Biag ni Ilokano
ITAY laeng Pebrero 5, naisayangkat ti nasantuan a deklarasion ken pannakarambak ti Simbaan ni San Juan Bautista iti Badoc, Ilocos Norte a kas maysa a Basilica Minore.
Maysa a naisangsangayan a titulo ti Basilica Minore a maipataw iti maysa a simbaan ti Katoliko Romano babaen ti pammasingked ti Santo Papa.
Adu dagiti pribilehio a maipaay kadagiti simbaan a madeklarar a Basilica Minore. Mairaman ditoy ti naannad ken napasnek a pannakaisayangkat dagiti ritual ti panagdaydayaw iti Dios, panangraem kadagiti sasanto ken panagpaay daytoy a simbaan a kas pagulidanan ken sentro ti liturhia.
Nasken pay a nabaknang iti historia ti simbaan, addaan kadagiti nasantuan nga imahen ken dadduma a pay a pakalaglagipan ti pammati. Nasken pay nga addaan ti simbaan iti nawaya nga espasio a pakaisayangkatan kadagiti aramid ti pammati.
Kadagiti amin a rehion iti ruar ti Metro Manila, ti Amianan a Luzon ti kaaduan iti naideklarar a basilica minore.
Addaan ti Amianan iti uppat a basilica minore a pakairamanan ti Basilika ti Ina ti Kaasi iti Agoo, La Union; Basilika ti Nuestra Señora de Piat, Piat, Cagayan; Basilika ti Nuestra Señora de Santo Rosario, Manaoag, Pangasinan; ken ti kabarbaro unay a Basilika ni San Juan Bautista iti Badoc.
Lima ti Basilika iti Metro Manila, dua iti Batangas, ken saggaysa iti Cebu, Naga, Lucena, Tayabas, ken Malolos.
Naipatakder ti simbaan ti Badoc idi 1591 a kas maysa a kapilia iti babaen ti hurisdiksion ti Sinait.
Nabigbig a maysa a parokia idi 1714 a nakaisaadan San Juan Bautista a patron ti ili.
Adda iti sanktuario ti uneg ti simbaan ti ti Milagrosa nga Imahen ni Birhen Maria (La Virgen Milagrosa).
Dakdakamaten ti pakasaritaan ti simbaan a naggapu ti milagrosa nga imahen iti Nagasaki, Japan.
Inturong ti allon ti baybay ti imahen idi intapuak dagiti misionero iti baybay iti butengda a mapapatay idi panawen ti rehimen Tokugawa.
Kadua ti imahen a naisadsad iti barangay ti milagroso met laeng nga imahen ti Nangisit a Nazareno.
Dakdakamaten dagiti rekord a nakita dagiti mangngalap dagiti imahen iti aplaya ti Barangay Dadalaquiten ti Sinait ken Barangay Paguetpet ti Badoc, Ilocos Norte idi 1620.
Masarakan dagitoy a barangay iti nagbedngan ti Sinait ken Badoc.
Dagiti laeng mangngalap a taga-Sinait ti nakabagkat iti imahen ti Nangisit a Nazareno. Saan met a kinabaelan dagiti mangngalap a taga-Badoc ti estatua. Kasta met a saan a kinabaelan dagiti mangngalap ti Sinait a bagkaten ti imahen ti Birhen.
Dagiti laeng mangngalap ti Badoc ti nakayakar iti imahen.
Naisaad iti agdama ti imahen ti Nangisit a Nazareno iti simbaan ti Sinait. Iti met Badoc ti nakaisaadan ti imahen ti birhen.
Immuna nga impaayan dagiti obispo a Katoliko iti balangat ti imahen ti birhen idi 1980.
Impaay met ni Santo Papa Francisco ti kanonikal a korona idi Mayo 31, 2018.
Iti daytoy a simbaan a nabuniagan ti nalatak a pintor a ni Juan Luna. Nayanak ni Juan Luna ken dagiti kakabsatna a da Antonio ken Manuel iti Badoc. Makita pay laeng iti puseg ti ili ti kadaanan a balay dagiti Luna a nabalbaliwan a naipatakder iti sigud a langana kalpasan ti pannakauramna idi 1861.
Iti pannakaital- o ti simbaan ti Badoc a kas maysa Basilica Minore, manamnama nga ad-adda a mayasideg dagiti Ilokano, kangrunaanna dagiti Katoliko, iti kinapateg ti pammati ken moralidad.
Kaaduan kadagiti Ilokano ti kameng ti Simbaan Romano Katoliko.—O