Bag-ong Bayani
MILUAG ang iyang pagginhawa dihang nakita na ang numero sa naangkon nga higdaanan. Nakapahulay na siya. Namahid sa singot.
Kauban siya kaganina sa mga sumasakay nga nagbahisbahis pagpangita sa teheras sa matag pasahero. Igo lang mihupas ang dinagaang sa lawas, mihagsa ang bag sa usa ka lalaki nga kadugtong niya sa higdaanan, hinuon aduna kiniy utlanan.
Taudtaod, duha ka batan-ong babaye ang mipahaluna pagbutang sa gagmay nilang mga bagahe. Kon wala pa kadtong buhang nga kaagian sa tawo, morag magdulog gyod sila sanglit dug-ol nga nagkatupad ang ilang mga higdaanan. Unya, nagdaling nanggawas ang duha ka batanon biniyaan ang ilang mga butang. Walay bisan usa sa silingang higdaanan ang gipamalihog pagtan-aw-tan-aw man lamang unta.
“Bay, nakamatikod ka ba niadtong mga bayhana?”
sukot sa nag-okupar sa kasumpay niyag higdaanan.
“Wala, Bay. Ngano man diay?”
“Morag mao kadtong mga nawnga ang gipakita sa TV nga mga missing.”
“Basig kaamgid lang.”
Ang paghisgot-hisgot nila sa duha ka babaye nahimong hagdanan sa ilang panaghigalaay. Ang iyang bag-ong kaila, si Dennis, taga Bukidnon. Moadto kini sa kaulohan kay motagbo sa anak niining gikan sa Australia. Gitug-an sab niya ang iyang ngalan ingon man ang hinungdan sa iyang pagadto sa Manila nga mao ang pagtambong sa kasal sa iyang manghod.
Mibiya ang barko sa pantalan sa Cagayan de Oro nianang untop ikanapulo sa kagabhion.
“Rex, wa na man mahibalik ang mga tag-iya nianang gamayng bag?” ni Dennis pa nga nakaalinggat sa paglarga sa barko.
“Nanaka man to sila. Basig nagpahangin lang didto sa itaas,” panaghap niyang tubag.
Nianang ikatulo ang takna sa kaadlawon, mikugiot ang higdaanan sa iyang tupad. Nahigmata siya. Nasil-ip niyang nangligid na ang duha ka batan-ong babaye. Gipangtaklapan ang nawong sa pula nga labakara. Naday-as ang hulma sa lawas nga wala mataboni sa habol. Migimok sab si Dennis pagkamatikod sa kinugiot. Apan sa dihang namanagbanag na, daling namangon ang duha ka babaye. Abtik kining namiya sa higdaanan.
“Rex, wa na may panty tong mga bayhana,” ni Dennis pa. “Nganong nasayod ka?”
Ingog nakombinser siya sa pahayag ni Dennis. Niya pa, ang babayeng magsul-ob og pinapiit nga jeans maklaro ang hulma sa ngilit. Apan kadtong duha nga iyang nasud-ong walay bisan gamayng hulma sa sidsid.
“Rex, wa man gyod tay lingaw sulod sa barko, hain kahay maayo kon atong sundan ang matag lihok niadtong mga kanahan.”
“Kon mao, mag-007 ta karon?”
Nangatawa silang duha.
Ilang gisugok ang tanang suok sa barko. Nagpuli-puli silag saka-kanaog gikan sa kinaubsan ngadtos ikatulong andana, sukad sa ulin hangtod sa prowa. Apan wala gayod nila ikahinagbo ang duha ka batan-ong babaye.
Misamot hinuon ang ilang kaikag sa pagpangita kon haing suoka maghuhon ang duha nga katingad-an kaayog mga lihok. Nagkayamukat na ang ilang pangagpas.
“Tibuok na ang akong pangagpas, Rex. Gilumloman gyod to sila og mga opisyal ning barko.”
“Mao sab na ang akong pagduda, Den.”
Kugihan kaayong mibagdoy si Dennis. Misaka na sab kini sa ikatulong andana. Sa laing hagdanan sab siya miagi. Nagpaniid siya sa tinudling nga pagsuroy gikan sa ubos. Hangtod naabtan niya si Dennis nga nakasangka og estorya sa hamtong nga lalaki didto sa itaas samtang nagpahangin kini simpig sa barandilyas.
