Pan de Amor (19)

Ti Napalabas: Simmangpet ni Amor iti Pakni ta umayna bangonen ti nalugi a panaderiada. Nagpatulong ken ni Miggy. Kinasaritana ni Martin a kinaeskuelaanna idi ta isu ti mangbangon. Agkonkontrata daytoy iti mapatakder a balay ken inrapinna ti nagbasa. Insingasing ni Martin a panagananna iti Pan de Amor ti panaderia. Kinontra ni Anti Lucia ti plano ni Amor ket pati pagdissuanna. Pasaray idildilig ni Amor ni Martin ken ni Miguel a nobiona idiay Spain. Impudno ni Amor ken ni Martin nga adda nobiona idiay Spain, ni Miguel. Impawit ni Miguel ti dati nga engagement ring-da ken imbaga daytoy a sumarunonton. Napanunot ni Amor a padalusan ti dati a bakeryda ta isu ti pagyanan ni Miguel. Nagpalako iti tinapay kadagiti ubbing. Sinalangadna ni Anti Lucia. Nagsangit ni Amor ket inubor ni Jacko ti balay da Anti Lucia. Kabigatanna, impakammo ti kapitan a nagreklamo ni Anti Lucia ta pinaltoganda ti balayda. Nagpakuyog ni Amor ken ni Martin idiay karayan. Iti panagabayda a nagsarsarita, nakarikna ni Amor iti naidumduma.

B(Maika-19 a Paset)

IMMARAAK. Saan a nakaanay ti lamiis ti danum a nangsebseb iti apuy a kiniras ti panaggaraw ni Martin. Diak maawatan ti bagik. Addada banag nga agtatabbuga iti kaunggak, immalsa ti barukongko ket natignay ti kinababaik. Ur-urayek a keltayen ti panunotko ngem kasla pay ketdi durduroganna. Adda kadin riknak ken ni Martin? Diak mamati. Idi diak pay napan idiay Spain, naunday a panawen a nagbirbirokak iti rason tapno matinnag ti riknak kenkuana. Panagkunak ngamin idi, awan sabali a pagtungpalak no di isu ta aginggaak met laeng ditoy Pakni ken dinak met makita ni Miggy. Ngem awan a pulos masapulak a pakaguyugoyak. Uray pay kasano ti panangikalintegak kenkuana iti panunotko. Nagaget ni Martin. Nasingpet ni Martin. Managtulong ni Martin. Amin san a napipintas a galad, inkaweskon kenkuana. Diak latta naay-ayo ti riknak. Sa ita ketdin nga addaanak pay iti nobio, kellaat lattan a kayatko? Imposible daytan.

“Yalistom ket adda kano agur-uray kenka idiay balayyo,” indagdag ni Martin.

Nalagipko la ket ngarud manen ni Miguel. Nauneg kadi unayen ti gurak kenkuana ta kayatkon sa payen nga usaren ni Martin tapno makalipatak? No apay ngamin a kunana nga umaynak sukonen ngem agingga ita, awan pay. Inallilawnak la ngaruden, salsalawasawennak manen. Isu nga imbes a mapukaw ti gurak kenkuana, degdegdeganna met. Kaasi pay ni Martin a pagdasdas-alak. Kayatko ti agsennaay. Daytay nakaun-uneg ken nakaatatiddog tapno mabaw-asan ti riknak. Ngem ania ti makuna ni Martin no aramidek dayta? Ibagananto pay a baklaykon ti parikut ti sibubukel a Pakni. “A-Amor? Apay?” Ammok met nga adda ni Martin iti abayko ngem nakigtotak latta iti panagtimekna. Gapu ngata iti kellaat a pannakatiagko.

Maar-arikattotak a nangtaliaw kenkuana. Adayo met gayam kaniak. Agarup makapagtugaw pay ti maysa nga ubing iti nagbaetanmi. Kunak no dumket kaniak itayen. Ngem immisin itan ket immasideg kaniak.

“Addan sa problemam?” kinunana. Agarup dua dangan laengen ti nagbaetan dagiti ulomi.

Nalang-abko ti angot–lalaki nga ayamuomna. Ad-adda la ket ngaruden ti ariangga dagiti agtatabbuga iti barukongko. Immalsada iti uray la ket diakon ammo ti aramidek. Diakon napengdan ti nagsennaay iti nakaun-uneg. “Maikatlon dayta a nakadagdagsen a sennaay,” kinuna ni Martin.

