Kultur som drivkraft
Noreg er eit lite land med ein storslagen natur. Over mange år har vi jobba målretta og sett vårt avtrykk, og internasjonalt er vi kjent for høge fjell, smale fjordar og magisk nordlys. No skal vi supplere biletet. Måndag tok vi imot den første innspelsrapporten frå Samarbeidsrådet for kultur og reiseliv.
Stadig fleire av dei som vitjar oss ønskjer å inkludere noko meir – eller noko heilt anna – på si ferd. Turistar verda over har fått nye behov og nye krav. For det er ikkje sånn at alle har lyst til å tilbringe ferien i storslagen natur. Nokre vil sitje i mørkret i ein teatersal og oppleve Ibsen. Nokre vil gå frå hytte til hytte og høyre folkemusikk ei sommarnatt i Jølster. Nokre vil oppleve ny norsk musikk på festival og andre vil dra på Nasjonalgalleriet eller vandre i fotspora til Henrik Ibsen eller Jo Nesbø.
Som sterk kulturnasjon harvi mykje å tilby, og vi skal ikkje vere redde for å fortelje den historia. Tvert om bør vi heller vise det fram for alt det er verdt, saerleg utanlands. Denne sommaren har folk opplevd Vinjerock på fjellet i Jotunheimen, Piknik i Parken i Oslo og Riddu Riddu i Kåfjord. Noreg er Peer Gynt, Satyricon og Edvard Munch. Vi har ei bredde og kvalitet i våre kulturuttrykk som gjer oss til eit unikt lite land i ei stor verd. Vi blir aldri billigast, men vi kan bli best.
Hovuddrivaren for val av reisemål globalt sett er i dag kultur og mat. Dette er godt nytt for Noreg. Denne endringa innanfor reiseliv kjem oss til gode, om vi tar dei riktige grepa. For det er tusenvis av andre grunnar til å vitje vårt vidstrakte land. Det er ikkje sånn at vi med satsinga på kulturturisten har forkasta idéen om naturbasert reiseliv, tvert om. Det er ikkje eit anten/eller mellom Peer Gynt, mat i toppklasse og Gudbrandsdalen, men kombinasjonen av alle tre. Det viser den fenomenale oppsettinga av Peer Gynt på Gålå, og alle ringverknadene dette gir for naeringslivet rundt.
I tillegg til å svare på den auka internasjonale etterspurnaden, handlar dette også om berekraft på sikt. Både miljømessig, sosialt og økonomisk. Sjølv utan ei koordinert satsing har Noreg allereie hatt ein vekst på 50 prosent dei siste fem åra innanfor reiselivsaktivitetar, kultur og servering. For å utnytte potensialet i kulturturismen arbeider vi med å gjere denne forma for reiseliv til ei heilårsverksemd i Noreg. Det krev at vi óg må ta dei rette vala mellom anna for å gjere reisemåla tilgjengelege og godt lagt til rette. Breitt samarbeid må til for at det skal bli vellukka.
Som eit ledd i regjeringa si satsing på kulturturisme oppretta vi i fjor sommar Samarbeidsrådet for kultur og reiseliv. Jobben deira har vore å finne ut korleis vi skal gå fram i satsinga vår for å gjere Noreg betre kjend som kulturdestinasjon. Rådet sin første innspelsrapport inneheld ei rekkje tilrådingar og framlegg til tiltak om alt frå auka kunnskap, verdiskaping og tilgjenge til omstilling og berekraft.
Vi har eit kjempepotensial som mange byrjar å få auga opp for. Då er det viktig at regjeringa har ei heilskapeleg satsing på området, slik at kultur- og reiselivsaktørar kan spele saman, og vere med på å utvikle ei berekraftig og verdiskapande opplevingsnaering på sikt.
Vi er heldige som har ein så rein og storslagen natur som gir oss rikeleg med friskt drikkevatn og dei mest fantastiske råvarer til kvardagskjøkkenet og dei beste restaurantane. Vi er heldige som har ein så rik kulturhistorie – med norrøn mytologi, vikingetida og dei store oppdagarane. Vi er heldige som har slik nyskapende arkitektur. Vi er heldige som har ein så rik kunst, både historisk sett og i samtida. Det er dette som er grunnlaget for det velfungerande demokratiske samfunnet vårt. Dette er dette som i sum utgjer rikdomen vår.
Nokre vil oppleve ny norsk musikk på festival og andre vil dra på Nasjonalgalleriet eller vandre i fotspora til Henrik Ibsen eller Jo Nesbø.
Det er mange som vil bli kjent med vår rikdom, og endå fleire vil vitje oss dersom vi samarbeider om å fortelje historia vår. Opplevingsnaeringa kan bli akkurat så stor som vi vil at ho skal bli, Noreg er «powered by culture».