Nasuyop na hinuon ang iyang kaikag sa ilang gipanaghisgotan. Miduol siya. Nagpaminaw niadtong gisulti sa tawong gikahinabi ni Dennis. Ang tema sa ilang kulukabildo mahitungod sa kahimtang sa nasod.
“Sa imong kabahin, Brad, unsay angay buhaton sa mga Pinoy?” Nasalod niya ang pangutana ni Dennis.
“Kinahanglan nga kitang yanong mga lungsoranon magpakabana.”
Gisundan kini paghulagway sa usa ka pananglitan niadtong nahitabo sa usa ka lalawigan sa Mindanao diin gisunog sa mga walhong pundok ang kahimanan ug makinarya sa pag-ugba untag kadalanan sa kabukiran.
Angay untang kapanalipdan sa katawhan niadto nga dapit. Mahinungdanon ang hiniusang hugpong sa pagbantay sa kabtangan. Unya itaho dayon sa awtoridad ang nagmugnag kadaot.
“Apan mga armado sila, Brad. Walay mahimo ang ordinaryong lungsoranon.” Misumpay si Dennis.
“Oo, tinuod armado, ug diha niana nga punto nagkulang ang atong kagamhanan.”
Midugang kini pagpamahayag nga dili pinaagi sa armas motunhay ang kalinaw. Mahinungdanon ang edukasyon. Kulang sa pagtulun-an ang katawhang nanimuyo sa hilan nga dapit, hinungdang daling madaldal sa hiwing mga paagi nga maoy babag sa gitinguhang kalamboan.
Apan naputol kadtong nindot nga hilisgotan dihang milanog ang pahibalo bahin sa naandam nga tingpaniudto. Iyang nasayran sumala sa tug-an ni Dennis nga kadtong tawong gikahinabi niini hepe de biyahe diay.
“Katuohan sab ang panahom niadtong tawhana,” ni Dennis pa.
“Bitaw dalaygon ang kalinsok sa iyang hunahuna.”
KALIT siyang naigking sa pagsikdo ni Dennis. Sa sulod sa mess hall, gitudlo pinaagi sa pagsenyas sa simod ni Dennis, kadtong babayeng kauban sa duha ka lalaki. Minunot sab siyag pasiplat. Nakapaneguro siya nga ang babaye mao ang kasikbit nilag higdaanan kay ang bulok sa sapot tataw niyang natiman-an.
“Mao gyod ang dagway nianang mga bayhanang gipakita sa TV nga missing…” hunghong ni Dennis.
Hamtong nga mga lalaki ang kauban sa duha ka babaye nga nangaon.
“Rex, doblehon ta ang kadasig ug kaabtik pagpaniid sa duha ka babayeng atong gikatingad-an.”
Milain si Dennis og talad-kan-anan. Wala kaayo kini magpaduol, hinuon nag-atubang niadtong upat nga nagtipon sa kan-anan. Samtang siya nagpahiluna sa may kilirang dapit.
Nasiplatan niyang gitunol sa lalaki ngadto sa babaye ang yawe. Ngano, nahulog pa kini sa salog nga wala dayon makupti sa babaye. Nanindog ang duha ka lalaki. Baskog kining nanglakaw gawas sa mess hall. Abtik usab si Dennis nga misunod.
Nagpalabay og pipila ka gutling ayha pa ang duha ka babaye nanindog. Walay lingi-lingi sa ilang tuling mga lakang.
Gipanid-an nila ang duha ka batan-ong babaye. May sekreto silang nadiskobrehan. Tungod niini, sila ang bag-ong mga bayani…
Gisundan niya sa dili layo nga distansiya. Nangatkat sa hagdan ang duha ngadto sa ikatulong andana. Mipadulong niadtong mga laray sa cabin. Gipansak sa babaye ang yawe sa pultahan sa Cabin Numero 9. Daling nakasulod ang duha ug gilayon natak-op ang pultahan.
Migula si Dennis gikan sa gihup-an niini. Gikamay siya. Misenyas usab siya sa pagpasabot nga nanulod ang duha ka babaye. Hapit siya ug si Dennis magkadungan sa pagpanghupaw.
“Kaluoy sab tawon sa mga ginikanan niadtong mga bataa,” ni Dennis.
Mag-ikanapulo ang takna sa ikaduhang gabiing paglawig sa barko, namatikdan niya ang duha ka babaye nga nangligad sa higdaanan. Gitabonan ang mga nawong sa tualya. Kutob sa dapit sa pus-on ang nataklapan niini. Nanguhit si Dennis kaniya. Nakapaniid sab diay kini sa lihok.
