Klokt og innsiktsfullt om å gå

SAKPROSA «Å gå»

Erling Kagge Kagge

«...ett skritt av gangen» er undertittelen på denne, etter mi meining, filosofisk vinkla boka om det å gå. Eg har, med skam å melde, berre lese ei bok av eventyraren, polfararen, og kunstsamlaren; «Stillhet i støyens tid – gleden ved å stenge verden ute».

Eg hadde ikkje lese så mange sider før eg kunne slå fast at «Å gå» eit stykke på veg er eit frittståande framhald, eller kanskje heller ei utdjuping av den nemnde boka.

Eg er i utgangspunktet svaert kritisk innstilt til «hjelp-til-sjølvhjelp-bøker», dei fleste har berre ein viss økonomisk verdi – for forfattaren. Men, «Stillhet i støyens tid – gleden ved å stenge verden ute», er, som «Å gå» skriven av eit menneske som har oppdaga at det finst noko eksistensielt viktig i det å gå.

Tilknytinga til kunst var ein berebjelke i den første, i «Å gå» er natur og så vel daglegdagse som ekstreme, fysiske opplevingar det sentrale, saman med det å gå. Boka startar slik:

«En dag kunne ikke lenger mormoren min gå. Den dagen døde hun. Fysisk levde hun en stund til, men de nye knaerne som var operert inn for å erstatte de gamle, var utslitt og maktet ikke å baere kroppen hennes.»

Slutten er ei kort forteljing om morfaren, som i februar 1945 gjekk til skafottet. Og Erling Kagge skriv:

«.. klarte han å gå høyreist med sikre skritt og vise at de kunne henrette så mange de ville, men at kampen deres uansett ville vaere forgjeves? Det er det ingen lenger som vet.»

I boka refererer forfattaren til Sokrates, Arne Naess, Peter Wessel Zappfe – og ei lang rekke andre filosofar – enkelte frå tida før tidsrekninga vår – andre frå mellomalderen, opplysningstida – og vår eiga tid.

Det som kanskje gjer sterkast inntrykk på meg er glimta frå vandringa i kloakknettet under New York. Lukt, lydar, syn – som etter kvart – nei, eg skal ikkje røpe meir.

Oppsummert, «Å gå» er ei stramt redigert, lettlesen og faktavinkla bok som vil overleve lenger enn dei fleste «hjelp-til-sjølvhjelps-bøker.