Nagmirugrogak a nangkita kenkuana. “Agtalnaka man,” kinunak. Kasano a namitlo no pinengpengdak?

“Ket no dimo payen madlaw a nabasatan iti pigsa ti panagkuyakoymo iti danum!” inkatawana. Agpayso. Nabasa gayamen ti shorts- ko iti parsiak ti danum. “Nagrigat ketdin, aya, ti manglipat.” Ammok a sutilna ta umis-isem met. Nagmirugrogak manen a kimmita kenkuana. “Serioso, o…” ad-addan nga insutilna. Makaali itan ti isemna. Inyad-addak ti nagmirugrog. Ngem makais-isemakon. “Intan san tapno maplanok ti kunam a kurongkurong. Uray ta naadalmon sa metten ti amin a suli ti karayan. Ad-addan sa met a malidayanka ngem ti makailiwliwagka no ditoy ti yanmo. Memories… Ammomon…” “Heh! Sardengannak man,” inridisko ngem awan tangkenna. “Siguro, kanayonkayo idi a mapan ag-swimming?” imbirana latta. “Nakaroka, Martin Pugo!” “Martin, Martin Pugo, agawaam ti agpatubo,” ti panguyuyongmi kenkuana idi addakami pay iti elementaria. Ikankantami. Kasla kano ngamin ulo ti pugo ti ulona no pukisan idi daydi apongda a lakay iti tumeng. Aglalo no tumaray ta imbes nga agwidawid, kurangna la nga agdeppa ket awan kano dumanan iti pugo a mangukrad iti payakna ngem di met makatayab. No mapunuan idi, ibagana nga isu ti pugo a nangato ti tayabna, ngem agsangsangit met.

“Ne, awan kinnastaan, a,” kinunana a nakalawlawa ti isemnan.

Inyad-addak a kinantiawan. Kinantak ti panguy-uyongmi kenkuana. “Agawaam ti agtrabaho, kunam, a,” inyaturna iti kantak. “Kinnayankayat,” impilitko. “Sige, nangabakka ngaruden,” kinunana nga agkatkatawa. Timmakder. Binitbitna ti tsinelasna nga adda iti abayna. “Intan,” innayonna sa inyawatna ti dakulapna kaniak. Kayatnak a bataken a patakderen.

Diak inawat. Uray napagkatawanakon, saan a nagbaliw ti bara ti bagik.

“Agdigosak pay. Nakapudpudot!” kinunak ket nagliadak sa intinnagko lattan ti bagik uray ta nabasa metten ti shorts- ko.

Nadlawko a kasla pay simmarebseb ti bagik a naitalpaw iti danum.

Saan unay natengnga ti yanko ngem naunegen ti danum. Pagatbarukong ngata iti surong ti rangtay. Pagattengnged met iti yanko a babaenna. Nakarkar siguro gapu kadagiti poste ti rangtay. Ngem saan met a naapres ti ayusna ta adu a cottage ti naglasatan ti danum. Pasaray aglag- oyak tapno diak makasinglot wenno makainum iti danum. Nupay nalitnaw, sigurado a narugit ta adu ti agdidigos nga agpipiknik iti surongmi. Nakakitaak pay iti nangikuruay lattan iti danum iti teddana a nangan. Kanen met ngata dagiti lames, ngem narugit latta ti danum.

Nalames pay met la ngata ti karayan? Idi, adu ti maanteohosan a bukto ken karpa. Adda pay daydi binurakmi a rama daydi amang a nasurok nga uppat a sako ti naalami a karpa. Sabali laeng dagiti lapes, tilapia, ken dalag. Dida pay

iginggina idin dagiti udang, kuros kada kappi ta maay-ayatanda a mangbuybuya kadagiti karpa a mangpadpadas a manglayaw iti akilis a nasusuonan iti genned nga iket. Nakakaskasdaaw ti kinaadu a lames daydi. Adda agkuna a nakubong daydi amang ti pangen.

Ngem nupay nagsidsiddaawanmi daydi, ad-adda a nasdaawak iti kinaadu ti lames ti maysa a waig a napanmi nagwisawisan wenno nagbanniitan kada Miguel idiay Spain. Nagadu ketdin a karpana. Ngem maiduma ti karpada idiay iti karpa iti karayan ti Pakni. Natayengteng nga amarilio ken atitiddog dagiti makalapan iti Pakni. Nasurok pay a kagudua a metro ti kaaatiddog dagiti dadduma. Ken dakkel ti buksitda. Agarup dua dangan laeng dagiti nawisawisan ni Miguel. Nasileng ti siksikna ken dumber ti ngiwatna. Umad-adas iti lapes ken purong ngem daddadakkel ngem lima ramayan.

