Pagsumpo Sa Ginadiling Droga ni Pangulo Duterte:
KINAHANGLAN GAYONG MOLAMPOS
BISAN wala na si Aldong, ang mga alagad sa balaod nakakompiskar pa lagig 12 ka kilong shabu didto sa iyang mga kabanay. Mao tingaliy hinungdan nga si Jong-Jong, pag-umangkon ning tagsulat nga kabarkada ni Aldong kaniadto sa nag-eskuyla pa sila, nakaingon nga may pabrika sa shabu ang mga Parojinog sa Lawis— ang dapit nga ilang kontrolado tungod kay ang mga mulupyo maingong pulos nagmahal kanila tungod sa ilang pagka matinabangon.
Hinuon, ingon sa katuohan gayod ang maong balita sa atong mga alagad sa balaod. Tungod kay usa niana ka higayon kaniadtong 2008, ang kadaghanan sa among lalawigan sa Misamis Occidental nakurat kaayo pagkasayod nga may tulo ka estrangherong barko nga mingdunggo sa Lawis. Bugas-humay kuno ang karga sa maong mga barko nga gipakyaw kuno pagpalit sa Young Milling sa Molave— dakong kompaniyang namaligyag bugas nga may galingan sa humay nga maoy labing dako sa tibuok Zamboanga del Sur.
Daghan ang wala motuo nga pulos bugas-humay ang karga sa tulo ka barko nga nagdungan pagdunggo. Katingalahan kay wala may nahitakdang importasyon sa bugas dinhis atong nasod niadtong panahona ug ilabi na kay didto lang idunggo sa gamayng siyudad sa Ozamiz.
Natahap ang kadaghanang lungsoranong mabuot nga illegal drugs ang karga sa maong mga barko nga gisaksak sa mga sinakong bugas-humay. Kay didto god mingpundo ang maong mga barko sa lawod duol sa Lawis nga ang gamayng pantalan dili kadunggoag dagkong barko ilabi nas estrangherong barko. Kay kon tinuod pang bugas-humay ang karga sa maong mga barko, didto unta manunggo sa dakong pantalan sa siyudad diin sayon ang pagkuha sa mga komprador.
Labihang kusoga gayod sa ilegal nga droga sa Tangub City sa nangaging katuigan. Gani, sa among barangay mismo, may mga pamilyang pulos adik— amahan, inahan ug mga anak mga adik— nanagsalig nga maayog kita ang mga panagat ug panguma diin ang mga lubi duna gayod kanunay bungang mahugno.
Apan karong mga adlawa, hapsay na kaayo ang kalihokan sa katawhan sa mga barangay sa Pangabuan ug Lorenzo Tan sa Tangub
City ug ingon man sab ang among Brgy. Dulian didtos bukid sa Bonifacio nga maoy gumaran sa akong panimuyo ug kinabuhi sukad sa akong pagka bata. Wala nay nagtikawtikawng mga adik, puser ug pinanser. Dili tungod kay wala na sila, anaa pa gihapon, kay wala man masulod tanan ngadtos mga rehabilitation center sa probinsiya kay gibalibaran sanglit wala nay lunang kabutangan linugdangan sa kadaghan sa adik, puser ug financier nga nanurender. Apan silang tanan nahilom sa hingpit dungan sa pagkahilom sa tanang drug financier sa Tangub City lakip ang dakong drug financier nga suod nga higala sa pag-umangkon ning tagsulat.
Sila si Mayor Philip Tan sa Tangub City ug Mayor Samson Dumanjug sa Bonifacio sa maong panahon naglusad og mga programa nga mahimong makakontrolar sa tanang adik, puser ug pinanser sa ginadiling droga sa ilang mga dapit.
Sa lungsod sa Bonifacio gipahigayon lagi ang lainlaing livelihood project nga mahimong makahatag og kita ug makakontrolar sab sa kalihokan sa mga adik, puser ug pinanser aron mahilayo sila sa daotang bisyo sa paggamit ug pagpamaligya sa ginadiling mga droga.
