Ang Sugilanon Ni Wonder Woman

SEGURO, inigkabasa mo niining ulohan sa lindog, magtuo ka nga hisgotan ko ang biliranon nga babaye sa iyang malatngonon nga paghubit sa gamhanan ug imortal nga linalang nga natawo isip usa ka bagani nga makita nato sa DC comics. Apan kining akong isugid ninyo karon mao ang kabahin sa mga “Wonder Woman” sa tinuod nga kinabuhi.

Seguro, makaingon sab ka karon nga kumon na kini nga hilisgotan kay kanunay na kining matuki ilabi na karon nga buwan sa Marso nga mao ang pagselebrar sa Women’s Month. Oo, wala ka masayop, tinuod nga kini kanunay nang hisgotan sa kadaghanan ug kanunay na kini nato silang masugatan o masinatian sa adlaw-adlaw nato nga kinabuhi. Apan sa akong kabahin, mahatagan lang gayod og lawom nga pagtugkad sa pagsabot ang usa ka butang kon nasinatian na kini sama lamang sa kabug-at sa gisagubang sa tinuod nga mga Wonder Woman.

Sa dalaga pa ako, lapad ang akong panlantaw sa kaminyoon. Milatad na sa akong hunahuna ang mga ideya nga akong angayng buhaton kay kanunay ko man makita ang akong kauban nga mga magtutudlo nga minyo ug may mga anak samtang gipadayon ang pagpanarbaho. Kanunay kong makadungog og mga pahimangno kon unsa kadako nga bugno ang pagsulod niini.

Usa sa mga mipatik sa akong hunahuna mao ang gisulti ni Ma’m Lorna (usa sa akong mga kauban dinhi sa among tunghaan nga dako kaayo ang dedikasyon sa paghatag og serbisyo sa kabatan-onan) nga, “Ning, katulog gyod og tarong samtang wala ka pay anak kay kon naa na, dili na gyod mabalik sa normal ang imong tulog sa tibuok nimo nga kinabuhi.”

Saksi si Ma’m Lorna sa akong mga pagpulaw tungod sa trabaho sa dihang dalaga pa ako. Mibawos lang ko og dako nga pahiyom nga daw dili gayod ako katuo ug wala ko hatagi og dakong bili kay anad na man sad ko og laoy-laoy. Basin sisiw ra na nako.

Si Ma’m Lorna ang matawag nako nga ligdong nga inahan kay bisan pa man sa mga pagsuway nga giatubang sa among propesyon, nahimo sab niya ang iyang mga responsabilidad isip usa ka inahan ug asawa. Apan dili sab sayon ang iyang giagian. Sa upat na ka tuig namo nga panag-uban gunad sa pagsugod nakog serbisyo niining tunghaan, saksi ako sa tinago niyang mga pagtuwaw kay maabtan ko man siya usahay sa iyang klasrum. Wala siyay oras nga giusikan samtang nag- encode sa iyang daily lesson plan o naggunting sa iyang instructional materials. Bisan pa og nasud-ong ko ang iyang kalisdanan, tipik lamang kini sa gihambin niya samtang gibubo niya halos ang tanang oras alang sa pagserbisyo sa eskuylahan.

Sa mata sa wala pay mga kabilinggan sa kinabuhi sama nako sa una, dili pa tantong du’t sa bukog ang gihinabi kanako ni Ma’m Lorna nga igo na lamang nagpatulo sa luha samtang nagsud-ong sa iyang anak nga dili na moduol kaniya gumikan sa pila ka semana niyang pagbiya sa ilang panimalay tungod sa mga seminar sa Siyudad sa Sugbo. Dalhon pa gani niya sa una ang iyang trabaho sa balay ug ang oras nga gitagana alang unta sa iyang pamilya maibanan ug maoy mahimong sinugdanan sa panag-away nilang magtiayon.

Sa akong bahin, niadtong high school pa ako, ang akong pangandoy, kon dili ko man gani mahuman ang akong pagtuon tungod sa among kalisod, mamahimong housewife— ang pagbantay sa mga anak.

Tungod sa kalisod pod, naningkamot kong makalampos sa pagtungha. Ug tuod man, natuman ang akong pangandoy nga mahimong inahan sa pagsugod nako sa pagtudlo. Ang una kong 60 ka anak nahimugso su’d sa usa ka klasrum. Wala pa kaayo koy kasinatian unsaon pagdala niadtong mga bataa nga daw sama sa porselana— nanginahanglan og makanunayong pag-amuma ug paggiya. Dili ko pa malimtan ang akong lobatlobat niadtong may nagsinukmagay su’d sa akong klase ug ang una nakong pagsaksi sa pagtulo sa luha sa usa ka inahan nga una nakong gi- home visit kay ang iyang anak wa na man mosulod sa klase.