Pagliwliwaan ni Miguel ti agbaniit. Isuda kadagiti gagayyemna. No adda mapadawida, alaanda iti ladawan sa bulosanda met laeng. Ngem idi inkuyognak, imbagak a yawidko ti maalana. Naragsakak ta nakaad-adu a naalami. Ngem naragragsak pay ni Miguel ta tunggal makapadawi, umarakup ken umagek kaniak. A siraragsakak met a nangpalubos. Nanglutoak idi makasangpetkami. Diniguan a linaokak iti kamatis ken sibuyas. Saanak a nagbiddut. Nananam. Imparamanko ken ni Miguel. Agalumiim idi damo— a maawatak ta arigna ay-ayamda la ngarud dagita a lames. Ngem naar-aritko met laeng idi agangay ta sinubuak. Idi mananamna ti imasna, makiin-innagawen. Naragsakkami— ta dandani pay nakalipatak. Naimbag laengen ta dimteng ni manang nga aggapu iti trabahona. No saan, ad-adda ngata koman ti liday nga uk-ukopak. Napasennaayak ta kasla makitkitak daydi a kinaragsakmi ken Miguel. Bimmatokak. Nagmataak iti uneg ti danum a kas ruamko ta mangnamnamaak a makakitaak iti lames. Nagkidemak met laeng a dagus. Naapges iti mata. Limmungawak, sa bimmatokak met laeng manen a nakamulagat. Saanen a naapges ti matak. Bimmasatak. Ditoy Pakni, ken dagiti kadarapatna a barangay ken ili, basat ti awagmi iti aglangoy iti uneg iti danum.

Kunak no makaadayoak ngem saan ta limmung-awak met laeng a dagus. Saanen a kas idi ti kabayagko iti uneg ti danum. Kabaelak idi ti di lumung-aw iti dandani dua a minuto. Makipinnautak pay uray kadagiti lallaki. Masansan idi a makiminnasitanak kadakuada aglalo no aglibeg ti karayan. Daytay ay-ayam a tiliwen wenno sagiden ti agala ti asino man kadagiti kaay-ayamna tapno isu ti sumublat nga agala. No nalibeg ti karayan, kiburek idi ti danum sa bumatokak. Al-alisto nga isalliputan ti agala no nalibeg ti danum. Inkakaubingak pay ti nagay-ayam iti innusokan. Aglilinia dagiti nakakayang a kaay-ayam sa usoken dagiti sakada. No masagid wenno malagidan ti kudil ti saka ti nakakayang, isu met ti agkayang wenno agpausok. Kalpasan ti no namin-ano nga ibabatokko, nabang-aran bassit ti riknak. “Dika agdigos?” kinunak ken ni Martin a nakamarikadek iti rangtay a mangbuybuya kaniak. Iggemna pay laeng ti tsinelasna.

Saan a simmungbat. Indissona ti tsinelasna, inuksobna ti badona sa limmagto a nagsuek iti danum. Naglangoy nga immasideg iti yanko.

“Awan ngata umay mangsingir kadata?” dinamagko apaman a nakaasideg kaniak. Ti panagdigosmi iti asideg ti cottage ti kayatko a sawen.

“Tagaditoyka sa singirendaka?” kinuna ni Martin. “Sa bengkagyo daytoy idi di pay linamut ti karayan.”

Husto. No dina imbaga, diak maamiris a mabalin a ditoy yanmi ti yan daydi bagbag ken rukab a damortismi. “Ngem adda posibilidadna a singirendata,” inyubad met laeng ni Martin idi agangay. “Gapu ta?” “Cottage ni Anti Lucia dayta,” kinunana. Insungona ti cottage a kinamang ti rangtay a nagtugtugawanmi. Kasla adda nangtugkik iti kibongko. “Inta ngarud iti sabali,” kinunak idinto a pinagpasiarko ti imatangko iti takdang ta amangan no adda ni Anti Lucia. Di pay nalnalpas ti saritaanmi iti barangay sa manayonan pay?