Samtang sa Tangub City maingon nga epektibo ang programang gipahigayon ni Mayor Philip Tan— ang tokhang schooling diin ang mga adik, puser ug pinanser kinahanglang motambong og duha ka sesyon nga tagtunga sa adlaw sa matag semana. Sa Brgy. Lorenzo Tan, pananglit, sa matag buntag sa Biyernes ug Sabado samtang sa kanait nga Brgy. Pangabuan sa matag hapon sa Biyernes ug Sabado. Maingong maayo ug epektibo kaayo ang tokhang schooling tungod kay ang mga adik, puser ug pinanser gihatagag mga record book diin kinahanglang isulat nila ang tanan nilang kalihokan sa matag adlaw nga ilang ireport o basahon didto sa tambongan nilang mga sesyon ubos sa pagdumala sa mga sakop sa CBRP o Community-Based Rehabilitation Program sa siyudad. Sa ingong paagi, masayran sa mga awtoridad ang kalihokan sa mga adik, puser ug pinanser nga maoy nagsulat sa kaugalingong journal. Kay sa higayong dili magkadimao ang nasulat sa journal o kon tumutumo lang ang tanang nahisulat sa kaugalingong record book ang nahitungdang adik, puser o pinanser, pahamtangag silot didto mismo sa atubangan sa nanambong sa gipahigayong sesyon, papus-apon sulod sa pila ka minuto. Busa ang tanan mapugos gayod pagsulat sa tinuod. Ang maong mga tokhang schooling ginapahigayon sulod sa gitakdang lima ka bulan diin ang linangkob nga graduation sa tanang nagschooling sa tanang barangay nga sakop sa siyudad gipahigayon kaniadtong Nobiyembre 26, 2018 didto sa Sinanduloy Cultural Center sa Tangub City.
Ang tanang adik, puser ug pinanser napugos pag-apil sa tokhang schooling tungod kay ang PDEA ug mga polis may listahan kuno sa tanang tawong nalambigit sa illegal drugs sa ilang dapit. Ug mao kunoy order o mando nga ang mga polis maoy mangunay pagkuha sa mga adik, puser ug pinanser nga magpadayog tago didto sa ilang mga pinuy-anan. Busa, kinsay dili mopatim-aw? Mag-ayo ba gayog matokhang?
Unya ang tanang mingradwar o nakatapos sa lima ka bulang tokhang schooling kinahanglang moreport pa sab sa gitakdang follow-up sessions kausa matag bulan sugod sa Enero 5, 2019 nga adto matapos sa gitakdang adlaw sa bulan sa Disyembre 2019. Busa, ang a tanang minggradwar sa tokhang schooling dili na gayod makahigayon pagbalik sa daotang bisyo. Sa maong paagi naapil sab lagi pagka tarong ang mga polis nga yabag nga gisuwerteng wala mangataktak sa puwesto.
Nakita natong tanan nga kining kampanya ni Pangulo Digong Duterte pagsumpo sa illegal il drugs tinud-anay gayod nga iyang taposon. ta
Ug tinuod man gayod unta tingali nga iyang iy matapos sulod lang sa tulo ka bulan ang maong dakong problema sa illegal drugs sumala su sa gigamit niyang epektibong pamaagi nga nakapadayag, nakapalutaw gayod sa tanang ta adik, puser ug pinanser sa tanang dapit nga giubayan sa makapakurat sab kaayong Oplan Tokhang.
Ugaling lang kay, sa sinugdanan, giabusaran g pag-ayo sa mga polis, ilabi na ang a kapolisan sa kaulohan. Mahimo ra god untang dakpon nila ang mga adik, puser ug pinanser nga kadaghanan gani natulog didtos ilang il mga pinuy-anan, walay mga armas, apan sa kanunay ilang gipalutaw nga nakigpinusilay kanila k maong ilang napatay.
