Snakk heller til fleirtalet!

KOMMENTAR: Folk flest har eit nyansert syn på innvandring. Det har ingen politiske parti tatt innover seg.

Denne veka kom det store integreringsbarometeret. Som seks slike barometer har gjort før, tar det temperaturen på haldningane våre til innvandring og integrering. 3000 menneske er intervjua av forskarar ved Institutt for samfunnsforskning.

Sånn ser det ut

Naer halvparten av oss meiner integreringa går ganske eller svaert dårleg, faerre enn ein av fem meiner den fungerer godt. Så godt som alle meiner gode norskkunnskapar og å vera i arbeid er det aller viktigaste for å bli godt integrert.

Og mens eit klart fleirtal av oss er positive til fleirkultur på skulen, og meiner det er bra for barna, seier over halvparten av oss at vi ikkje ville valt ein skule der eit fleirtal av elevane har innvandrarbakgrunn.

Knapt halvparten av oss er skeptiske til muslimar, to av ti seier dei er skeptiske til kristne. Eit stort fleirtal meiner nikab er problematisk, både i arbeidslivet og på gata, mens vi er meir avslappa til hijaben. Langt dei fleste av oss meiner også at innvandrarar må tilpassa seg norske verdiar fullt og heilt.

Vi er meir positive til flyktningar enn på lenge, omtrent to av tre meiner vi bør ta imot fleire flyktningar som treng vern.

Samtidig meiner nesten halvparten av oss at innvandring er ein trussel mot velferdsstaten og mot norske verdiar. Nesten halvparten av oss er heilt eller delvis einige i påstanden om at innvandring skapar meir utryggheit i det norske samfunnet. Og fleirtalet av oss er einige i at forholdet mellom innvandrarar og resten av folket kjem til å bli betre.

Eg syns eg kjenner folka mine igjen i desse tala. Eg blir i grunnen litt glad av det. Sannsynlegvis fordi eg sjølv kjenner meg heime der fleirtalet er i dei fleste av desse spørsmåla.

Verneverdig

Vi har bygd heile samfunnet vårt på tillit, og på at alle er ganske like. Dei to tinga heng saman. Vi set likeverd høgt. Det at alle har omtrent same sjanse i livet, og blir forventa omtrent det same av. Vi held oss med mange fellesarenaer, på tvers av sosiale, økonomiske og etter kvart også religiøse skilje. Det er skulen, fotballen, korpset, 17. mai-komiteen og lokalpolitikken. Og vi betalar skatt til felleskassa fordi vi stolar på at dei andre også gjer det.

Felleskassa vår er som eit svaert, klokt sikkerheitsnett som står klar og fangar deg opp når du verkeleg ramlar – når du blir sjuk eller mistar jobben, og som deler ut pengar til fellesen, til skular og sjukehus, så alle skal ha omtrent same sjansen i livet, uansett kva heim du er fødd i.

Ein kan bli veldig glad i landet sitt av sånt.

Vi har grunn til å slå ring om alt dette. Det er gode grunnar til at vi ikkje vil sjå på at tillit og likeverd blir utfordra. Det er gode grunnar til å forventa og forlanga at dei blir respekterte som grunnleggjande verdiar, også av nye folk i landet.

Det betyr ikkje at vi ikkje set pris på nye naboar og ser stort på kyllingpølser. Men felleskasse-nettet brest viss for mange av oss er oppi samtidig og for lenge. Fleire må bidra enn få, elles går det ikkje.

Det går heller ikkje dersom forskjellane mellom fattige og rike blir for store og fellesarenaene forsvinn. Då klarer vi ikkje lenger forstå andres liv og kvardagsstrev.

Eg ser med gru på eit samfunn der forskjellane, sosialt, økonomisk og kulturelt, skulle bli så store at ikkje alle har omtrent same sjansen til å bli kva dei vil, tru på kva dei vil, eller leva med kven dei vil.

Det er sjølvsagt ikkje bare innvandring som kan utfordra desse verdiane. Altfor mange står utanfor arbeidslivet i begge endar av livsløpet, altfor mange dett av lasset før dei er ferdige med skulen. Og innvandrings- og integreringsdebatten er i altfor stor grad prega av politiske ytterkantar og fordommar. Fordommar mot innvandrargrupper, fordommar mot folk flest

For tala i barometeret, kommenterer Jan-Paul Brekke, som er ein av forskarane bak rapporten, viser at folket har eit nyansert syn på innvandring og integrering, og at samanheng og ordbruk er viktig når vi diskuterer desse spørsmåla.

Det syns eg alle norske parti bør ta innover seg. Dei burde laga seg eit skikkeleg heildagsseminar om korleis dei framover skal diskutera innvandring og integrering på skikkeleg vis.

Og ja, det gjer ingenting om ein del norske media gjer det same.

Sylvi Listhaugs utspekulerte grums har ingenting i slike debattar å gjera. Og SVs Kari Elisabeth Kaski og Venstres Terje Breivik treng heller ikkje avfeia med moralsk forakt alt som kjem frå Christian Tybring-Gjedde (Frp). Det er ikkje sikkert det var eit dårleg forslag å setja eit tak på kor mange barn ein får offentleg stønad for.

Snakk det opp

Og det hadde ikkje gjort noko om Høgre, som nå har blitt sjølve moderpartiet i landet, eller Ap, som treng å få opp truverdet sitt, hadde snakka fram ein politikk på feltet som faktisk tek innover seg at folk flest ikkje ser enkelt og svart/ kvitt på innvandrings- og integreringspolitikk.

I staden prøver Ap seg med same fordummande språkbruk som delar av Frp, mens Høgre – ja, har Høgre ein eigen politikk på dette feltet i det heile tatt?

Ein gong til: Integreringsbarometeret viser at dei fleste har eit samansett syn på innvandring og integrering. Dei fleste klarer ha minst to tankar i hovudet samtidig. Kvifor legg ikkje dei største partia seg på ein språkbruk som kan treffa det fleirtalet heime?

Ein kan bli veldig glad i landet sitt av sånt.