Dá leat OĐĐA ofelaččat
Juohke jagi almmuhit ođđa Sami ofelaččaid muhtun sámi festiválas. Boahtte skuvlajagis lea dát movttegis joavku mii galgá dáčča nuoraide muitalit sámevuođa birra.
Bearjadaga Riddu Riđus almmuhuvvo sin boahtte skuvlajagi sámi ofelaččat. Golbma nieidda ja okta bárdni leat válljejuvvon sámi ofelažžan. Sii galget boahtte skuvlajagi johtit skuvllain miehtá Norgga muitalit sámi kultuvrra, historjjá ja servvodaga birra. Dát lea 18. joavku sámi ofelašdoaimmas mii vuođđuduvvui 2004:s.
Illudit mátkkoštit
Ovddeš sámi ofelaččat Elle Rávdná Näkkäläjärvi, Mirja Cicilia Andersson Renander, Lemet Johanas Nystad ja Vibeke Persen (21) dat almmuhedje daid ođđa ofelaččaid ja sávve ođđa ofelaččaide šaddat álkit bargat go dál lea koronapandemiija luoitigoahtán. Ođđa ofelaččat besse Riddu Riđu lávddážis muitalit iežaset birra ja makkár vuordámušat sis leat boahtte skuvlajahkái ofelažžan.
– Mun illudan orrut Guovdageainnus ja mátkkoštit miehtá, lohká Ivgobađa nieida Ane Malene Nordeng (23). Son lea «bajásšaddan» Riddu Riđđu festiválas gos lea bargan eaktodáhtolaččat guhká. Su mánnávuođaguovllus lea leamaš garra dáruiduhttin ja son lea okta dain vuosttažin su sogas gii lea geavahišgoahtán Ivggu gávtti. Son oahpahallá davvisámegiela ja háliida váldit ruovttoluotta giela mii jávkkai ovddeš buolvvaid mielde. Son háliida ofelažžan váikkuhit dasa ahte sámegiella ja sámi kultuvra boahtá eanet oidnosii dáruiduvvan guovlluin, nugo mearrasámi guovlluin. Son vásiha ain ovdagáttuid sámevuođa ektui ja háliida dán rievdadit.
– Šaddá erenoamáš leat Ofelaš go in liiko girdihámmaniid obanassiige. Lean álo beare maŋŋit jođus, lohká Nathaniel Holan Larsen (20). Son lea márkkosápmelaš Áravuomis eret ja lea bajásšaddan bearrašis gos sámi identitehta lea dehálaš, muhto gos váibmogiella lea váilon. Son háliida giela váldit ruovttoluotta ja lea studeren davvisámegiela universitehtadásis. Son lea suohkanstivraáirras Áhkanjárgga suohkanis. Son oaidná mot sápmelaččat ain gillájit cielaheami ja vealaheami ja háliida leat ofelažžan vai skuvllain lassána čehppodat Norgga eamiálbmoga birra.
– Šaddá somá fárret gávpogis Guovdageidnui ja hupmat sámegiela go leat gávppašeame, lohká Ida Emilie Marakatt Lindseth (19) Lillestrømas eret. Su eadni lea eret Gárasavvonis ja áhčči ges Kárášjogas. Son lea bajásšaddan guhkkin eret sámi guovddáš guovlluin ja danin lea sámevuohta ja sámi kultuvra juoga maid son atná hirbmat árvvus go justa dat ii gávdno su árgabeaivvis. Son lea oahppan sámegiela gáiddusoahpahusa bokte, lea Noereh guovddášstivralahttu ja áŋgiruššá Oslove Noereh-organisašuvnnas. Eastadit ovdagáttuid lea hirbmat dehálaš sutnje, go lea ieš vásihan olu ovdagáttuid gávpotsápmelažžan.
– Mun lean vánddardan olu olgoriikkain ja galledan 20 riikka, muhto in Norggas. Illudan oahppat eambbo sámi kultuvrra ja servodaga birra ja dan gaskkustit earáide, lohká Emma Eliane Oskal Valkeapää (21) Guovdageainnus eret. Son orru dál Tromssas ja bargá artistan. Ofelažžan háliida čalmmustahttit ahte sápmelaččat ja eará unnitlogu álbmogat ain gillájit vealaheami ja ovdagáttuid.
Ministtar ja presideanta sávaiga lihkku doaimmain
Sihke stáhtaráđđi Linda Hofstad Helleland, sámediggepresideanta Aili Keskitalo ja Sámi allaskuvla rektor Laila Susanne Vars čuvvo doaluid.
Sámi allaskuvlla rektor Laila Susanne Vars geigii ođđa ofelaččaide guvssiid skeaŋkkan vai galggaše leat ráhkkanan máinnastit ja muitalit sámi kultuvrra birra dego livčče dollagáttis gáfestallame.
– Háliidan giitit sámi ofelaččaid dan vearditmeahttun áŋgiruššama ja barggu ovddas maid dahket. Sii loktejit gelbbolašvuođa sápmelaččaid, sámi kultuvrra, giela ja servvodateallima birra joatkkaskuvllain miehtá Norgga. Dása lea stuora dárbu, logai rektor Laila Susanne Vars.
Guovllu- ja digitálaministtar Linda Hofstad Helleland lei erenoamáš rámis ofelašdoaimmain go dat eastada ovdagáttuid. Son váruhii mojonjálmmiid ođđa ofelaččaid, go sii bohtet vásihit sihke buriid ja veahá jallas gažaldagaid.
– Sámi ofelašdoaibma lea hirbmat bures lihkustuvvan ja vuolgá earret eará das go nuorat dat muitalit eará nuoraide ja dáinna lágiin nagodit olahit dobbelii dieđuiguin go skuvlagirjjit. Skuvllat leat duđavaččat ja háliidit dávjá ođđa galledemiid. Ráđđehusa mielas lea dehálaš ahte olles álbmot dovdá sámi kultuvrra ja de lea erenoamáš dehálaš álgit nuoraiguin. Dát doaibma eastada ovdagáttuid ja dan mii leat oaidnán, logai Helleland ja giittii ovddeš ofelaččaid ja sávai lihku doaimmain ođđa ofelaččaide.
Ofelašdoaimma ruhtada gielddaja ođasmahttindepartemeanta ja Sámi allaskuvla hálddaša ortnega. Ofelaččat gazzet oahpu ofelašáigodagas ja fidnejit 60 oahppočuoggá. Sidjiide juolluduvvo maiddái 213 000 ruvdnosaš stipeanda. Sii galledit skuvllaid ja eará nuoraidarenaid Norggas.