Look to Finnmark!
POLITIKK: I sin berømte Look to Norway-tale under krigen hylla president Roosevelt landet vårt for viljen til å kjempa for fridom og demokrati. Han hadde kan hende ikkje sett Noreg like mykje som førebilete i dag med sentralmakta sine åtak på det lokale sjølvstyre?
På same vis som vi forventar at regjering og Storting hegnar om Grunnlova, burde ein kommunalminister fylgja intensjonane i Formannskapslovene. Er det ikkje då ein skandale at dei to som har hatt stillinga dei siste fem åra, ser ut til å måla eigen dugleik i talet på avvikla regionalog lokaldemokratiske einingar? Dei vi i vår tid bør hylla, er difor dei som klarast reagerer mot denne paradoksale åtferda og nektar å godta overgrepa mot lokaldemokratiet. Framfor å argumentera for å setja Finnmark under statleg administrasjon, slik Aftenbladet gjorde på leiarplass 16. august, er det heller all grunn til å seia Look to Finnmark!
Skammeleg sakshandsaming
Fleire og fleire har oppdaga kor uryddige og mangelfulle prosessane har vore i forkant av samanslåingsvedtaka for fylka våre. Diverre har kommunereforma vore minst like gale, mellom anna dokumentert av forfattar Are Eivind Braenne i boka «Nye Kristiansand - unnfanget ved voldtekt». Der vert dei ansvarlege kledd kliss naken i ei skremmande soge om korleis den lokale folkeviljen vart fullstendig overkøyrd og Stortinget ført bak ljoset. Vedtaka om tvangssamanslåing på Sørlandet vart beviseleg fatta etter skammeleg sakshandsaming og gale opplysningar.
Fylkestinget i Troms vedtok 10. august at heller ikkje dei vil delta i samanslåingsprosessen utan Finnmark med på laget. Kall det gjerne sivil ulydnad frå dei to gjenstridige fylka! Hermed oppmodast fleire, både i fylke og kommunar, til å kjempa like modig som finnmarkingane mot å verta offer for eit saerdeles uverdig spel! Ein skal leita lenge etter verre politisk hestehandel enn den dei sokalla «Tvangsgutane» gjorde seg skuldig i på eit bakrom i Stortinget. Gjennomføringane etterpå er ikkje stort betre. Spelereglar er både brotne og endra undervegs. Juridiske røyster roper også varsko om at Stortinget kan ha brote sine eigne lover. Både her og der bør ein altså stå på bremsane når styresmaktene ikkje sjølv gjer det.
Grundige motprov
Med Monica Maeland i spissen pressar dei på for å gjennomføra det knapt nokon eigentleg vil. Uansett reform verkar dei immune mot kritikk, og strategien ser ut til å vera å ignorera avsløringar som til dømes i Braenne si bok. Kommunalministeren sitt nylege utspel om at samanslåingar er naudsynt for å få naeringsutvikling i alle delar av landet, er saers lett å imøtegå. NORUT-rapporten tinga av hennar eige departement for tre år sidan konkluderte nemleg med det stikk motsette. DIFI-undersøkingane om kor nøgd folk er med offentlege tenester, gjev dei heller ikkje medhald, for å seie det mildt, for deira evige strev etter faerre og større einingar. Som politiske kvakksalvare held dei fram med same visa jamvel etter grundig motprov gong på gong frå opposisjon, einskildpersonar så vel som tunge fagmiljø.
På toppen tronar Erna som ei uangripeleg dronning som vrir seg unna kritikk av regjeringa sin politikk og åtferd til statsrådar. Ansvarsfråskriving er også Monica Maelands metode. Ho peikar støtt til at Stortinget har vedteke samanslåingane, som om gjennomføringa er ei sur plikt ho er pålagt. Har ho verkeleg ikkje høve til å gå til Løvebakken og visa til kor ekstremt upopulaere og vonlause desse grepa er? Ho kan umogleg ha unngått å registrera stemninga anten det er i Finnmark, Ofoten eller på Sørlandet, og det er nok å få med eige parti så er det fleirtal for reversering.
Ikkje ein rettsstad verdig
Skal vi ha det slik her i landet at politiske ideologiar vert pressa gjennom med juks, fanteri og utan legitimitet i folket, korkje hjå dei som er direkte råka og elles? Som Sandra Borch så treffande sa det: «Maeland gjør Troms og Finnmark til ei slagmark», men Roosevelt sine ord og oppmoding gjev von: «Om det er nokon som tvilar på demokratiet sin vilje til å vinna, så seier eg enno ein gong – Look to Norway!». Her heime anten det er i Forsand, på Sørlandet, i Ofoten eller andre stader utsett for prosessar ikkje ein rettsstat verdig, bør ordlyden no vera «Look to Finnmark!»