“Wa gyod tay higayon maestorya sila, da,” hunghong ni Dennis.
Sa pagkakaadlawon, daling namangon ang duha ka babaye. Dihay ilang gipanghaw-as sa bag. Nasil-ipan niya ang sabon, sepilyo, totpeyst, tualya, ug sinina. Wala mabantayi sa babayeng kaduol niya ang pagkahulog sa pinilong papel. Buot unta niyang sangpiton apan misutoy kini paingon sa ulin diin nahimutang ang kaligoanan.
Iyang gipunit aron dili matamakan sa mga tawong moagi niini nga agianan. Nabukhad. Milurat ang iyang mga mata nga nagsud-ong sa letterhead. Pulahon ang bulok sa logo. Porma sa bandera ug sulod niini may hulagway sa tawong gipunggotan sa ulo. Wala na kapugngi ang iyang kaugalingon, gibasa niya ang makinilyadong pagkasulat.
“Mona and Sorayda, while on board keep in coordination with our men, at the first class Cabin No. 9. Take further instruction what to do when you are in the actual job site. Remember your mission is to mount an explosive bomb in the area. Exercise extra-careful move in order to perfectly accomplish the task. Also familiarize your attire. Be sure to act holistic movement as it appears to be true servant of the church. With the same purpose, your attire serves as an identity for our men to meet and pick up you at the port. – AJ, Regional Commander.”
Nangurog ang iyang kamot sa dayong sulod niini sa iyang bolsa sa kamisadentro. Buot niya karong mosibat sa katahap nga modali unya pagbalik ang babaye. Giyugyog niya si Dennis. Gihunghongan kini nga pasundon kaniya didto sa prayer room. Adto kining sulat ipabasa.
Sama sa iyang reaksiyon, mao usab ang gibati ni Dennis human niinig basa.
“Rex, kinahanglan magpakabana kita niining makuyaw nga kahimtang.”
“Den, dili unta ta manggula dinhi. Tawgi sa tangkilepono ang 117. Ipahibalo sa awtoridad ang maong sitwasyon samtang layo pa ang dunggoanan.”
Gidut-an dayon ni Dennis ang mga tekla sa iyang selpon. Nakontak usab dayon. Nabati niyang gibasa ni Dennis ang mga tudling sa sulat. Pagkatapos, gipaminaw ang tubag.
“Rex, mosugat ang Intelligence Unit sa PNP, kuyog sa Coast Guard. Ang magsul-ob og diyaket nga itom maoy atong duolon.”
Dihadiha, iyang gisugyot kang Dennis ang sunod nilang buhaton. Duhaon ka grupo ang sakop sa Intelligence Unit.
Siya ang mogiya ngadtos nahimutangan sa duha ka babaye samtang si Dennis ang magtultol niini sa Cabin No. 9.
“Kinahanglan, Den, ihatag ta kining napudyot nga sulat aron adunay kalig-onan ang awtoridad sa pagsikop sa gituohan natong kaabin sa terorista.”
Mipataas si Dennis sa iyang kumagko. Diha sa hagdanan nga ilang gibarogan, iyang gilantaw ang ilang higdaanan. Maoy iyang nakita ang duha ka babayeng katupad nilag higdaanan, nakasapot na kinig biste sa madre. Namatikdan ang usa niini nga nagpunay og hikap sa bolsa. Ingog aduna kiniy gipangita. Giukay niini ang bag. Nagpanglili ilalom sa higdaanan. Taudtaod milakaw nga tulin ang mga lakang padulong sa kaligoanan. Nakabantay sab diay si Dennis sa panglihok niadtong usa ka babaye. Unya mihunghong kini kaniya.
“Kining atong nadiskobrehan, Rex, dako kaayog bili sa kaluwasan sa kinabuhi ug kabtangan.”
“Hinaot molampos kita, Den, pagsumpo sa bangi unya nga katalagman.”
MIBUDYONG ang ilang gisakyan dihang matataw na ang dunggoanan sa North Harbor. Lapas na sa ikalima ang takna sa kabuntagon. Gikunhoran ang andar sa makina sa barko. Hinayng nagpautaw-utaw sa Manila Bay.
Dihay gamayng sakyanan sa dagat nga miabante pagduol. Misapigad kini sa ilang gisakyan. Gibatig kabalaka si Dennis sanglit wala silay nakitang tawo nga misulod sa barko gawas niadtong Harbor Pilot.
