Panangimaton iti Pagtaengan
MAYSA a serioso a banag a nasken a tamingen ti baro a sakit a managan iti coronavirus disease wenno COVID-19.
Maaw-awagan daytoy iti angol wenno pandemia gapu iti agtultuloy ken saan a maat-atipa a panagwarasna iti nagduduma a paset ti lubong.
Saan a kayat a sawen ti pandemia ti nalabes a kinapeggad ti bayrus a pakaigapuan ti sakit ken ipapatay no di ket ti kalakana a mayakar iti sadino man a disso kangrunaan kadagiti nakapsut ti naturalesana.
Nupay kasta, adda dagiti wagas a mabalin nga isayangkat tapno maliklikan daytoy nga an-annayen iti laksid ti kaawan pay ti natakuatan a partikular a maitutop a bakuna a panglapped iti daytoy.
Adu dagiti saan a kadawyan a wagas nga impaay ti pandemia ti COVID-19 a nangsinga iti normal nga inaldaw a panagbiag a pakairamanan dagiti ubbing.
Naapektaran ti panangtaming dagiti ubbing iti personal a salun-atda, panagadal, galad, ken seguridadda.
Mairaman pay ditoy ti pannakariribukda a mabalin a mangapektar iti salun-at ti panagpampanunotda (mental health).
Adun dagiti madamdamag dagiti ubbing, uray no addada laeng iti uneg ti pagtaengan, maipanggep iti daytoy a sakit. Adu ngarud kadakuada ti agdandanag ken mabutbuteng a maapektaran ket nasken ti pannarabay dagiti nagannak tapno saan a nakaro ti pannakaapekto ti inaldaw-aldaw a panagbiagda.
Maibalbalakad ngarud kadagiti nagannak ti panangtaginayonda iti positibo ken epektibo a komunikasion wenno pannakisarsaritada kadagiti ubbing tapno maikabassit ti pannakariribukda mainaig iti daytoy a sakit.
Aturen dagiti saan a husto a mangmangngegda maipangep iti daytoy a sakit.
Ipaawat kadagiti ubbing ken kadagiti amin a kameng ti pamilia a pasetda iti pannakailiklik ken saan a pannakayakar ken pannakaiwaras daytoy a sakit.
No met saan a sigurado iti isungbat iti saludsod dagiti ubbing maipanggep iti COVID-19, maibalbalakad nga agsaludsod kadagiti eksperto wenno iti autoridad.
Adu pay dagiti maipabpabuya iti telebision a saan maitutop a buyaen dagiti ubbing kangrunaanna dagiti nababbaba ngem sangapulo ti tawenda.
No kastoy ti mapaliiw, iddepen ti telebision wenno pagbuyaen dagiti ubbing iti programa a maitutop iti edadda.
No datayo a mismo ket mariribukan wenno agduadua kadagiti maiwarwaras a damag maipanggep iti COVID-19, nasaysayaat no mangisayangkat kadagiti positibo a wagas tapno maammuan ti kinapudno.
Saan pay nga ipadlaw kadagiti ubbing ti panagdandanag.
Ipaganetget kadagiti ubbing ti panangsurotda kadagiti pagalagadan iti salun-at. Isuro kadakuada ti umisu a panangbuggo kadagiti ima ken ti saanda a kankanayon a panangsagidsagid iti rupada.
Ilawlawag nga agpayso nga adda rigrigat nga aramiden dagitoy ngem dakdakkel ti gundaway a matiped ti sakit no aramidenda daytoy.
Maar-aramat ti bakuna tapno maliklikan ti pannakaakar iti sakit. Ngem iti laksid ti kaawan pay ti natakuatan nga epektibo a bakuna, adu metten dagiti mait-ited nga agas wenno wagas a maiwaywayat tapno malaingan dagiti kinapet daytoy a sakit.
Daytoy ti rason nga adun dagiti nalaingan kalpasan ti pannakigubalda iti daytoy a sakit.
Wen, ipaganetget kadagiti ubbing a nasaysayaat ti panangliklik iti sakit ngem ti panangipamuspusan tapno maagasan ti masakit.—O