Tek vare på ei stor arv
Kari Røynlid og Mari Ormberg har sikra heilt spesielle song- og slåtteskattar frå Vest-agder og Åseral.
Medan det boblar opp av den eine kvedaren og felespelaren etter den andre i Setesdal, er det fattigare i Vest-agder.
Kari Røynlid er ein av få som held tak i folkemusikken og sikrar at den lever.
Kari blei kjend med Anne Tone Hageland (no fylkeskultursjef) då Kari var 12 år gamal og gjekk på kulturskulen i Åseral.
MYKJE FRÅ SLEKTA
– Anne Tone sa: «I di slekt er det mange spelemenn og folk som syng. Du må byrje å synge.» Slik starta eg. Eg er så takksam. Eg er verkeleg stolt av kulturen til dei som levde før oss og eg vil så gjerne ta vare på han, fortel Kari Røynlid.
At ho har det i blodet, er nesten å underdrive. Kari bur på Austegarden i Åseral, ikkje langt frå der grandtanta Ingebjørg Liestøl levde sitt lange liv.
Ingebjørg song heile livet. I tillegg hadde ho ei nesten endelaus rad med søskenbarn som song og spelte, folk som Gunnar Austegard, Knut Liestøl (han som fekk i gang «Folkemusikkhalvtimen» på NRK), Tomås Liestøl, Tarjei Liestøl og søstrene Gyro og Gunvor Uleberg. Det var endå fleire.
– Dei var verkeleg kulturberarar. På cd-en har Mari Ormberg og eg med 32 ulike songer og slåtter, fortel Røynlid.
Dei fleste songane har ho laert av sin bestefar Jens Røynlid og grandtanta Ingebjørg, men det er med ting frå heile slekta. Det er også med ting frå Lars Mjaaland og Ånund Koland.
GAMLE VOKSRULLAR
Hardingfelespelar Mari Ormeberg, opphaveleg frå Sogn, har med varsemd høyrd på voksrullane med opptak som Knut Liestøl sikra på 20-talet.
Ho har freista å få akkurat same dåmen i felespelet. Ho speler til dømes den einaste kjende springaren frå Åseral – etter Gunnar Austegard.
– Me held nokre konsertar saman. Eg har fast opplegg for barnehagen, barneskulen og ungdomsskulen i Åseral, for å sikre at dei får inn folkemusikken. Medan dei små er heilt ville for nokre av dei gamle stubbane, er ungdommen akkurat så lite interessert som vel mogeleg, ler Kari Røynlid.
VONAR FLEIRE VIL I GONG
Ho trur det blir med dei eine cden. No er målet å lage ein film om folkemusikken i Åseral, ein film som kan nyttast av Minne Kultursenter i Åseral.
– Ragnhild Furholt og faren Halvdan i Songdalen har vore svaert viktige for folkemusikken i Vest-agder. Også Gard Nergaard frå Marnardal gjer mykje viktig. Men me skulle gjerne sett fleire ta i bruk den gamle song- og speltradisjonen på bygdene. Det er ei verkeleg stor arv, seier Kari Røynlid.