Immadayokami. Nagpawpawpawkami bayat ti panagsarsaritami— a ti la napnapananna ta pasaray isamirana ti mangsutil kaniak. Ken nanglaglagipkami. Agingga a nagsubli iti kurongkurong a paaramidko ken ti pannakatarimaan ti dati a panaderiami tapno adda pagyanan ni Manong Jacko.

“Makaammonton dagiti kakaduak iti kurongkurong. Dua a lawas ngata, malpasen ti kurongkurong,” impanamnama ni Martin. “Ket ti panaderia?” inuntonko. “Isu ti pagyanan ni Manong Jacko, kunam?” “Wen...”

“Sa iti balayyo ti pagyananyo ken Miguel?” Pinabaringringak a kinita ni Martin. “Kasla ngamin diak mapaggigiddan amin… Kua, addada project a pakakumikoman dagiti dadduma a kakaduami .” Linibbiak. Sa pinerrengko. “Kitaekto man ketdi nga agpayso no kasano ti nasayaat a pamay-antayo…” kinunana met laeng.

Immisemak. “Intan. Nauprankan san,” kinunana. Naglumbakami a naglangoy a nagpasurong. Immuna a nakadanon iti rangtay. Innalana dagiti tsinelasmi ken ti badona. Sumagpatak koma ngem kasla adda nangbilin kaniak a tumaliaw. Ni Anti Lucia, agtatakder iti salogan. Nakasusuon iti baniera a naglaon iti mureng.

“Umay agibugsaw iti linabaanna,” inyarasaas ni Martin a kumitkita metten iti yan ni Anti Lucia.

Nanamnam-ay ngamin ti agibugsaw iti karayan ta maminsan la a bugsaw, pekkelamon ti linabaan. Saan a kas iti bomba a mamitlo a bugsawan sa pekkelan. Nalawa pay ti kapanagan a pagbilagan.

“Agkitaatanto lattan idiay kurongkurong,” kinuna ni Martin a nagnan.

Sumalsalogen ni Anti Lucia. Inagawaak metten ti nagpaanud. Timmakdangak iti adayo bassit iti cottage- da. Ti diak ammo, asideg gayam iti yan dagiti aglalaba.

“Ney, adda mammet immay nagdigos nga Ispaniola!” kinuna ti maysa a baket a mayat ti panaggelgelna. “Turista, kunam, a,” inyagaw met ti maysa. Nagkatawaak. “Tagaditoyak, anti,” kinunak. “Ala, wen, kasta ti nasayaat nga ubing. Dina ibain ti timmaudanna,” imbagi met ti kabaketanda ngata. Labudoyen ti kudil dagiti takiagna. “Agsingsingpetka no kua, balasangko, ta napia la nga adda pay pakakitkitaan iti ammona ti agkurno nga ubing. Nagdakes dagiti ubbing itan ta--- Ayapo, nalalaingda aminen!”

Nakakatawaak iti kinuna ti baket. Maawatak ti kayatna nga ibaga. Diak la ammo no isu ti husto wenno saanna laeng a maawatan ti wagas ti biag ita.

“Nangitugotka koma iti tinapay, Amor, napia la nga adda mamerienda,” kinuna met ti maysa. “Sapay no di nangitugotak ita iti igatangko.”

“Bay-anyo, anti, ta mangpayegakto,” kinunak. Intuloykon ti timmakdang.

Nadanonkon dagiti ubbing a nakalugan iti kurongkurong. Napaandar metten ni Martin ti motor.

“Yalistom ket adda kano agur-uray kenka idiay balayyo,” indagdag ni Martin. “Asino ti agkuna?” “Dagitoy ubbing.” “Apay, nagawidda, aya?” “Wen, anti. Itay agdigdigoskayo,” kinuna ni Klit. “Dagitay ngata tanod, a, nga umay mangipalagip iti pannakausaymi no bigat,” kinunak.

“Saan, anti,” dandani naggigiddan dagiti ubbing a simmungbat. “Asino ngarud, balong,” kinunak ken ni Klit. “Nakadakdakkel a tao, anti. Ken nakapudpudaw, ken nakatartarid ti agongna, ken…” Ni la ketdi Miguel daydiayen! Talaga nga immayen. “Agpayso?” impennekko. “Wen, anti.” Kasla mapukpukawanak a kimmita ken ni Martin. “Lumugankan ket no matektekan,” kinunana. Nakurang ti nakemko a limmugan. Itay laeng a sidsidirek iti nakemko ni Miguel ta di met laengen umay. Ita adda, apay a kasla nakurang met ti ragsakko?

(Maituloyto)