– Framtida til Bygland ligg i hendene på Evje & Hornnes

Han er ikkje det minste i tvil, den etniske byglendingen Torgeir Moseid (63). Bygland kommune he så avgjort ikkje nokon framtid som sjølvstendig eining på eit framtidig kommunekart.

– Bygland kommune er på mange måtar ein tragedie. Kommunen kor både gaupa og bygdedyret er høgst levande. Kommunen kor jantelova tykkjest vere eit meir aktuelt styringsverktøy enn både Bergpreika ( Matteus 5-7), Grunnlova og Kommuneplanen.

Torgeir Moseid veit så avgjort kva han talar om. I 25 år var han meir enn vanleg engasjert i kommunepolitikken. Ei skikkeleg urokråke og jamnleg, i årevis, omtala over fleire sider i lokalavisa Setesdølen.

– Det var vel på mange måtar eg som innførte synda til heradstyret i Bygland, seier Torgeir og ler så heile den velfødde lekamen ristar dugeleg.

Han tenkjer på den dagen i året 1979 då han vart med på å starte eit nytt politisk parti i Bygland. Dette var dagen då Bygland Høgre vart stifta. Ein merkedag som må nemnast når kommunen si kulturelle historie ei gong i framtida skal limast inn mellom to stive permar.

TEIKN På DOMMEDAG Øystein Moi

● Øystein Moi startet nettstedet moisund.com i 2002. Han bruker nå sin lokalkunnskap fra indre bygder til å la oss lesere bli kjent med mennesker fra denne delen av Agder.

– Hjå dei mest trugne sosialistane i kommunen, dei som hadde heile slektstreet - og meir til - djupt forankra i Arbeiderpartiet, så var nok dette eit klårt teikn på at domedag var mykje nærare enn kva ein fyrst trudde.

Han vaks opp i sentrum av den gamle stasjonsbyen Byglands- fjord. Torgeir minnast oppveksten med glede og vyrdnad. Bygda var liten, og dei aller fleste kjende kvarandre. Det var ei tid kor det var full aktivitet på Dampsaga, hjå Bilruta - og på Felleskjøpet. Det var ei tid kor bygda var kjend for ærverdige Revsnes Hotell og ikkje minst for den hypermoderne skiheisen som vart bygd, stutt veg frå sjølve sentrumsgata. I dag er det stort sett berre minna attende. Mange gode minne.

Ein kan så avgjort ikkje omtale Torgeir Moseid utan samstundes å nemne dampbåten Bjoren. Trass i mange dugnadstimar så skal han så visst ikkje ha heile skulda for at den staslege dampbåten i dag siglar på Byglandsfjorden som ein skinande diamant. Som ein lokal – og nasjonal kulturskatt.

– Det he vore mange tøffe tak gjennom åra. Ein evig kamp for

Denne uka har Moi møtt Torgeir Moseid.

kvar einaste krone. Det er ingen tvil om at sjølve finansieringa av dette prosjektet he vore det største hinderet på vegen fram til det ferdige produktet, til den skatten, som i dag ligg trygt og vaggar attmed brygga på Byglandsfjord.

Torgeir sigla meir enn 15 år i utanriksfart. Det var såleis ein røynd sjømann som i mange år sigla som kaptein på dampbåten Bjoren. På Byglandsfjorden. Å passere slusene ved Storstraumen var truleg ikkje like krevjande som orkanen i Atlanteren – men ein kvar slik situasjon krev ei stø hand og eit klårt hovud i førarhuset. Så lyt me vel leggje til at når unge Moseid sigla på dei store verdshava så hadde han både fagbrev og tittel som stuert. Truleg var det heller ikkje enkelt å servere kjøttsuppe når bølgjene på utsida av byssa var høgare enn sjølvaste Årdalsknapen. Bøl- gjene i Atlanteren.

DEN ALLER ØVSTE DIVISJONEN

No he kaptein Moseid gått i land. Han stend trygt og stødig plassert på fast grunn. På steingrunn. På Byglanfsfjord. Vel vitande om at drifta av dampbåten Bjoren i dag er under full kontroll.

– Dugande og vetuge folk ved roret – på fleire vis. Så skal ein heller ikkje unnlate å nemne at ingen byglending vil nokon gong verte rike av å innvestere korkje tid eller penger i den ærverdige dampbåten.

Vona er no at Riksantikvaren i løpet av sumaren vil frede sjølvaste Bjoren. Dersom dette skjer – ja då ser framtida svært så ljos ut. Då kjem pengane rekande, om ikkje på ei fjøl så i alle fall inn på ein konto hjå den lokale Sparebanken.

– Eg trur beint fram politikara- ne i Bygland må vende augo mot Iveland i jakta på det gode livet. Dette må dei gjere for å blåse liv i det gamle lokale omgrepet «Bygland – best å bu i».

– I Iveland he dei lokale folkevalde lagt til rette for ”det gode livet” i ein heilt ny landsby tett attmed Birketveittjønna. Sentralt i bygda. Her vil folk bu. Her vil ivelendingane verte gamle – og her vil dei døy. Livskvalitet er på mange måtar eit høveleg stikkord i denne samanhengen. Vår Herre he på mange måtar lagt tilhøva til rette for den same utviklinga i Bygland. Otra kveiler seg som ei ubrukt livsnerve gjennom bygda. Så langt er det berre bleka, Bjoren og auren som gjer seg nytte av denne vassvegen. Torgeir ristar på hovudet. – Utviklinga i Bygland i dag minner mykje om ei saktegåande subbing på veg mot slaktebenken. Framtida, lagnaden, til Bygland kommune ligg i dag i hendene på grannane i Evje & Hornnes. Det er ingen veg attende.

Torgeir Moseid vender ikkje attende til lokalpolitikken. Mange er nok glade for det. Dei i Arbeiderpartiet medrekna. No fyller han kvardagen med si store interesse for frimerkesamling – og for lokalhistorie.

Plent no held Torgeir på å samle informasjon om dei gamle, dei aller fyrste, postkontora i Setesdal. Eit spanande og omfattande arbeid dersom me skal tru kva han seier, den gamle, velbrukte sjømannen.

– Veit du forresten at det aller fyrste postkontoret i Setesdal kom til Moisund. Til den gamle Skrivargarden på Klepp. Me talar om 22. desember – i året 1842.