Giske er skurken. Punktum

SAKPROSA: Eit imponerande journalistisk arbeid taper på manglande kjeldekritikk og refleksjon.

«Arbeiderpartiet – alle skal ned», Kagge Forlag, 343 sider

Det såg jo så lyst ut. I juni 2017 hadde Arbeidarpartiet til og med valt ut staden der forhandlingane om den nye regjeringa skulle gå føre seg – Grefsenkollen restaurant i Lillomarka. På alle målingar var Jonas Gahr Støre storfavoritt til å overta som statsminister.

Så gjekk det ikkje slik. I staden fekk Arbeidarpartiet ein av sine verste nedturar nokon gong. Og deretter kom #metoo. Framleis slit partiet med å koma på offensiven, og eit dårleg lokalval i 2019 kan bli slutten for Jonas Gahr Støre som partileiar. Problemet er berre kven som skal koma i staden.

Strid på toppen

For under Støre har Arbeidarpartiet på topplan vore eit hus i strid med seg sjølv. Det blir ettertrykkeleg dokumentert i boka «Alle skal med» av VG-journalistane Lars Joakim Skarvøy og Marie Melgård. Forholdet mellom nestleiarane Hadia Tajik og Trond Giske, som vart valde i 2015, var så dårleg at det jamvel vart forsøkt med psykologhjelp for å få leiarteamet til å fungera. Konfliktane forplanta seg nedover i organisasjonen og blant dei sentrale rådgivarane, der kvar av nestleiarane hadde sine tilhengarar. Det vil seia: Kanskje er det meir dekkande å snakka om fløyer for og mot Trond Giske.

Hadia Tajik bygde ikkje i same grad opp sitt eige nettverk, det var ikkje hennar stil, og ho følte seg ofte utelukka frå uformelle maktmiljø i partitoppen.

Gjennomføringa av valkampen står også til stryk. Viktige valkamputspel, som skatteauken på 15 milliardar og opninga for samarbeid med KrF og Venstre, var omstridde internt og vart ikkje tilstrekkeleg forankra. Mange av dei sentrale valarbeidarane opplevde valkamp-leiar Trond Giske som eigenrådig og detaljstyrande. Miljøet var så betent – og kanskje også så naersynt og sjølvsentrert – at til og med bruken av ei korktavle i stabsrommet skapte stor irritasjon.

Bakteppet av maktkamp gjer det lettare å forstå dramatikken og dei sterke kjenslene då varsla om seksuell trakassering ramma Trond Giske mot slutten av 2017. Rykta om Giske hadde gått lenge, men det var #metoo-kampanjen og den oppsamla aggresjonen mot nestleiaren som til slutt sette ein stoppar for karrieren hans i Ap-toppen. Om sjølve Giske-saka har likevel boka lite nytt å melda for dei som følgde saka i VG og andre aviser – det måtte i så fall vera at Hadia Tajik i den mest intense fasen like før jul stilte ultimatum til Støre om at han måtte velja mellom Giske og henne i partileiinga.

Alt er med

«Alle skal ned»

er på mange måtar ein imponerande journalistisk prestasjon. Sjeldan eller aldri er politisk strid i eit parti dokumentert så grundig og detaljert. Samstundes har forfattarane fått god hjelp av ein lekkasjekultur som får sjølv den legendariske møbelhandlaren på Jessheim på 1980-talet til å bleikna. Alt er med, private epostar, varslarbrev og replikkar frå møte der berre ein handfull sentrale aktørar var til stades.

På same tid er boka – og dekninga av Giske-saka – ein ny illustrasjon på korleis media kan bli ein del av det politiske spelet. Skurken i «Alle skal ned» er Trond Giske. Og det kan saktens vera mykje å fordømma Trond Giske for. Men det blir etter kvart slitsamt gjennomsiktig at premissane i boka er lagde av antiGiske-fløya. Forfattarane viser liten eller ingen kritisk distanse til påstandane og forteljingane til Giskes motstandarar, sjølv om det burde vera god grunn til også å gå desse kjeldekritisk etter i saumane.

Giskes forsøk på å få fram sin versjon i pressa blir derimot framstilte i eit suspekt lys, og forfattarane kritiserer Giske-vennlege vinklingar i andre medium. Den påfallande sterke advokatrolla for den eine sida i konflikten svekker dermed boka som kritisk dokumentar.

Så må det leggjast til at Trond Giske heller ikkje har hjelpt til på balansen, ved at han har avslått tilbodet om å gi tilsvar på fleire av varsla som vart retta mot han. Politisk og personleg var nok det likevel klokt.

«Alle skal ned» er også kjemisk fri for vidare refleksjonar omkring sosialdemokratiet, #metoo og media. Trass i all innsidekunnskap og dyktig dramaturgi endar dermed boka som lite meir enn ei detaljering og forlenging av eit mediedrev som toppa seg for snart eit år sidan.