lohkat eanemusat behtohallen, go 25 proseantta dain 25 nissonbáhpain oaivvildit bismagoddi ii bargga doarvái buori barggu dásseárvvu ektui. 30 proseantta sis oaivvildedje mii eat daga doarvái buori barggu. Dan fertet njulget ja seammás deattuhit ahte nissonbáhpaid bargu lea hirbmat mávssolaš midjiide, lohká Davvi-hålogalándda bisma Olav Øygard, gii lea leamaš bisma 2014 rájes.
Lestadianisma searvegottiin
Davvi-hålogalándda bisma Olav Øygard muitala ahte iskosis ii jerro lestadianismma birra.
– Muhto olu nissonbáhpat vástidit ahte sii vásihit sis váldojuvvojit eret virgái gullevaš barggut. Die lea váttisvuohta maid mii vásihit go muhtin bearrašat háliidit almmáibáhpa ovdalii go nissonbáhpa fuolahit nugo hávdádeami. Dát lea dáhpáhuvvan olu gerddiid, erenoamážit lestadialaš birrasiin Davvi-tromssas ja Oarje-finnmárkkus.
Bisma muittuha ahte lea dušše 60 jagi dan rájes go vuosttaš nissonbáhppa vihahuvvui báhppan Norgga kirkus.
– Ovdal lei cealkka ahte nissonat eai galgan jietnadit maidege searvegottis, ja guhkkin eret sárdnidit. Dán áigge lohket eatnasat ahte nissonolbmo ja almmáiolbmo árvu lea seamma dásis, danin lea áibbas lunddolaš ahte nissonat sárdnidit Ipmila sáni, čilge bisma Øygard.
Son muitala eanaš nissonbáhpat barget stuorát báikkiin, muhto muhtimat barget maid smávit báikkiin, nugo Ráissas, Muosáhis ja Báhcavuonas. Vuosttaš nissonbáhppa lei Bearralvákkis 1970-logus.
Vealaheapmi ja dásseárvu
Su bismagotti nissonbáhpain vástidit 29 proseantta ahte eai vásit dásseárvvu gaskkal nissonbáhpaid ja almmáibáhpaid. 45 proseantta sis vásihit ahte bargoskihpáriin maid leat iešguđet oaivilat nissonbáhpaid ektui, juoga mii lea oalle hástaleaddji sin mielas.
– Ovttadássásašvuohta ja dásseárvu lea oassi kirku vuođđoárvvuin ja dan ákkastallá maid Biibbal. Kirku galgá čuovvut daid seamma lágaid ja njuolggadusaid nu mo servodat muđui galgá. Lea jođihangotti ovddasvástádus sihkkarastit ahte buot min bargiin bismagottis lea buorre bargobiras ja mii fertet eastadit sohkabeale vealáheami. Mii váldit dán barggu duođalaččat ja mii leat hirbmat ilus go dál leat ožžon dieđu mo nissonbáhpat vásihit iežaset bargodili, lohká bisma.
Buoridit dieđihanvejolašvuođa
Raporttas boahtá maid ovdan ahte nissonbáhpat eai álo dieđit jođihangoddái jus vásihit unohisvuođaid.
– Lea áibbas riekta ja danin dárbbašit veahki dan njulget. Mii háliidit ahte galgá leat álki dieđihit, jus vásihit juoidá mii ii leat nu mo galgá. Lea áibbas ortnegis dieđihit unohisvuođaid, go dalle sáhttit mii njulget ášši. Lean ádden Norgga kirkus áigot ráhkadit álkes digitála čovdosa man bokte sáhttá dieđihit, dadjá bisma Øygard.
Bisma deattuha ahte háliida doalahit kirkus sihke searvegoddelahtuid geat eai háliit nissonbáhpaid kirkui ja nissonbáhpaid virggis. Lohká son oaidná dárbbu meannudit kirkobargiid skihkalaččat ja seammás maid doalahit searvegoddelahtuid kirkus.
Dás sáhttá luđet raporttaid.