Ug karon, sa wala damha, nga nahisu’d na gayod ako sa kaminyoon ug naa na poy usa ka anak, daw sa nasaag ko sa usa

ka gera nga wala makapangandam. Labing lisod gayod ang pagpahiayon sa kinabuhi labi na kon ikaw usa ka magtutudlo kay ang imong oras sa tingkatulog mao man poy tingmata sa imong masuso. Tinuod gayod nga makatuaw ug mahinuklog ikaw kon unsa nga matang sa gubat ang imong gisudlan taliwala sa pag-uha sa imong anak ug sa imong mga kalibog sa kalibotan.

Didto na minglanog ang mga pulong ni Ma’m Lorna kabahin sa pagkatulog natong mga inahan kay bisan pa nga modako na ang imong mga anak, mahigmata ka na lang taliwala sa kagabhion nga pukawon sa imong mga kabalaka ug mga kasagmuyo kay dili lang imong kalibotan ang imong gilukdo kondili apil na ang kinatibuk-an sa imong mga minahal sa kinabuhi ug sa imong mga tinun-an.

Didto na nako matimbang ang gibug-aton sa tawag nga “Nanay! Mama! Mommy! Nana!” Pastilan, ang oras nga akong igahin unta sa akong pagtuon ug pagtrabaho aron mahanas ko pa ang akong kaugalingon sa pagtudlo ug pagtabang sa akong mga tinun-an, naibanan na ug ang pagbalanse sa oras usa na ka dakong hagit. Ultimo pagpanudlay o pagpangarte makalimtan na kay ang hunahuna nabahin na sa gatosan nga bisan sa tingpahuway imo man gihapong mahunahunaan ang trabaho nga nagtipun-og, ang pagbalanse sa panginahanglan sa kinabuhi, pag-amuma sa imong kaminyoon nga kinahanglan matag adlaw bisbisan, ug paghunahuna sa sulbad sa mga pangutana, mga kalibog ug mga pagduhaduha sa imong kaugalingon nga buot pod mosal-ot sa hagip-ot nimo nga kinabuhi. Pagkakutas na man lang gayod!

Apan, nganong gisudlan? Usahay moabot sa punto nga makalimtan na nimo ang imong kaugalingon, ang pagmatuto niini sa pag-amuma sa mga butang nga kanhi gihatagan og bili, sa mga butang nga nakatampo sa pag-umol sa imong kalag o ang pagpangita nimo sa imong kaugalingon taliwala sa kalisang sa kalibotan. Apan, dili puyde nga hatagan mo og bili ang mga kasamok sa imong kaugalingon kay aduna kay propesyon nga imong gipanumpaan ug pamilya nga amumahon, walay lugar ang mga pangutana kay babag sa imong mga prayoridad, ug dili na ikaw ang prayoridad kondili sila. Bisan pa sa kakuwang sa pagtagad ug pagdayeg sa imong pagkugi ug sakripisyo gikan sa kaulohan, wala kay angayng ireklamo kay imo man nga gisudlan.

Tinuod gayod diay nga makat-on na ikaw sa paghatag og importansiya sa gibug-aton sa kinabuhi kon kaugalingon mo nang balde ang imong gilukdo. Sakit gayod diay ang pagtiyabaw sa imong anak kay gusto niyang mokuyog ug magpagakos nimo apan wala kay mahimo kay lagi kinahangkan kang magklase o ang sitwasyon nga ang imong anak dili na motimbaya nimo human sa imong kabudlay sa trabaho kay lagi hapit na ka niyang makalimtan kay pirme lagi kang wala sa balay. Wala mo masaksihi ang krusyal nga panghitabo sa iyang kinabuhi kay lagi may mas bug-at kang responsabilidad ug didto napamatud-an nako ang gilawmon sa mga pulong ni Ma’m Lorna.

Isip usa ka magtutudlo, kahibawo ako nga aduna pay mas labing lisod og kasinatian sa kinabuhi nga labaw pa sa pagpanlimbasog ni Ma’m Lorna o sa akong kaubanan sa buhat. Aduna pay mga inahan o mga babaye nga nagpakaamahan, nagpakaanak o mas labaw pa ang gilukdo nga responsabilidad nga andam molupad ug mobuntog sa mga hagit sa kinabuhi bisan pag walay pasidungog ug nangagisi na ang kapa. Ug kanila ko nakita ang usa ka matinud-anon nga bayani. —

Tinuod gayod diay nga makaton na ikaw sa paghatag og importansiya sa gibug- aton sa kinabuhi kon kaugalingon mo na nga balde ang imong gilukdo.