No Adda Sigsigloten, Adda Met Warwaren
I(Maudi iti 3 a Paset) TI di pay unay nabayag, nagdinamag ti kaadda ti maysa a credit card holder a natakaw (na- hack) ti impormasion ti credit card- na ket nausar daytoy iti pannakagatang ti nasurok-kumurang a P200,000-ti-pategna a nadumaduma a bambanag iti maysa a nalatak nga online shop. Agingga ita, awan pay ti nalawag a nagbanagan daytoy a parikut ti nasao a card holder. Makipatpatang pay laeng ni card holder iti banko a nangalaanna iti credit card.
Nupay kastoy ti napasamak, makunak latta a nataltalged ti panagusar iti credit card ngem iti debit card. Ti debit card, maysa met a card a mabalin nga usaren a paggatang iti man online store wenno iti tradisional a merkado. Ti pakaidumaanna iti credit card, isu ti direkta a pannakaikonektarna iti bank account ti cardholder. Kas pagarigan gimmatang ni debit card holder iti agpateg-iti-P1,000 a produkto, dagus a maikissay daytoy a gatad iti kuarta ni debit card holder iti banko. No credit card koma ti naaramat, bayadanto ni card holder dayta a P1,000 iti no ania nga aldaw; utangna pay laeng daytoy.
Ngarud, no adda nangtakaw iti detalye ti credit card- yo, awan ti kuarta a dagus a rummuar. Ngem no ti detalye ti debit card- yo ti natakaw sa nausar daytoy, iti apagkirem, naksayanen ti kuartayo iti banko. Narigrigat a kamaten ‘tay kuarta a nagpukawen ngem ‘tay mabayadan pay laeng.
Ad-adu pay dagiti pamuspusan ni credit card holder no kas pagarigan natakaw ti credit card information- na.
Dagitoy ngarud ti nadumaduma a termino a masapul a maammuantayo:
Phishing (baliksen a kas fi-shing). Maysa daytoy a panagsuitik babaen ti panangipatulod iti email a kasla naggapu iti maysa a mabigbig ken mararaem a kompania tapno maallukoy dagiti tattao a mangibaga kadagiti personal information- da a kas koma kadagiti password ken credit card numbers- da.
Chargeback. Maysa a demand ti kompania a nangyisyu iti credit card iti maysa a pagtagilakuan a nakausaran ti credit card iti sinisuitik a wagas. Kas koma ‘diay card holder a nausar ti credit card- na a naigatang iti P200,000; mabalin a mairequest ti chargeback tapno ma- reverse wenno maikkat dagiti fraudulent transactions iti credit card- na ken tapno saanna a bayadan dagitoy.
OTP wenno One-Time Password. Maysa daytoy a security feature dagiti debit ken credit cards. No mausar dagitoy a cards iti online wenno mobile transactions, adda i- text ti card issuer (ti banko a nangalaanyo iti credit card wenno debit card) a onetime password iti nakarehistro a cell phone number- yo. Daytoy OTP isu iti mang- authorize iti online ken mobile transactions. Maiwayat daytoy kadagiti card holders tapno narigrigat a mausar dagiti cards dagiti credit card holders kadagiti nadumaduma nga scams.
Ala, nia man ti usarenyo a card, saluadanyo dagiti card details ken personal nga impormasionyo tapno saankayo a mairaman kadagiti linoloko nga aramid wenno frauds ken scams.— O