Morten Myksvoll

Viss statsminister Erna Solberg er ein så god leiar som Sandberg og andre meiner, så bør ho òg vise det offentleg.

ERNA SOLBERG BURDE bedt Per Sandberg om å gå av. Ein statsminister kan ikkje berre drive leiarskap frå bakrommet. Så seint som laurdag skreiv Per Sandberg (Frp) at han skulle stå til «Dovre faller». Måndag morgon fall mannen, og Sandberg gjekk av som fiskeriminister.

Skandalen byrja med det som var ei rekkje uproblematiske avsløringar. Han reiste på tur med sin nye kjaeraste. Uproblematisk.

Den nye kjaerasten hans er norskiranar. Uproblematisk. Dei reiste til Iran. Uproblematisk. Ho er ein tidlegare asylsøkjar. Uproblematisk.

NO TRENG REGJERINGA offentleg leiarskap. Det er godt mogeleg at statsminister Erna Solberg (H) er tøff på bakrommet, og Sandberg var raus i ordbruken på gårsdagens pressekonferanse. Men etter at to av hennar statsrådar har gått av i skam, har ho enno til gode å setje ned foten offentleg.

Statsministeren vart tidlegare i år audmjuka av Sylvi Listhaug (Frp), som nekta å høyre på Solbergs råd om å slette den famøse Facebook-posten som førte til hennar avgang. Så unnlét Per Sandberg å varsle Statsministerens kontor (SMK) om Iran-reisa. Ifølgje dottera hans, var det fordi han frykta lekkasjar til hans fråseparerte ektefelle, statssekretaer Line Miriam Sandberg.

Hans mistillit til statsministeren er heilt utruleg.

SOLBERG BURDE HA BEDT Sandberg om å gå, men på pressekonferansen måndag sa ho at det var Sandberg som sjølv hadde bedt om det.

Dei som framleis trur på det borgarlege prosjektet kunne trengt ei stadfesting om at Solberg faktisk er sjefen til Frps statsrådar. Det fekk dei ikkje.

Det er ikkje nok at Solberg berre er einig i Sandbergs ønskje om å få gå av, eller at ho er ein god leiar på bakrommet. Ho må vise det til oss på utsida.

STATSMINISTERENS SAMLANDE leiarevner er blitt hylla i fleire år. No ser me dei same runde formuleringane føre til at ho kjem skeivt ut i nyheitsbiletet, og at ho kjem konstant på etterskot.

Solberg-frasen «Jeg ville ikke brukt de ordene» er eit godt døme på det. Den var tidlegare ein styrke. Då kunne ho trekkje på skuldrene, avfeie andres overdrivne retorikk og heve seg over det. Ho styrte trass alt landet.

No har frasen blitt ein vits, og kan tolkast som handlingslamming.

SANDBERG-EKTEPARET har opptredd svaert uprofesjonelt ved å dra regjeringa inn i sin eigen skilsmisse. Grunnlova forbyr to ektefellar å vere statsrådar i regjeringa, og denne saka bør føre til ein debatt om ikkje ein burde inkludere statssekretaerar òg.

Line Miriam Sandberg varsla SMK 8. juni om at «fremmede makter» hadde flytta inn i leilegheita til Per Sandberg. Ho refererte då til Per Sandbergs nye kjaeraste, Bahareh Letnes.

Viss denne meldinga førte til at Sandberg ikkje varsla SMK om reisa si, er nasjonal tryggleik blitt sett i spel fordi ein ikkje klarer å halde den ekteskapelege skittentøyvasken privat.

SANDBERGS SORTI er problematisk for Frp, og spesielt for Frp-leiar Siv Jensen. Ho hadde neppe klart å leie partiet relativt smertefritt dei siste tolv åra, viss det ikkje hadde vore for Sandbergs evner til å samle den meir populistiske fløya av partiet.

No er posisjonen hans så svekt at han går av som nestleiar i Frp. For Sandberg er langt frå like populaer på grasrota i Framstegspartiet no. Sjå berre på den øyredøyvande mangelen på støtte Sandberg har fått frå partifellar.

Det skuldast nok mest dei mindre alvorlege delane av Sandberg-saka, som at han deltok i feiringa av Irans islamske revolusjon.

CARL I. HAGEN HAR ALLEREIE lansert Sylvi Listhaug som ny nestleiar. Ho sit i sentralstyret i dag, og er difor blant dei aktuelle som kan bli konstituert som ny nestleiar. Ingen av dagens sentralstyremedlemmer verkar å vere i stand til å erstatte Sandbergs samlande rolle.

Fordelen med Sandberg, er at han aldri har hatt ambisjonar om å bli partileiar. Det har Sylvi Listhaug. Blir ho nestleiar, vil vervet handle om å posisjonere henne til å overta etter Jensen, og ikkje å støtte den sitjande leiaren.

SANDBERGS AVGANG SVEKKJER statsministeren på to måtar. Først gjennom den mistilliten som Sandberg har vist ein statsminister som har hatt ein uttalt tillit til statsråden sin. Det svekkjer hennar stilling.

Deretter gjennom at Siv Jensen får ein langt vanskelegare jobb som partileiar i Frp. Det gjer at Solbergs regjeringsprosjekt òg kjem svekt ut av saka.

SOLBERG KUNNE I DET MINSTE prøve å setje punktum for saka på pressekonferansen måndag, men var så ivrig etter å gå vidare at det står att mange spørsmål. Det verkar ikkje som om det er så farleg at det etterlatne inntrykket er at ho fint kunne leve med at Per Sandberg framleis var fiskeriminister.

Ein statsminister må sjølvsagt ha full tillit til statsrådane sine, heilt til dei er ferdige. Men når offentlegheita ser ho i arbeid, bør ho gjere meir enn å trekkje på skuldrene. Viss Solberg er ein så god leiar som Sandberg og andre meiner, så bør ho òg vise det offentleg.