Apan tataw, tin-aw man natong nakita sa mga panghitabo ug pagka tawo sa mga biktima b ug ilabi na sa mga sakop sa pamilyang nanagreklamo, nga ang nahitungdang adik, puser o pinanser wala makahimo pagsukol o wala makapanalipod sa ilang kaugalingon. Kay K kon duna pay armas ang nahitungdang mga biktima, ubay-ubay sab unta ang mga polis nga nasamdan o napatay tungod kay didto man sila sa mga dapit o pinuy-anang dili nila sinati. Tingali, ang mga ugok lamang ang wala batiag katahap sa mga talan-awon ug kamatuoran nga ato sab mismong nakita.
Ang maong mga buhat maoy nakapasinta sa mga human rights advocate nga nagsigeg yawyaw pagpahunong kang Pangulo Duterte sa iyang gipanumpaang kampanya pagsumpo sa ginadiling droga.
Didto napugos pagpadaplin ang mga polis kay ang nasodnong kampanya sa droga gisalig na lamang sa PDEA. Ugaling kay sulod lang sa mubong panahon, wala pa ganiy tuig, ang problema sa illegal drugs ingon sa misamot pagbuylo kay gisudlan na man hinuon sa mga langyaw nga ingon sa mingsamot kadaghan. Dagkong gamanan sa shabu sa mga Insek ug Koreano ang nakita sa Pampanga ug mga subdivision libot sa Metro Manila. Ang hinungdan kay ang PDEA kulang kaayog mga sakop nga mahimong makamonitor sa nagkalainlaing dapit ning atong nasod. Walay kaso sa gagmayng mga siyudad ug lungsod, sama sa Tangub City ug lungsod sa Bonifacio diin ang mga mayor makatan-aw kanunay sa tanang kalihokan sa mga polis ug PDEA nga maoy nagmonitor sa mga adik, puser ug pinanser. Apan didtos dagkong siyudad sa Metro Manila ug Kabisay-an, ang PDEA ingon sa naglisod pagsumpo ginadiling droga.
Maoy hinungdan nga ang nasodnong kampanya pagsumpo sa ginadiling droga gibalik sa kapolisan nga maggamit gihapon sa Oplan Tokhang. Apan karon, higpit na gayong gimonitor ang kalihokan sa mga polis nga magpahigayog Tokhang Operation maong dili na sila makahimo pag-abusar. Hinuon ang mga adik, puser ug drug financier nga nagpabiling nagtago kinahanglan gayong sikopon buhi o patay.
“I want to see my people free entirely from the menace of the dangerous drugs,” maoy pamulong ni Pamuno Duterte niadtong panahon nga iyang giputol ug gisalikway ang maayong relasyon sa atong nasod ngadtos Amerika nga kanunayng naghatag kanatog dagkong hinabang.
Bisan gani ang European Union nga maoy labing gamhanan
Ang gihimong pagpuhag sa gamhanang banay sa mga Parojinog sa Ozamiz City nakahatag og tinawng mensahe: determinado gayod si Pangulo Rodrigo Duterte pagtapos sa atong problema sa ginadiling mga droga nga wala mahimo sa nanglabayng mga pangulo…
karong organisasyon sa adunahang mga nasod sa Uropa nga ingon sa mao nay nagkontrolar sa ekonomiya ug mga patigayon sa tibuok kalibotan, wala mapasaylo ni Pamuno Digong sa gihimong mga pahayag batok sa iyang mga paningkamot pagsumpo sa illegal drugs dinhi sa atong nasod.
Kon nahimo pagpuhag sa kagamhanan ni Pangulo Digong Duterte ang gamhanang banay sa mga Parojinog sa Ozamiz City nga gihinugon kaayo sa katawhan sa Misamis Occidental nga maingong nagmahal kanila sa ilang pagka matinabangon sa mga nanginahanglan, walay katarongan nga dili sab niya mapuhag ang mga namatigayon sa ilegal nga droga sa ubang mga dapit nga halayo sa maayong kabubut-on sa kadaghanang mulupyo.
Husto ug epektibo ang pamaaging iyang gigamit. Kinahanglang sikopon ang tanang sakop sa banay o sindikato nga nalambigit sa ginadiling droga. Ang mosukol patyon. Apan kinahanglan gayong makita sa mga lungsoranon nga misukol ang napatayng adik, puser o pinanser. Hinuon, ang mga pinanser ug puser nga dagko kasagarang makigpinatyanay gayod sa mga alagad sa balaod nga mosikop kanila aron panalipdan ang patigayon nga naghatag kanilag dagko, sayon nga kita.
