Pagam-ammuan, Nagrusod ti Daga!
Kuna dagiti agindeg a kasla adda dumaranudor iti uneg ti daga…
Pammadayaw ni Annie Contillo dagiti ladawan a naaramat iti daytoy a salaysay.
NAGARIGENGGEN ti daga a sinaruno ti panagrengngatna, nayukuyok ket iti apagdarikmat, nagrusoden ti daga ket kasla awan aniamanna a natuang dagiti nalayog a kawayan ken kayo ken pinagirigna dagiti dadakkel ken kongkreto a balay.
Kastoy ti napasamak iti Amguid, maysa a barangay ti Siudad ti Candon a masarakan aginnem a kilometro manipud iti poblasion no pasurongem nga agpadaya ti kalsada nga agpa-Salcedo, Ilocos Sur.
Adda iti nagbedngan ti Candon-Galimuyod-Salcedo, maibilang a paraiso ti Amguid ta adda iti saklot dagiti kabambantayan; arigna adda iti tuktok ti 56 a kadsaaran a pasdek ta 560 a kadapan ti kangatona manipud iti lebel ti baybay.
Saan nga impagarup dagiti agindeg iti Amguid a kalpasan ti agtallo a lawas nga awan sardayna a panagtudtudona, dandani napunas iti mapa ti Candon ti Zone 2 ti barangay. Rimmuka ti bantay a nakaisaadan ti nasao a lugar a nangibunga iti panagrusod ti daga. Gapu itoy, nagirig dagiti balay ken kasla nabukuabukual ti sementado a kalsada nga agturong iti ili ti Salcedo. Adda pay maysa a nalawa a paset ti kalsada nga inalun-on ti daga a nangdadael met kadagiti tubo ti water system ken nangtuang kadagiti poste ti koriente.
Kinuna ni Punong Barangay Herminigildo Del Rosario ti Amguid a nangrugi nga agarigenggen ti daga iti bigat ti Biernes, Agosto 10 a madama ti tudo. Iti panaggaraw ti daga, nagbettak met dagiti kalsada. Nagtuloy ti panagtudona ket ad-adda a dimmakkel dagiti rengngat iti kabigatanna, iti Sabado, kasta met laeng iti Domingo. Kimmaro a kimmaro agingga a nagbaliwen a naan-anay ti topograpia ti barangay.
Napalalo a danag dagiti bumarangay ta iti alas-10:00 pay laeng ti Biernes, Agosto 10, inalun-onen ti nagrusod a daga dagiti kinawayanan nga adda iti igid ti daan a kalsada a mamagkamang iti Candon City ken Salcedo, kas panangilawlawag ti sabali pay nga agindeg.
Nagari ti amak kadagiti bumarangay, nangruna iti Zone 2 a buklen ti Del Rosario Clan (agkakabagian amin dagiti agindeg iti Zone 2 a pakairamanan ni PB Del Rosario) ket maysamaysa nagkararag bayat ti panangibakuitda kadagiti gamigamda a mabalinda nga awiten.
Naggaraw met a dagus ti Gobierno Lokal ti Candon iti panangidaulo ni Mayor Ericson Singson, Gobierno Probinsial iti panangidaulo ni Gob. Ryan Singson, ken ni Deputy Speaker Eric Singson, tapno masaranay dagiti lumugar. Timmulong met dagiti kameng ti Philippine National Police manipud iti siudad ken dagiti kabangibang nga ili, ken ti City Disaster and Risk Reduction Office.
“Nakaay-ay-ay ta kaaduan kadagiti nadadael a balay ti kaararamid pay laeng ken kaaduanna ti saan pay a napagnaedan ta dagiti akimbalay, addada iti abroad,” panangilawlawag pay ni Kapitan Del Rosario.
Mapan a 45 a balay ti nadadael iti Zone 2 ken kaparangetna a lugar.
Segun kadagiti lallakay nga agindeg iti Zone 2, nagreggaay idin ditoy. Immuna idi 1968. Naulit idi 1973 ken idi 1981. Ngem ti napasamak ita ti kakaruan ta saanen a mabalin pay a pagnaedan ti nasao a lugar. Saan nga impagarup dagiti lumugar a saanen a maulit ti panagreggaay ta nagmulmulada payen iti adu a kayo iti disso a nakatulong ketdi iti dakkel tapno tumibker ti daga.
Kuna dagiti agindeg a bayat a mapaspasamak ti panagbaliw ti langa ti daga iti lugarda, kas iti panagrengngat ken panagrusod daytoy, kasla adda dumaranudor iti uneg ti daga ken atapenda pay nga adda ayus ti danum manipud iti ubbog iti tuktok ti bantay a lumasat iti uneg ti daga.
Segun met ken ni Jerry Malamion, Sangguniang Bayan Secretary ti Candon City a pudno nga adda nabiag nga ubbog iti nasao a lugar a naplano pay idi a pamataudan koma iti nadalus a mainum a danum babaen ti tulong ti gobierno ti Japan.
Segun iti Mines and GeoSciences Bureau a nangiwayat iti pannakaamiris ti lugar, maigapu ti panagrusod ti daga iti Amguid iti awan sardayna a tudo.
Agsapsapul ita dagiti lumugar iti Zone 2 ken kaparangetna a lugar iti pakayakaranda ta indeklaran ti MGB a danger zone ti aganay a 75 ektaria ti kalawana a lugar. Kas kinuna ni Kapitan Del Rosario, saanen a mapalubosan pay dagiti agindeg iti Zone 2 ken kaparangetna a lugar ti agbangon manen iti pagtaenganda kadagiti nasao a disso. Addan naituding a mangbantay iti serkan tapno mapawilan ti asino man a sumrek, aglalo iti panawen ti tudo.—O