Husarbeid, helvetes pine og Fjo
Fjord1-salet er noko av det svakaste politiske handverket eg har sett.
Konsernsjef, Sparebanken Vest
Det kan òg vere fordi det i etterkant kom fram at fylkesrådmannen hadde kjøpt konsulentoppdrag for ufattelege 20 millionar kroner i Fjord1-saka. Oppdrag som ein i tillegg ikkje hadde konkurranseutsett, og som på toppen av det heile skulle betalast av kjøparen.
Eg trur ikkje det er difor saka ikkje tek slutt.
TIL SJUANDE OG SIST trur eg det handlar om at vi treng å høyre at dei ansvarlege tek sjølvkritikk, etter ei skandale av ei sak som ikkje har fått konsekvensar for dei involverte.
Dei partia som pressa salet av Fjord1 til transportkonsernet Torghatten gjennom i fylkestinget i 2015, har ikkje på noko tidspunkt kome med ei beklaging. Trass i Torghatten-avtalens totalhavari og sterke åtvaringar i forkant.
TVERT OM SNAKKAR Senterpartiet om «god timing» og om ein prosess som har auka verdiane for Sogn og Fjordane monaleg. Fylkesordføraren peikar hyppig på at det ville vore høg risiko å eige vidare i Fjord1, og at det var umogeleg for fylkeskommunen å få ut verdiane i selskapet.
Er det verkeleg slik at fylkeskommunen ikkje kunne børsnotert selskapet og selt seg gradvis ut av Fjord1? Er det slik at ein bransje med lange kontraktar mot det offentlege er å betrakta som høg risiko?
Vi veit alle at dette er bortforklaringar.
Det som eit knapt fleirtal i fylkestinget vedtok i november 2015, er noko av det svakaste politiske handverket eg har sett.
SOGN OG FJORDANE fylkeskommune laga ein selskapskonstruksjon som berre var meint å bidra til å omgå den lovbeskytta forkjøpsretten til Havilafjord AS. Ein føresetnad som viste seg å vere langt meir etisk og rettsleg problematisk enn det fylkesrådmann gav uttrykk for.
Hadde ikkje Konkurransetilsynet sagt nei til desse krumspringa, ville fylkeskommunen opplevd ei lang og opprivande rettssak. Ein rettssak som fylket fort ville ha tapt.
Fylkesrådmannen og hans rådgjevarar hadde ei naiv tilnærming til Konkurransetilsynet. Dei meinte at tilsynet ikkje kom til å ha motsegn på ein fusjon mellom dei to største ferjeselskapa i landet. Dei same rådgjevarane hadde tidlegare hevda at ein fusjon mellom Fjord1 og Norled, det tredje største ferjeselskapet i landet, ikkje ville bli godkjend av tilsynet.
Forstå det den som vil. Konkurransetilsynet konkluderte føreseieleg nok stikk i strid med kva rådgjevarane sa då fylkestinget behandla saka.
Eit sal til Torghatten ville ført til dyrare tenester. Gjermund Nesse i Konkurransetilsynet uttalte etter vedtaket at Torghatten sitt kjøp av eigardelar i Fjord1 ville ført til redusert konkurranse og auka kostnader for fylkeskommunane.
Berre nokre dagar etter at Konkurransetilsynet sa at salet til Torghatten ville hemme konkurransen, fekk dei meir rett enn dei kunne håpe på. Torghatten gav eit anbod på Halhjem-Sandvikvåg som var 1,1 milliardar billegare enn Fjord1 sitt tilbod.
Skattytarar, passasjerar og fylkeskommunen sjølv skal vere glade for at Konkurransetilsynet sa nei. Dette perspektivet var i liten grad vektlagt i vedtaket til fylkestinget. Det er oppsiktsvekkjande.
FØRESTILLINGANE OM plassering av hovudkontor var naive. I Sogn og Fjordane burde ein vite meir enn nokon annan plass at hovudkontor i leiande selskap ikkje veks på tre.
Vi ser no eit Fjord1 som har 16 elektriske fartøy under bygging og leier an når det gjeld framtidas samferdsle-, energi- og klimaløysingar. Eit selskap som vinn stadig nye anbod og løpande tilset nye årsverk.
Ville det vore slik om ein hadde selt til hovudkonkurrenten Torghatten? Sjølvsagt ikkje.
Det er like sannsynleg som at TV2 sitt hovudkontor blir i Bergen utan tydelege konsesjonskrav. Like sannsynleg som at Rieber & Søn skulle halde på hovudkontor-arbeidsplassane på Vestlandet etter oppkjøpet frå Orkla.
Fakta er at denne gongen redda Konkurransetilsynet eit svært viktig hovudkontor i Sogn og Fjordane. På same måte som Finanstilsynet for litt over ti år sida redda Sparebanken Sogn og Fjordane då ein prøvde å omgå sparebankloven for å selje banken til Gjensidige.
I TILLEGG TIL AT PROSESSEN var lukka og svært lite tillitvekkjande, var mi hovudinnvending til behandlinga i fylkestinget