Sun.Star Pampanga

Breakup by phone

-

Makikilala na la na naman deng ange at laya king kasalungsu­ngang panaun, e mu anting pamangan nung e anti mu namang panulu karing miyayaliwa­ng sakit deng tau ngeni lakwas na ring mangatwa. Anting pamulug pamangan o inuman anting tsa, deti maragul la ulaga king kayapan dang makapagpas­ikan katawan laban karing mangabayat a sakit.

Ing laya magagamit ya anting panulu keng kuku, sakit dungus, sakit butul at laman nung gawang salabat bang inuman. Ing dildak a laya magagamit yang panulu kareng mepile, masakit ipan, mikarimla o mepasma. Kadaldak ning laya, kakabit yak eng nung nu ating masakit at tatali ya tulid ning mepaltuk o mepile pati na keng ating rayuma at kapamilata­n ning sarili nang likas a pali, deng laman o butul o masakit.

Keng pamangan, magagamit ya anting sangkap pamulug karing lutung Kapampanga­n, anti keng tinola, eskabetsi, paksi, lumlum at dakal pang pamangan tamu.

Ing ange naman, anting pisan nang alang pilatan ning laya, dakal ya naman gamit king pamaglutu at pamanulu. Ninung makibalung ing ange magagamit ya keng pamangawan­g kutsinta? Iti ing mamye kule karing kutsinta pati na ing makakaliwa­ng lasa na. Karing ulam, maralas yang magamit keng kari-kari, alpang papa, biringi, pigan a balatung, at iti magpabangl­u ya naman karng sablang ulam a mibubulug ya iti.

Ing ange ing mamaye masiglang kule ning nanu mang pamangan— mapasingle, mapasabo, o anting pakawasa. Pekamanyam­an-diling gamit ning ange ing nung sangkapana­n yang piga at ditak mung mayumu. Bang ne mang masikan talab at mabilis malaso king dungus at magi yang pampasikan katawan, sasamutan yang ditak a pamintang di l dak.

Deni reng mapilan karing adakal a sasaup ning ange king katawan tamu:

• Papaldanan na ing rayuma, pauli ning lalabanan na ing pamangalba­g da reng katawan tamu.

• Usyan ne ing ate (liver) kapamilata­n ning pamaglako nang nanu mang makalasun a bage kapamilata­n ning pamipasika­n keng tungkulan ning ate.

• Papasiknan­gan na ing agus ning bye bang apasaluswa­n ing kapaldanan king sakit atdu at ing salusu ning sabo atdu.

• Dagdagan ing salusu ning pamangduru­t ning daya, at palabnwan na ing daya.

• Papaldanan at papasnwan ing daralanan ning pampalaso pengan, at ampatan namu naman ing pamangalat ding bukul dungus pauli ning makalinis ya iti.

• Babawasan na ing sakit at lagnat a makayabe king sakit.

King keraklan ding pamanaluse at pamanaliks­ik linawe da naman ing kegiwan ning ange king kanser o sakit alang makaulu. Auulu na ing sakit keng susu, ate, babo-dungus, bituka at maragul a bituka. Ing ange bina nang papatuknan­gan ing mabagal a pamanubu ring bayung bukul, ing pamandagul at pamaglipat da. Sibuknan ta na la!

*** Dake Talabaldug­an: 1. kalabkab¹ – (palagyu) kabug, karug. English – heartbeat, throb. Alimbawa king pamangamit: “Makakarok kanu king kapalaran ing pamanese kala king pibale-bale ring ninu man.”

MORE than half of Filipinos who ended a relationsh­ip did so by mobile phone - through text, a call, or an instant message.

Of the more than 500 people surveyed by a Filipino online selling and shopping resource, 58 percent admitted to using mobile phones to end relationsh­ips. Almost 30 percent used text messages, 22 percent called, and 7 percent used instant messenger. The use of emojis or emotion icons like smileys was not measured.

To get back together, 75 percent agree that giving gifts helps in the reconcilia­tion process, said the survey conducted by Lazada.com.ph, a popular online store where Filipinos can select from a range of items. “I’m sorry” gifts, it said, did not have to be expensive.

The online survey did not appear to have been conducted scientific­ally. It was not as detailed as those done by the Social Weather Stations or the Pulse Asia Research Inc. The Lazada press statement was silent on any margin of error.

But the survey result was revealing of the kinds of relationsh­ips in this digital, connected world.

Lazada said it held the online survey on “Heartbreak­s and Healing” to investigat­e how technology has affected how people get together, fight, break up, and move on. It found out that online profiling or checking online data on another person has become “standard practice” for those who want to develop relationsh­ips. It said 54 percent of respondent­s check a potential date’s social media profile before going out on one. “Online research and dating are now so intertwine­d that even if they like someone in person, 60 percent of people have said that they lost interest after doing more research on social media,” the Lazada statement said.

Not everybody broke up by mobile phone. There were those who did it the decent way in person (34.8 percent) and those who split up through handwritte­n letter (6.3 percent).

After a breakup, 52 percent or more than half report stalking their exboyfrien­d’s or ex-girlfriend’s social media page. One out of three respondent­s ended up getting back together with their loved one.

How to get back together? They give peace offerings or “I’m sorry” gifts, Lazada said, but it also pointed out the practice of sharing passwords. “Trust is one important factor. Almost 65 percent of respondent­s say they share their email, phone and app passwords with their significan­t other,” it said. There were others, 35.5 percent, who would rather keep their passwords to themselves.

Their Valentine’s Day wish for the ex: “I wish him or her well” (40.2 percent), “I wish they get what they deserve” (33.9 percent), and “I don’t think about them at all” (25.9 percent).

What the respondent­s didn’t say was that, if they split up again, they could always change their passwords or create new accounts.

With the common use of mobile phones, splitting up is one undertakin­g that can be done through a text or call. Still, the decent way to break up is face to face and not through the cowardly approach of behind a mobile phone.

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from Philippines