Nye reglar for kulturlivet er både godt og dårleg nytt

SANDNES: Sandnes kulturhus må kansellera kjøpte billettar i storsalen – men får plass til fleire på Operacafé i foajeen. Folken håper å kunna ha konsertar igjen snart. Kyrkja er glad for å kunna ta imot 100. Men for rockeklubben Tribute er dei nye reglane berre sorga.

Fredag kom nok eit sett med nye, nasjonale reglar for kulturlivet. Skiljet mellom fastmonterte seter og vanlege stolar blei oppheva. Arrangement der folk får tilvist ein fast plass kan nå ha 100 publikummarar. Det betyr 90 fleire for konsertstader som Folken og St. Petri – men 100 faerre for store konsertsalar som Sandnes kulturhus og Stavanger konserthus.

– For oss var dette gode nyheiter. Det var på høg tid at det kom ein revisjon rundt dei fastmonterte seta, seier påtroppande dagleg leiar på Folken, Jesper Brodersen.

Sjølv om han har forståing for intensjonen om å redusera sosial mobilitet, meiner han det var ein hån mot kulturarrangørar i heile landet å berre sleppa inn ti publikummarar basert på kva slags stolar dei hadde. Dei driv nemleg med smittevern på Folken også.

– Det er uheldig når reglane går på tvers av fornufta, som Brodersen seier.

Kva er «mat»?

Folken hadde planlagt masse konsertar i januar og februar som blei flytta fram i tid då dei strengare reglane kom rundt nyttår. Nå er målet å opna så snart det lar seg gjera. Nøyaktig når det skjer, kjem blant anna an på korleis ein skal tolka kravet om matservering for å kunna skjenka alkohol.

– Me kan i prinsippet ha konsertar utan alkoholservering, men det er vanskeleg å få til å gå opp økonomisk. Dermed må me finna ut kva ein meiner med «mat», seier Brodersen.

Ein annan ukjent faktor i likninga, er kulturdepartementets kompensasjons- og stimuleringsordningar. Kulturminister Abid

Raja (V) har sagt dei skal koma, men så langt finst det ingen portal der ein kan søkja. Stimuleringsordninga kom på plass for å sikra aktivitet i kulturlivet, og var viktig for Folken før jul.

– Me er optimistar – og utolmodige etter å koma i gang. Men det er ikkje berre å opna dørene utan å få avklart meir, seier Brodersen.

Godt og dårleg nytt

Dagleg leiar Elisabeth Dahl på Sandnes kulturhus ser at dei nye reglane er gode nyheiter for arrangørar med lause stolar.

– Det er dessutan ei tillitserklaering til kulturarrangørar som har mangla så langt, utan at det var nokon logisk grunn til det, seier Dahl.

Også ho skjønnar styresmaktenes intensjonar, men meiner ein burde teke meir omsyn til kulturarrangøranes erfaring med logistikk og smittevern.

For Sandnes kulturhus er dei nye reglane ein kombinasjon av godt og dårleg nytt.

– Dette er veldig bra for Operacaféen i foajeen, der det nå berre er plass til ti publikummarar. Samtidig må me ringa rundt til fleire hundre som har kjøpt billett til utselde arrangement i den store konsertsalen for å kansellera billettane deira, seier Dahl.

Me er optimistar – og utolmodige etter å koma i gang. Men det er ikkje berre å opna dørene utan å få avklart meir.

Uavklart situasjon

Kulturhuset kan i lita grad setja opp fleire framsyningar av dei utselde arrangementa der ein nå må

Jesper Brodersen, påtroppande dagleg leiar på Folken.

halvera publikum. Det er vanskeleg å få logistikken til å gå opp på så kort varsel. Det blir for tungt for dei fleste artistar å ha fleire konsertar på éin dag.

– Fredagens regelendring fører ikkje til at me kjem til å ha fleire arrangement framover. Me ser oss ikkje tente med å henta inn arrangement og artistar på kort varsel, men vil heller prøva å gjennomføra det me allereie har booka på best mogleg vis.

Også Dahl viser til at dei uavklarte økonomiske støtteordningane frå staten kompliserer livet for kulturbransjen framover.

– Arrangørar som gjennomfører arrangement nå, tek ein økonomisk sjanse basert på tillit til at styresmaktene leverer det dei har lova. Raja har sagt at stimuleringsordninga skal gjelda, men det hadde vore fint om søknadsportalen opna snart. Foreløpig lever me i håpet. Me skulle gjerne hatt litt meir forutseibarheit, seier Dahl.

Sandnes kulturhus har gjennom heile koronaen kjent på eit ansvar for å halda hjula i kulturlivet i gang.

– Kvart arrangement som blir avlyst, har konsekvensar framover. Kvar frilansar eller artist som mistar ein jobb fører til økonomiske problem og kompetanseflukt. Så vårt hovudfokus er å gjennomføra så mykje som råd, innanfor gjeldande reglar, seier Dahl.

Glede i kyrkja

I kyrkja er det glede over dei nye reglane. Kyrkjebenkar blei ikkje rekna som fastmonterte stolar, og kyrkjene hadde dermed berre plass til 50 publikummarar før jul og ti etter jul.

– Me er glade for alt over ti publikummarar. Får me lov å ha 100 inne, gjer det at me kan satsa på arrangement igjen, seier Tormod Eikill som er musikkprodusent for Domkyrkja og St. Petri i Stavanger.

I eit normalt år, er kyrkja ein viktig kulturarena, men i 2020 og så langt i 2021 har det vore veldig stille. Arrangementa følgjer til ei viss grad kyrkjas årshjul. I fastetida er det uansett få arrangement, men framover mot påske skjer det meir.

– Ein del av det me har planlagt, kan me likevel ikkje setja i gang på så kort varsel. Masse øvingstid har blitt borte. Det blir skrint med arrangement også framover, men meir enn så langt i 2021, seier Eikill. Til gjengjeld er ikkje kyrkja avhengig av kulturdepartementets økonomiske koronaordningar for å få økonomien til å gå rundt.

Frustrerte rockarar

På rockeklubben Tribute i Sandnes rår frustrasjonen.

– Det er ikkje vits i å ha ein einaste konsert når me ikkje kan servera alkohol og må stenga klokka 22. Bardrift og konsertarrangering heng saman, seier Michael Ravndal.

Han meiner reglane i praksis stenger ein stad som Tribute ute – men utan direkte å stenga Tribute.

– På den måten slepp dei også billegare unna. Men nå er det snart nok. Nå har me drive med ein dugnad ingen andre må ta i snart eitt år, seier Ravndal. Han lurer på korleis det kan vera lov å halda Vinmonopol og butikkar i sving, men ikkje serveringsstader som Tribute:

– Det er tydelegvis ikkje alkoholen som er problemet, men oss. Sjølv om me held oss til smittevernreglane. Har dei faktisk lov til dette?

BOK: Skarp satire om en samtid som har sporet av.

PÅL CHRISTENSEN Slik såg det ut då Folken gjennomførte konsert med 50 publikummarar og smitteverntiltak i november, då Geir Zahl stod på scenen. Etter eit på månader med stengt, opnar nye reglar for 100 publikummarar framover.