Ika-32 labas

SAMANTALA, hindi rin nakaila kay Mang Edgardo ang ginawa ni Mang Abe at kasamahang kalalakihan sa malagong kawayanang hindi kalayuan sa kaniyang bahay na pinaniniwalaang sa barangay Bayan-bayan na tirahan ng nilikhang tambulislis.

Dahil alam ang halaga ng malagong kawayanan sa mga nilikha sa kanilang lugar, hindi nasiyahan si Mang Edgardo sa pagmamasid lang sa nangyari. Kaya habang nakatingin sa tirahan ng mga nilikha, dahan-dahan siyang naglakad papunta sa kawayanang dahil naputol na ang malalaki at matataas, lagpasan na ang tingin ng tao sa pagitan ng mga halaman.

Nang makarating sa kawayanan, hindi lang pakiramdam ang pinatalas ni Mang Edgardo, kung hindi pati pandinig para marinig ang matinis na hagikhik ng mga tambulislis na dati niyang nauulinigan sa lugar.

“Wala na akong nauulinigang matinis na hagikhik sa kawayanan,” wika ni Mang Edgardo. “Tiyak, umalis na sa lugar na ito ang mga tambulislis tulad noong unang putulin ang mga kawayan ito.”

Dahil sa iba’t ibang pangyayaring naglalaro sa isipan, iginala ni Mang Edgardo ang paningin sa kawayanang tirahan ng mga tambulislis ngunit dahil pinutol ni Mang Abe at kasamang kalalakihan natiyak niyang wala na doon ang mga nilikha.

Dahil sa masusing pagmamasid ni Mang Edgardo sa lugar kung saan masaganang tumutubo ang kawayan, hindi nakaligtas sa paningin niya ang mga tumutubong usbong na tinatawag na labong. Mabilis na hinugot ni Mang Edgardo ang itak sa kalubang nakabigkis sa beywang para kunin ang bahagi ng kawayang kapag niluto, masarap na ulam.

Matapos makakuha ng ilang pirasong labong, tumuloy na si Mang Edgardo sa tindahan ni Aling Ebeng sa sentro ng barangay. Tuwang-tuwa ang may-ari ng tindahan nang ibigay niya ang mga labong dahil masarap itong ulam kapag ginataan at sinahugan ng tinapang isda o sardinas.

“Ipinagbili na kasi ni Don Andres ‘yung malalaki at matataas na puno ng kawayan malapit sa bahay,” wika ni Mang Edgardo. “Hindi kinuha nu’n bumili ang labong kaya kinuha ko.”

“Tama ang ginawa mo, Edgardo,” sagot ni Aling Ebeng. “Sayang kung mabubulok ang labong na ito, napakarasap nitong ulam.”

“Lalo na kung isdang tinapa ang isasahog,” wika ni Mang Edgardo. “Tunay na makalimot-biyanan ang sarap!”

“Sinabi mo pa,” sagot ni Aling Ebeng. “At para hindi masayang ang pagod mo sa pagdadala sa akin, lulutuin ko na para makapag-uwi ka ng maiuulam!”

“Sige, Ebeng,” sagot ni Mang Edgardo. “Magandang pangyayari ‘yan dahil sinaing na lang lulutuin ko.”

At habang nagbabantay sa tindahang nasa sentro ng barangay, inihanda ni Aling Ebeng ang mga labong na kawayan para lutuing ulam pagsapit ng gabi. Hindi naman nainip si Mang Edgardo sa pagtatambay dahil makaraan lamang ang ilang sandali, dumating si Mang Andong na madalas ding nagtatambay sa tindahan. At tulad ng dating nagkaharap sila ng kapwa may-edad na lalaki, nagkayayaan silang uminom ng alak na barikolkol para palipasin ang sandali na hindi naiinip.

Dahil walang balak malasing, kung hindi palipasin lang ang sandali, paunti-unti ang tagay nina Mang Edgardo at Mang Andong ng alak.

At dahil nalaman ni Mang Andong na ipinagbili na ni Don Andres ang malalaki at matataas na kawayang nasa malawak na lupain ng don, naging paksa din ng usapan nila ni Mang Edgardo ang mga tambulislis na naninirahan sa malagong kawayanan.

“Ibig mong sabihin, umalis na ang mga tambulislis sa malagong kawayanan sa lupa ni Don Andres?” Tanong ni Mang Andong.

“Tama ka,” sagot ni Mang Edgardo. “Kahit hindi ko nakita ang pangyayaring ito, naniniwala akong umalis na doon ang mga tambulislis dahil hindi ko na nauulinigan ang matinis na hagikhik ng nilikha.”

“Saan kaya lumipat ng tirahan ang mga nilikhang ‘yun?” Tanong uli ni Mang Andong.

“Malamang sa malaki at mataas na kahoy na hindi kalayuan sa malagong kawayanang dating tirahan ng mga tambulislis,” sagot ni Mang Edgardo. Itutuloy...