Panay News

Taglish, saan at dapat?

- By Joan C. Bandola, SST-III Estefania Montemayor National High School, Dumarao, Capiz

KUNG may natutunan man akong isang mahalagang bagay mula sa aking guro sa Ingles ‘yun ay kung kailan at saan dapat gumamit ng salitang Ingles. Ito rin ang naging inspirasyo­n ko sa pagtuturo ng asignatura­ng Filipino. Ayon sa aking guro, maaaring gamitin lamang ang salitang Ingles kung kayang iparating sa tagapakini­g o sa taong kausap ang nais mong iparating sa wikang Ingles. Kung hindi rin lang kayang sabihin sa Ingles ang nais mong sabihin, marapat dapat lamang na sabihing ang gusto mong sabihin sa wika o diyalekto na kaya mong isalin ito para maintindih­an ng taong kausap mo.

Kaya kung tatanungin ninyo ako kung saan at kung dapat gamitin ang Taglish, ang aking magiging sagot ay base sa kung ano ang napapaloob na mensahe sa sinabi ng aking guro. Gaya ng mga sumasali sa Binibining Pilipinas o mga paligsahan na kagaya nito, magsalita sa wika kung saan i kaw kumportabl­e. Huwag magsalita ng may pag- iimbot o para lamang makapagyab­ang sa i ba. Magsalita sa wika na kayang s a mbitin a t malayang makakapagh­ayag ng inyong damdamin, Filipino man ito o Ingles, o ano pa man. Hindi i pinagbabaw­al ang taga- salin sa mga patimpalak gaya ng Binibining Pilipinas o Miss Universe. Kaya kung gusto ng isang kandidata na magsalita sa wikang nakagisnan niya, malaya siyang makapagsal­ita ayon dito.

Ang Taglish ay ginagamit nan gkar a mi hans a kasalukuya­ng panahon. Makaluma na ang t aong g umagamit ng purong Filipino. M ins ann ga parang ang Filipino ay pangalawan­g wika na lang sa ating sariling bayan. Pero hindi masisisi ang sinuman dahil sap a gd at ingng banyagang salita at kawalan ng sapat na pagpapa-alala at pagpapahal­agang dapat ginagawa para mapanatili ang pagbigkas at pagsambit ng wikang pambansa. Dahil sa pagpasok ng iba’t ibang wikangb any a ga, lalo na ang pag- usbong ng wikang Ingles dala ng mga produkto o serbisyong nasa Ingles na napapanood, nakikita, nababasa at napapaking­gan, naging mulat lalo na ang kasalukuya­ng henerasyon sawikangi to. Kung kayat hindi maiwasan na magsalita ng Taglish o pinaghalon­g Tagalog at Ing les samara ming pagkakatao­n. Kung may mga salitang Tagalog na hindi madaling maisalin ng mga kabataan sa ngayon, Ingles ang dali- daling solusyon. Halimbawa, sa pagsabi ng, “May pagpupulon­g t ayo mamayang hapon,” mas madali sa mga kabataan ang magsabi ng, “May meeting tayo later.” Napakalali­m na para sa mga kabataan ang salitang pulong, lalo na ang pagpupulon­g. Kung kayat mas minarapat pa nilang e-Taglish na lang ang gusto nilang sabihin i mbes na sabihin sa purong Filipino.

Ngunit ang Taglish ay dapat gamitin lamang sa mga impormal na komunikasy­on. Dapat sanayin pa rin ang mga kabataan lalo na ang mga mag- aaral nasa eskwelahan na matutunan ang wikang Filipino dahil sariling atin i to. Ito ang wika na bumuo sa ating nakaraan sa napakahaba­ng panahon. Hindi tayo ibang lahi. Filipino tayo. Filipino ang ating wika./

Newspapers in English

Newspapers from Philippines