Apan diha sa ilang gitindogan nga hagdanan sa kinaubsang andana nangguho pagkalit ang daghang lalaki kauban sa nagdiyaket og itom. Dali nilang giduol dungan ang pagtimbaya.
“Good morning, Sir. Kami kadtong naghatag sa confidential report. Ako si Dennis, ug kining akong kauban si Rex.”
“Sir, ania kining sulat akong napunitan.”
Nagkisdom ang nawong sa tawo nga nagbasa. Pagkahuman, mipaila kini sa iyang kaugalingon. “Ako si Colonel Al Sandoval.”
Wala siya mag-usik og panahon. Naghimo siyag duha ka grupo.
“Lt Monde, take charge of the Bravo Team,” ni Col Sandoval. Human pahimangnoi sa koronel ang iyang mga sakop, nangatkat dayon sila sa ikaduhang andana samtang si Dennis gikuyogan si Lt Monde.
“Mona and Sorayda,” matod ni Koronel Sandoval, “we are the troop to pick you up. Go with us peacefully. The boat is waiting for us.”
Iyang napanid-ang masinugtanong mingnunot ang duha ka nagbisteg madre. Wala silay bisan diyotayng malisya nga ang nagdala nila mga tinugyanan sa balaod. Nagpaulahig diyotay ang koronel. Gitawagan niini ang kaubang nanaka sa itaas. Nagpahiyom si Col Sandoval. Nagyango-yango.
“Rex, ang duha sa Cabin No. 9, nag-unipormeg iya sa pari, apan dili na delikado, giposasan na ni Lt. Monde.”
Gipaabot sa koronel nga makakanaog ang tenyente. Gipauna pagpasakay ang dinakpan ngadtos sakyanan sa harbor pilot. Diha pay laing mga sakyanan sa coast guard nga nagbantay usab. Nakighinabi si Col Sandoval kaniya ug kang Dennis.
“Rex, Dennis, iuban ko kamo karon ngadtos puluy-anan sa commander-in-chief sa nasod. Ipaila ko kamo nga mga bag-ong bayani.”
Miamag ang tinan-awan ni Dennis kaniya. Mibalos usab siyag tutok sa higala. Siya ang miuna pagtubag sa opisyal.
“K-Kining gikasubo ko, Sir Sandoval, mopadayon pa ako sa Fairview, kay motambong sa kasal sa akong manghod karong gabii.”
“Mao sab ko, Koronel.” Midali pagdason si Dennis. “Modiretso kos NAIA. Moabot ang akong anak gikan sa Australia unya sa may alas diyes sa buntag.”
“Kon mao, hatagi kog adres sa inyong gisak-an. Duawon ko kamo sa sunod adlaw. Balikon ko, ipaila ko kamong bag-ong mga bayani.”
Nanamilit kanila si Koronel Sandoval. Gitagsa-tagsa sila niini pagpig-it sa palad, dayong dagpi sa ilang abaga.
Nakapahiyom siya ingon man si Dennis. Nahimuot sa wala damhang hianggaag bag-ong mga bayani.
(KATAPOSAN)
(Unang Bahin)
UPAT ka tuig. Tangkod nang upat ka tuig nga kita naghulat ug nagtan-aw kon unsa gayod ang sangpotanan sa gihimong saad ug panumpa ni Pres. Rodrigo Roa Duterte nga ingon sa imposible gayong matuman.
“Akong sumpoon ang problema sa ginadiling droga sulod sa tulo ka bulan,” iyang pasalig kaniadto sa iyang pagpangampanya. Ang kadaghanan kanato wala motuo kay ingon sa imposible kaayo. Daghan ang nanglingo ug daghan sab ang nangatawa ilabi na ang mga politiko. Kay labihan na gong dakoa sa atong problema sa ginadiling droga nga migapos na sa tibuok nasod. Busa imposible gayong matuman ni Digong ang mao niyang panaad.
Tiaw mo, sa tulo ka bulan sulbaron niya ang maong dakong problema nga samas nagpapha lang siyag buling sa iyang agtang? Lupig pa niyay naghimog milagro kon iya gayong mahimo. Ugaling kay di man siya samas atong Ginoo nga makamao mohimog milagro. Maingong suntok sa Buwan ang iyang panaad.
