– Boahkuhuvvon olbmot eai njoammut dávdda viidáseappot liikká jođánit
Guovdageainnu suohkandoavttir lohká ahte sii leat oaidnán ahte dávda ii leat njommon nu jođánit olbmuid gaskkas go livččii dahkan jus olbmot eai livččii boahkuhuvvon.
Mannan vahkku duođaštuvvui oktiibuot viđa olbmos Covid-19 Guovdageainnus. Suohkandoavttir Ánne Lájla Westerfjell Kalstad muitalii mannan vahkku ahte lagabui 100 olbmo leat dan rájes leamaš váldime koronaiskosa.
– Lea álot buorre mearka go nie oallugat leat váldán iskosiid eai ge leat eambbo positiiva iskkusbohtosa. Dat addá buori gova leavvamis. Muhto mii čuovvut ain bures mielde movt dáid beivviid ovddosguvlui manná, dadjá Kalstad.
– Ii leat viidát njommon
Kalstad muitala ahte suohkan čuovvu daid njuolggadusaid mat bohtet Álbmotdearvvašvuođainstituhtas (FHI). Dat mearkkaša ahte muddejuvvon Tisk-árvvoštallan, man FHI dál čuovvu, dadjá ahte nu guhká go duođaštuvvon Covid-19 buhcciin eai leat lagasoktavuođat dain báikkiin gos leat leamaš, de ii suohkan almmut dieđuid gos dát olbmot geaidda virus lea njommon leat leamašan.
Boahkut galget suddjet
Suohkandoavttir čilge maid ahte ovddit Tisk-árvvoštallamis galggai dieđihit álbmogii gos ja goas Covid-19 buohccit leat leamašan, ja ahte buohkat geat dalle ledje leamaš dain báikkiin galge iskosa váldit. Muhto nu ii leat šat dál.
– Dál leat boahkut mat galget min suddjet. Sávvamis máŋggas leat váldán boahku, ja teorehtalaččat ii galgga dávda de njoammut. Mii leat oaidnán dál ahte dávda ii leat njommon nu jođánit olbmuid gaskkas go livččii dahkan jus olbmot eai livččii boahkuhuvvon.
Doaibmabijut fertejit fágalaččat árvvoštallojuvvot
Son lohká ipmirdit ahte olbmot ballet go Covid-19 leavvá lagasguovllus, muhto lohká maid ahte doaibmabijut mat biddjojit fertejit fágalaččat árvvoštallojuvvot.
– Dal lea servvodat rahppon, ja dat lea rahppon danne go mis leat boahkut. Dat galgá álot fágalaččat árvvoštallojuvvot go doaibmabijut ásahuvvojit eat ge mii leat gidden maidege eat ge leat šluhtten makkárge doaimmaid suohkanis. Mu mielas eai leat dán vuoru ásahuvvon dakkár doaibmabijut suohkanis mat eai leat ortnegis, dadjá Kalstad.
Boahkut bissehit leavvama
Son lohká dehálažžan dieđihit álbmogii ahte boahkuheamis lea ávki ja dat veahkeha bissehit dávdda njoammumis viidát.
– Sii geat leat boahkuhuvvon, sii eai njoammut dávdda viidáseappot seamma ládje eai ge liikká jođánit go sii geat eai leat boahkuhuvvon. Leavvanpotensiála lea unnit sin gaskkas geat leat boahkuid váldán. Nu sáhttá maid dán vuoru oaidnit, ahte dávda ii oro leavvame nu viidát danne go sii geat dál leat ožžon Covid-19 leat buohkat boahkuhuvvon, dadjá Kalstad.
FHI lea ávžžuhan goalmmát boahkkodosa fállagoahtit riskajoavkkuide. Kalstad muitala ahte Guovdageainnu suohkan dán vahkku fállagoahtá goalmmát boahkkodosa vuosttáš vuoruhuvvon riskajovkui.
– Dán vahkku fállagoahtit goalmmát boahkkodosa boarrásiid- ja buhcciidruovttu ássiide. Mii leat ráhkkaneame bargui fállat goalmmát boahkkodosa nu jođánit go oažžut eambbo boahkuid FHI:S ja mii čuovvut vuoruhanlistu seamma ládje go dalle go boahkuhišgođiimet, dadjá Guovdageainnu suohkandoavttir Ánne Lájla Westerfjell Kalstad.