Revitaliser Kiellandhagen med mjødurt
KIELLAND: Eg meiner Kiellandhagen kan revitaliserast med mjødurt. Viss det finst ei plante i Norge som symboliserer venleiken i den tause majoritet, så vil eg hevda at mjødurta eller engdrottninga er ein god kandidat.
Du legg ikkje merke til ho før du laerer å gjenkjenna henne, men då ser du henne til gjengjeld overalt om sommaren. Eg var ein gong med på ei ferd til Trondheim til olsok; og sjølv om me fôr med bil og ikkje stavra oss fram til fots over Dovre, så kjendest det likevel som ei pilegrimsferd til Nidaros i eit slags feminint, katolsk, nasjonalistisk univers trylla fram av Sigrid Undset or Kristin Lavransdatter, for i alle grøftene langs vegane bløma mjødurt med sine vakre, kvite spir, legande eigenskapar og rusande duft.
Mjødurta passar betre enn Stavangers vinranke som det trass i klimaendringar, framleis er vanskeleg å dyrka på friland.
Ein aroma som får deg til å tenka på både ein heimsleg, nordisk variant av sakral røykelse, av nattverd og drikkegilde, av velgjerande badstovebad, av honning og jolebakst, av angande, lyse sommarnetter som ikkje skal sovast bort og ein kjaerleik som er svolten, kåt og frelsande som livets store under.
Dei uoppnåelege jaerbuane
Alt dette var det nok Kitty Kielland ønska seg av si mannlege muse, han Ådne – Arne Garborg, men som kjent vart det ikkje dei to. Nett som med Jon i Skarabrotet og veslemøya Gislaug i Haugtussa, kor du formeleg kan kjenna mjødurtangen i Garborg sine skildringar av outsideren Gislaug sin kjaerleiksrus. I staden malte Kitty melankolske, jaerske torvmyrer – nettopp dei vassdrukne stadane kor mjødurta veks.
Som ei engdrottning stod den kvinnelege pioneren Kitty Kielland ute på enga og malte den jaernaturen som den gode smaken den gong verdsette like lågt som mjødurta i dag. I Bretagne malte ho kvinner med høge, kvite kyser påfallande like «rouanez-ar-prad» – den kvitkrona drottninga på enga på bretonsk.
Mjødurta veks heilt ned til stranda – og det gjorde ho kanskje på Orre òg, då Lisa og Allik leika sine barneleikar som vart til kjaerleik – og eit svik som Kielland aldri kunne tilgje seg sjølv og som
Mjødurta passar betre enn Stavangers vinranke som det trass i klimaendringar, framleis er vanskeleg å dyrka på friland.