Ang problema nato sa ginadiling droga maingong gikontrolar sa sapiang mga negosyante nga gipaluyohan pa gayod sa mga tawong gamhanan sa atong gobyerno. Kamatuorang dili malalis nga daghang politiko ug tinugyanan sa balaod ang nalambigit sa ginadiling droga nga nakahatag kanilag minilyon nga kita, nakapahimo kanilang adunahan ug gamhanan sa ilang mga dapit. Busa, imposible lagi gayong matuman ang saad ni Digong Duterte kaniadto sa iyang pagpangampanya.
Sa iyang paglingkod isip pamuno, si Digong mipakurat dayon kanatong tanan sa tibuok nasod sa iyang pagmando sa tanang barangay kapitan pagsumiter sa listahan sa tanang adik, pusher ug financier sa ginadiling droga sa ilang mga dapit.
Kini ang nakaingon nganong ang mga drug addict, pusher ug financier sa ginadiling droga nagpanon ngadtos buhatan sa kapolisan sa atong mga lungsod ug siyudad. Kay uban sa maong mando, gilusad man sab ni Pamuno Duterte ang Oplan Tokhang.
Kinsa ba tuoy di malisang nga maabtan sa Operation Tokhang. Kay gipasabot man nga sa Oplan Tokhang, ang mga alagad sa
balaod maoy mangunay pagkuha sa mga drug addict, pusher ug financier nga magpabilin sa pagtago. Gibaniog man sab nga ang mga polis may listahan o kasayoran kon kinsa ang mga drug addict, pusher ug financier. Busa kuyaw kaayo kon nga ang mga alagad sa balaod manuktok na sa ilang mga pultahan. Segurado man silang kuhaon, patay kun buhi. Mao goy mando sa atong pangulo. Walay makahimo pagtago bisan diing dapit.
“Morag matuman gyod ang panaad ni Digong Duterte nga iyang sumpoon ang problema sa ginadiling droga sulod sa tulo ka bulan,” nagkanayon ang kadaghanan. “Walay mga adik, puser o pinanser ang makahimo pagtago kay mameligro ang ilang kinabuhi,” maoy pangagpas sa kadaghanan.
Mao lagiy hinungdan nga ang mga adik, pusher ug financier sa bisan diing dapit napugos pagreport ngadtos buhatan sa kapolisan sa ilang mga dapit. Kay mag-ayo bag maabtan sa Oplan Tokhang.
“Kapin gayong baynte sa akong mga sakop ang mingreport karong adlawa,” pulong pa ni Felix Tagalog nga maoy barangay kapitan sa Mapurog nga amigo ning tagsulat kinsa gikakita didtos among lungsod. “Nakurat ako ug ingon sa dili makatuo nga daghan na sab diay ang mga sakop nakong nanimuyo sa Migsali ang nagapos sa ginadiling droga,” matod pas batan-ong kapitan sa Brgy. Mapurog.
Makapakurat kaayo ang maong kamatuorang gibutyag ni Brgy. Captain Felix Tagalog. Ingon sa dili katuohan nga ang dakong problema sa ginadiling droga miabot na gayod diay ngadto sa hilit nga dapit sa Migsali nga sityo sa Mapurog. Ang Migsali nahimutang sa tiilan sa dakong bukid sa Malindang nga ang kadaghanan sa mga mulupyo mga Subano. Gani, si Felix mismo mitug-an nga nakurat kaayo siya nga daghan na diay sa iyang mga sakop ang nagapos sa ginadiling droga. Sekreto o tago man god ang kalihokan sa tanang naggamit sa ginadiling droga.
“Hinuon nalipay kaayo ko nga sila mismong mga adik ug puser maoy nangako sa pagreport ngadtos kapolisan sa lungsod,” pulong pa sa batan-ong kapitan sa barangay. Ang mga polis lagi sa lungsod nahibawo kinsa ang mga adik, pusher ug financier sa matag dapit tungod kay kadaghanan sa atong alagad sa balaod nalambigit sab sa ginadiling droga.
Nindot ug epektibo kaayo ang paaging gigamit ni Pamuno Duterte. Gawas nga gipasumiter ang tanang kapitan sa barangay og listahan, kanunay sab gimonitor ang kalihokan sa tanang adik, puser ug pinanser sa ginadiling droga sa ilang mga dapit, gipahimog mga livelihood project. Ang PDEA (Philippine Drug Enforcement Agency) apil sab sa pagmonitor maoy hinungdang natarong sab gayod ang yabag nga mga alagad sa balaod nga gisuwerteng wala mapalagpot sa puwesto. Gitaktak ang kadaghanang polis nga nasayrang nalambigit sa ginadiling droga.
