Ein sosialistisk fallitt

Sosialismens fyrtårn, Venezuela, er sløkt for godt.

VENSTRESIDAS EVNE til selektiv tolking av røyndomen er fasinerande. Det fremste dømet dei siste åra har vore Venezuela. Økonomisk vanstyre og mangel på demokrati har lenge blitt bortforklart med det som regimet kallar økonomisk krigføring, eller økonomiske sanksjonar frå USA, sjølv om det knapt har vore nokon.

Men no har hyllesta stilna, med unntak for nokre sjeler på ytste venstre. Førre måndag strauk Venezuela fem nullar frå pengesetlane og knytte den nye valutaen til kryptovalutaen Petro. Det er ein kosmetisk operasjon som ikkje gjer noko med dei grunnleggjande problema i landet. Det økonomiske systemet har brote saman og inflasjonen er oppe i over 80.000(!) prosent i året. Då president Nicolás Maduro presenterte den nye valutaen 17. august, var det ein del av ein økonomisk stabiliseringsplan knapt nokon trur på.

HUGO CHÁVEZ’

sosialistiske eksperiment byrja som eit folkeleg opprør mot ein korrupt elite. Chavez, Maduros avdøde forgjengar, vart demokratisk vald i 1998. Han vart populaer gjennom ei rekkje sosiale reformer.

Likevel er forskjellane mellom fattig og rik no blant dei største i verda. Folk flyktar i hopetal. FN reknar med at 2,3 millionar menneske har drege frå landet, sju prosent av innbyggjarane. Det er ei av dei største flyktningkrisene i verda. Nabolanda har byrja å stramme inn, for å kontrollere flyktningstraumen. Dermed blir mange innelåst i eit land der vanleg folk manglar det meste, der folk svelt og døyr av medisinmangel.

KJELDA TIL PROBLEMA er ein feilslått økonomisk politikk, som har fått følgje av eit stadig meir autoritaert og korrupt regime.

Økonomisk har regimet erstatta marknadsregulering med statleg regulering. Statleg styring av valutahandel, arbeid og prisar har skapt ein enorm svart økonomi og ytterlegare korrupsjon. Ekspropriering av private bedrifter har ført til ein kraftig nedgang i produksjonen, inkludert oljeproduksjonen.

Lenge held regimet seg flytande på store oljeinntekter, som følgje av oljeprisboomen som byrja i 2003. Då oljeprisen kollapsa i 2014, kollapsa òg Venezuelas økonomi.

Regimet i Venezuela har mista all legitimitet.

FOLKET UTTRYKTE misnøye med regimet ved valet i 2015, då opposisjonen fekk to tredels fleirtal i nasjonalforsamlinga. Det gav dei makt til å endre grunnlova og avsetje presidenten. Maduro svarte med å kjenne delar av valet ugyldig, og å opprette ei regimekontrollert «grunnlovsgjevande forsamling».

Regimet i Venezuela har mista all legitimitet. Vona er at det snart fell.