Takk for støtta, Tore Renberg!

KOMMUNESAMANSLÅING: Tore Renberg seier klart ifrå om at nynorsken må få ein god plass i Nye Stavanger, og at det er på overtid å leggja bort forakta mot det skriftspråket som ligg naermast Stavangermålet.

Me i Rennesøy Mållag er svaert glade for språk-ytringa frå Tore Renberg ved opninga av Kapittel-festivalen. Kommunane må bakka opp dei som ønskjer å skriva nynorsk.

Nye, mangfaldige Stavanger

Og – som Renberg seier – dette handlar ikkje minst om respekt for dei nye innbyggjarane frå Rennesøy og Finnøy. Rennesøy er formelt ein språknøytral kommune i dag, men det er mange nynorskbrukarar her, både privat, i naeringsliv og i skulen. Finnøy er ein nynorskkommune med nynorsk som administrasjonsmål.

Nye Stavanger vil få «språknøytralt» administrasjonsspråk, men det bør ikkje bli opp til kvar einskild byråkrat kva språk han eller ho vel når dei skriv. Nei, samanslåinga må nyttast til å skape eit reelt språkmangfald.

Dette kan sikrast gjennom ein målbruksplan. I ein organisasjon med lang bokmålstradisjon vil dei fleste språkvala bli til bokmål om kommunen ikkje aktivt styrer det.

Målet for ein slik plan må vera at det skal verta like lett å vera nynorskbrukar som bokmålsbrukar i den nye kommunen, og at barn som har nynorsk på skulen også får møte nynorsk elles. Nynorsk må vera godt synleg i all offentleg informasjon frå storkommunen. Og ikkje minst må nynorsk halde fram å vera og styrkjast som ei sterk kraft i eit felles mangfaldig kulturliv – i den vakre gamle internasjonale landsbyen Stavanger med dei grøne øyperlene ikring .

Velje nynorsk aktivt

Om administrasjonsmålet er «nøytralt», kan likevel Stavanger krevja nynorsk i skriv frå statsorgan. Det vil over tid òg gjera det lettare for den einskilde tilsette i kommunen å produsera nye skriv på nynorsk. Det vil også bidra til at Rogaland, som no, får ein Fylkesmann og andre regionale statsetatar som skriv nynorsk.

Når det gjeld administrasjonsmålet, så kan ein ha reglar for at saksframlegg, protokoller og andre dokument skal veksla mellom nynorsk og bokmål. Det same kan gjelde informasjon på nett, i sosiale media, i publikasjonar, pressemeldingar, kunngjeringar og annonsar. Programvara kommunen nyttar, må ligge føre både på nynorsk og bokmål, det same gjeld skjema som privatpersonar og verksemder skal fylle ut.

Nynorsk er kulturarv og klarspråk Om me treng ein målbruksplan og korleis den skal vera, må helst diskuterast høglytt der folk samlast – og i aviser og på nett. Planen må stø opp om respekten for språkvalet den einskilde gjer. Privatpersonar, private bedrifter, institusjonar og organisasjonar skal få svar på nynorsk eller bokmål alt etter kva målform dei har. I intern kommunikasjon er det opp til kvar einskild tilsett kva språk han eller ho vil bruke, og dei folkevalde brukar sjølvsagt det språket dei sjølv vil.

Viktigast er likevel omsynet til barna som vel nynorsk hovudmål. Det er viktig at kommunen tek avgjerder som gjer desse barna til trygge nynorskbrukarar i skulen, gjennom gode nynorske språkmiljø frå barnehagen og heilt opp til vidaregåande skule, og gjennom det hindrar språkskifte frå nynorsk til bokmål.

Barn som skal ta til i nynorskklasse i skulen, må møte nynorsk i barnehagen. Det må syngast og lesast på nynorsk eller dialekt. Alle barn i Nye Stavanger må få den gåva det er å kjenne songar, dikt og eventyr på både nynorsk og bokmål. Dette vil også hjelpe framandspråklege å forstå meir når det blir snakka dialekt. Og for ein song og diktskatt det er å dele !

Nye Stavanger må sørgja for at elevane får god opplaering på nynorsk. Og bokmål. Og framandspråk og morsmål. Digitale laeremiddel som skulen tek i bruk skal finnast på nynorsk. Dei må og sikra at laerarane er gode i nynorsk og tilby kurs om dei ikkje er det. Det kan stillast tydelege krav til nynorskkompetanse i utlysingstekstar.

Byråkratar som er gode i nynorsk skriv faktisk betre og meir forståeleg også når dei skriv bokmål!

Ny open port i Stavanger

Stavanger går gjennom ein viktig overgangsfase dei naermaste åra – det gjeld ikkje minst når det gjeld sjølvbiletet me har som innbyggjarar har. Tore Renberg seier at det er eit paradoks at mange ikkje vil skriva det språket som er naert deira eigen tale og tanke, men dei synest det er fint så lenge det er lyrikk og poesi.

Me i Rennesøy Mållag meiner at nynorsken er brukande på alle område i Nye Stavanger kommune, og vi håpar og trur at frå 2020 så bur vi i ein tospråkleg kommune der nynorsk nyt like mykje respekt som bokmål.