Ang nahimong sangpotanan: nawala gayod ang ginadiling droga sa kadaghanang dapit. Nahilom sa hingpit ang mga adik, puser ug pinanser sa Tangub City ingon man sab sa tanang barangay sa lungsod sa Bonifacio.
“Nagkalainlain lang ang livelihood project nga gipahigayon sa kapunongan nilang mga adik dinhis atong lungsod,” maoy balita ni Wayne Paquibo gikang mitambong sa miting nga gihimo sa tanang adik, puser ug pinanser didtos buhatan sa kapolisan sa lungsod sa Bonifacio. “Ang tanang nalambigit sa ginadiling droga dinhis atong lungsod hatagag hinabang paghimog mga livelihood project aron makabatog kita ang gitukod nilang mga kapunongan sa matag barangay. Ug dinhis Dulian, piggery project ang ipahigayon sa kapunongan nilang mga adik nga ang presidente si Denden,” balita sa batan-ong barangay secretary niadtong panahona nga nahasol ug apektado kaayo sa mga problemang namugna sa mga adik sa among barangay.
Si Denden anak sa mga ginikanang dakog kalubihan. Busa sa iyang pagkahimong pamuno sa kapunongan nilang mga adik nga maoy magdumala sa ipahigayon nilang piggery project, lagmit mawala na gayod sa hingpit ang ginadiling droga sa among dapit.
Sa Ozamiz City, napatay man si Reynaldo ‘Aldong’ Parojinog lakip ang tibuok niyang banay nga ang nahibilin mao na lang ang iyang anak-babaye, si Nova, ug igsoong si Ricardo nga board member kaniadto sa Misamis Occidental. Sa maong panahon sab, si Nova maoy bise mayor sa Ozamiz City gitanggong sa Kampo Crame samtang si Ricardo o Ardot Parojinog gibalitang nasikop didto sa Taiwan sa unang mga bulan sa 2018. Sa nahitabo sa mga Parojinog, daghan ang mingsinta sa sinugdanan.
“Grabe kaayo ang ilang gibuhat kang Aldong nganong gipatay lakip ang asawa ug mga anak!” daghan ang nagyawyaw, naglagot sa atong gobyerno.
Kay sa kamatuoran lagi, si Aldong daghag natabangan dili lang sa Ozamiz City kondili hasta sab ngadto sa ubang mga dapit nga ang mga mulupyo nagkinahanglag pangbayad sa ospital ug ubang dagkong mga panginahanglan. Si Aldong maingong nasuod sa katawhan sa bisan diing dapit nga maoy nakapahimo kaniyang gamhanan sa negosyo ug politika sa Misamis Occidental. Nakita god kausa ning tagsulat ang daghang tawo didtos balay sa iyang inahan sa Lawis diin si Aldong nanghatag og linibong tabang nga walay lista-lista tungod kay dili na kinahanglang bayran.
“Unya nganong gipatay si Aldong lakip ang asawa ug mga anak? Di ba sakit kaayo ang maong buhat sa atong gobyerno?” yawyaw sa tanang gibatig dakong kaluoy. Gobyerno ang ilang gibasol, gipasanginlan sa makapakurat, makalilisang kaayong hitabong wala gayod nila damhang modangat sa matinabangon kaayong pamilya nga nahiagom sa kapintas kuno sa atong mga alagad sa balaod.
Ang maong pangutana matubag sa kamatuorang angay masayran sa kadaghanan nga mao ray nasayran ang kaayohang nadawat sa ila mismong kaugalingon.
“Tiyo, magnegosyo ta… minilyon gayod nga negosyo. Wa tay problema sa puhunan tungod kay atong sagabay ang tag-iyas pabrika dihas Lawis. Wa sab tay problema sa mga alagad sa balaod kay huwes ang akong ugangan,” agni kanako ni Jong-Jong sa matag higayong mahisuroy ako kaniadto sa ilang pinuy-anan sa Tinago nga kasikbit sa Lawis sa Ozamiz City.
Si Jong-Jong anak sa ig-agaw ning tagsulat nga sikat kaayong radio announcer kaniadtong mga dekada ‘60 hangtod sa ‘90 nga mikandidato pagka board member sa wala pa mahiagom sa aksidente sa sakyanan. Nalipay kaayo si Jong-Jong nga nahiuli ako gikan sa Manila kaniadtong 1994 maong gisigehan niya akog agni pagsulod sa giingon niyang minilyong negosyo nga laway ray puhunan.