Kaniadto sa pagkapatay kang Aldong Parojinog, daghan lagi ang misinta, nangasuko sa atong gobyerno. Kay giapil god lagi pagpatay ang iyang asawa, mga anak ug mga kabanay didto sa ilang mga pinuy-anan. Apan karon, nahilom na ang tanan. Kay nasayod na nga illegal drugs diay ang dakong patigayon sa mga Parojinog.
Dako ang parahan nga molampos gayod ang maong programa sa atong halangdong pamuno kon kitang katawhan ilabi na ang mga tawo nga nanaghupot og tag-as nga katungdanan sa atong gobyerno mobulig sa kinasingkasing, ilabi na ang mga mayor ug gobernador nga direktang may koneksiyon sa tanang mulupyo sa ilang mga dapit.
Ang gihimong pagpuhag sa gamhanang banay sa mga Parojinog sa Ozamiz City nakahatag og tin-awng mensahe: determinado gayod si Pangulo Rodrigo Duterte pagtapos sa atong problema sa ginadiling droga nga wala mahimo sa nanglabayng mga pangulo. Bisan wala niya kana mahimo sulod sa tulo ka bulan nga iyang gipanaad ug gipanumpa kaniadto sa iyang pagpangampanya sa eleksiyon, dako na kaayong kalamposan nga iyang makab-ot kon mawagtang sa hingpit ang ginadiling droga dinhis atong nasod sa panahon sa iyang administrasyon.
Sa kinatibuk-an, ang panglimbasog ni Pangulo Rodrigo Duterte pagsumpo sa ginadiling droga dinhi sa atong nasod may parahan gayong molampos kon ubayan usab sa maayo ug epektibong mga programa sama sa ginahimo ni Mayor Samson Dumanjug sa gipahigayong mga livelihod project sa namugnang mga kapunongan sa mga drug user sa lungsod sa Bonifacio ug ilabi na gayod ang epektibong drug users rehabilitation module o konsepto sa tokhang schooling nga gigamit ni Mayor Philip Tan nga maoy nakapawala sa dakong problema sa illegal drugs sa Tangub City.
Ang ginadiling droga maoy hinungdan sa makalilisang nga mga krimen dinhi sa atong nasod busa kinahanglan gayong masumpo. Atong nakita ang daghang gilugos ug way kukaluoyng gipatay sa mga tawo nga nawad-ag maayong pangisip kay nabuyong sa ginadiling droga. Bisan gani ang inosenteng mga bata gilugos ug way kukaluoyng gipatay sa mga adik nga manghasi.
Ang illegal drugs maoy labing sayon nga makahatag og dakong kita sa mga tawo nga tapolang manarbaho ug ilabi na sa mga yabag nga kawani sa atong gobyerno ug mga negosyanteng gusto maadunahan sa walay pagtagad sa pagkadaot sa kinabuhi ug panimuyo sa katawhan nga ilang gipahimuslan.
Busa, aron masumpo ug matarong ang yabag nga mga elemento sa atong katilingban, si Pangulo Digong Duterte must use iron hands.
Kaniadto, si Presidente Marcos mipa- execute sa Insek nga drug lord nga namatud-ang dakong pinanser sa illegal drugs. Ang panghitabo nakapalisang sa tanang sindikato sa droga kay walay nakatingog. Wala lang masundi tong maong sampol ni Presidente Marcos kay nagkasakit na siya.
Gani mao man sab nay gihimo didto sa laing kanasoran diin may kaigsoonan kitang gibitay kay nasakpang nalambigit sa illegal drugs. Nganong dili man sab nato kana himoon dinhi sa atong nasod— our country our home— so other countries had no business interfering in our efforts in cleaning it from all undesirable elements detrimental to our peoples’ safety and welfare.
It is never a right for an individual to use dangerous drugs that could induce him to commit heinous crime. They are the people who do not have any decent place in our law abiding and peace loving society.
(KATAPOSAN)