Negosyo diay sa illegal drugs ang giingon ni Jong-Jong nga maoy among sudlan nga wala lagi magkinahanglag puhunan namo tungod kay iyang kabarkada kaniadto sa ilang pag-eskuyla ang tag
Klaro ang mando: dakpon. Unya kon manukol, dili gayod kalikayan ang pinusilay. Kalit ang gihimong raid, walay nakabantay…
iya sa pabrika— si Aldong Parojinog. Busa mahimo unta kaming mokuhag illegal drugs nga minilyon ang kantidad nga mahimong ipalusot namo ngadto sa kaulohan nga maoy dakong sentrong baligyaanan sa maong ilegal nga droga diin ako nagtrabaho ug nagpuyo sulod sa dul-ang singkuwenta ka tuig. Ug wala lagi kuno kamiy problema sa mga alagad sa balaod tungod kay huwes ang iyang ugangan.
Illegal drugs diay ang dako kaayong negosyo nilang mga Parojinog ug si Aldong mao kunoy tag-iya sa pabrika nga nahimutang sa Lawis, ang dapit sa Ozamiz City nga kasikbit sa pantalang dunggoanan sa mga barko— mga barkong estranghero nga maoy nahimong kargahanan sa ilegal nga droga nga nagkantidad og minilyon. Mao diayng sapian kaayo si Aldong, walay kukahinugong ipanghatag ang linibong kuwarta ngadto sa nanginahanglan. Mora bag nanghatag lang siyag pan ngadto sa mga tawong gipanggutom.
Walay nakatandog sa maong patigayon sa mga Parojinog.
Bisan si kanhi Pres. Fidel Ramos nga usa gayod gani ka heneral niadto wala makahimo pagtugaw sa maong negosyo sa pamilya nga nahimong sikat ug gikaintapan kaayo sa katawhan.
“Silang mga Parojinog nangitag daghang kuwartang ikahinabang sa mga tawong nanginahanglan,” nagkanayon ang kadaghanan kaniadto sa among dapit.
May mga higayon sab kaniadto nga si Presidente Joseph Estrada kanunayng nakigkita kang Aldong sa iya mismong pinuyanan sa Ozamiz City apan wala gayod makapakibra sa negosyo niini sa ilegal nga droga. Mitunhay ang dakong patigayon. Sa panahon nilang Pamuno Gloria Macapagal Arroyo ug Pangulong Pinoy, ang negosyo sa mga Parojinog mingsamot paglambo.
Ambot kon ngano.
Lahi si Presidente Digong Duterte. Hugtanay gayod ang iyang paningkamot pagsumpo sa illegal nga droga dinhi sa atong nasod.
“I want to see my people free entirely from the menace of the dangerous drugs!” iyang panaad maong iyang gilusad ang nasodnong kampanya pagsumpo sa ilegal nga droga.
Dakong patigayon sa ilegal nga droga ang gipanag-iya diay sa tinahod nga banay busa kinahanglang dakpon ang tanang sakop sa pamilya. Kay kon dunay ibilin, mahimong magpadayon pagtunhay ang maong patigayon sa ginadiling droga. Wala lang mabutyag ang maong kamatuoran tungod kay ang tanang mulupyo sa dapit pulos suod sa mga Parojinog nga dangpanan lagi sa tanang nanginahanglan, walay nahimangod.
Klaro ang mando: dakpon. Unya kon manukol, dili gayod kalikayan ang pinusilay. Kalit ang gihimong raid, walay nakabantay.
Lisod sudlon ang dakong compound sa mga Parojinog diin may habog ug kongkretong koral ug may mga guwardiya pa. Nakapangandam gayod ang tibuok banay sa pagsukol kay may daghang armas batok sa kapolisan kinsa may naandam nang hingpit nga plano. Ug maingong gisuwerte gani kaayo si Ricardo o Ardot nga nakahigayon pag-ikyas kansang pinuy-anan kauban ra sab nila sa dakong compound ubay sa national highway sa barangay nga layo na sa sentro sa Ozamiz City paingon sa kasadpan.
Ang kadak-on sa operasyon sa droga nilang mga Parojinog gipakita sa nahitabong pagkasikop kaniadtong Disyembre 6, 2017 sa mga polis. Nasakmit ang 12 ka kilong shabu ug pila ka milyong kuwarta gikan sa nadakpang mga paryente ug mga tawo nga konektado kanila sa trabaho ug negosyo.
Sumala pa ni Chief Inspector Jovie Espenido, direktor sa kapolisan sa Ozamiz City niadtong panahona, dunay nagpahibalo kanila bahin sa tulo ka drug transaction nga gihimo sa dagkong mga drug distributor sa Cebu, General Santos City ug mga lalawigan sa Lanao.
Sa gihimo nilang intelligence monitoring, ilang nasayran nga si Butch Merino maoy magdala sa nahisgotang shabu ngadtos mga distributor sa Lanao nga P2.5 million ang balor. Si Merino mao kunoy bodyguard ug drayber kanhi ni Ozamiz City Vice Mayor
Nova Parojinog nga tua karon gitanggong sa Philippine National Custodial Center (PNP) sa Camp Crame. Gidakop si Vice Mayor Nova sa gipahigayong raid nga misangpot sa kamatayon sa amahan niyang si Reynaldo
‘Aldong’ Parojinog ug 14 ka kauban lakip ang iyang inahan sa Hulyo 2017.
Sa imbestigasyong gihimo, si Merino napugos pagtug-an nga ang shabu iyang nakuha gikan kang Meldin
Rabanes nga modeliber sab untag usa gihapon ka kilong shabu ngadto sa laing pumapalit. Si
Meldin Rabanes nga ig-agaw igtagsa ni Bise
Mayor Nova Parojinog kansang inahan manghod ni Aldong, naghupot sab og minilyon nga kuwarta.
Ang pagkasikop kang Meldin Rabanes misangpot sa sunodsunod nga raid nga gihimo sa kapolisan sa pinuyanan sa mga Parojinog ug sa ilang mga supporter sa gabii sa Disyembre
6, 2017 diin nakuha ang
8 ka kilong shabu sa balay nilang Melodia ug Gaudencio Malingin nga parehong nadakpan samtang ang uban nilang mga sagabay nakaikyas. Ug didtos pinuyanan ni Maychell Parojinog Gumapac nakuha sa kapolisan ang laing duha ka kilong shabu sulod sa usa ka steel vault nga may kaubang mga armas nga tag-as og kalibre. Mao sab didtos pinuy-anan nilang Manuelito Francisco, Rizalina Francisco ug June Francisco, may nakuhang mga armas nga tag-as og kalibre nga mahimong mahuptan lamang sa mga tawong sapian aron pagpanalipod sa ilang patigayon.
Samtang didto sa balay nilang Ricardo ug Christopher Parojinog, nakuha sa kapolisan ang laing mga armas nga tag-as og kalibre, daghang bala ug duha ka granada. Ang duha ka Parojinog ug tulo ka Francisco pulos nakaikyas. Si Ricardo o Ardot dugayng nagtagotago.
Ang maong mga hitabo dayag nga nagpakita nga dako gayod kaayo ang negosyo sa ilegal nga droga sa mga Parojinog sulod sa daghang dekada. Wala na si Aldong apan ang kapolisan nakakompiskar pag 12 ka kilong shabu gikan sa iyang mga paryente ug sagabay nga mao pa lang sab nasikop. Sa balor nga tag-5 ka milyon ang matag kilo sa binultong pagbaligya, ang maong 12 ka kilong shabu nagkantidad og 60 milyones.
Sumala pas mga kasayorang nakuha sa mga awtoridad, ang
12 ka kilong kabahin sa nahibiling 86 ka kilong shabu nga didto nilang mga Parojinog sa nangaging tuig, labihang daghana, dul-ang duha ka bakid! Ug gani ang maong 86 ka kilo mao na lay nahibilin sa daghang shabu nga nahalin na ngadto sa mga distribyutor sa nagkalainlaing lalawigan sa Mindanao ug Kabisay-an diin ang ginadiling droga naghitak sa nangaging katuigan. Dayganay na kining ginabaligya sa mga pusher sa bisan diing dapit. Miabot na gani ngadto sa kabukiran. Kamatuorang gibutyag ni Brgy. Captain Felix Tagalog sa Mapurog nga nakurat kuno lagi kaayo siya nga ang mga sakop niyang nanimuyo sa ilang Sityo Migsali nga maingong mga inosente nagumon na sab diay sa ginadiling droga.
(MAY SUMPAY)