E ya mamayun ing Katutwan… (Truth never conforms… )

“E ku tatanggapan ing panakit a ing ketawan bina yang makalunus pangagapus king kapitangang benging alang batwin ning pangamapanatul-karing lipi at lumpungan a ing maslag nang munag ning kapayapan at pamikakapatad e malyaring mipaltutu… panwalan kung ing alang maka-sandatang katutwan at alang-panayang-kapalit a lugud ilang mika-pangwakas a amanu.” ~ Martin Luther King, Jr.

“Ninu mang alang ingat king katuwan ding mangalating bage, e ya malyaring pagkatiwalan karing maulagang bage. ~ Albert Einstein

“Ing parasan ning makamigit a tau ya pin ing katutwan. ~ Confucius

“Adwa la mu ring kamalyan amlayaring gawan ning ninu man king pamaglakbe papunta king katutwan; ing e malaus anggang miras, at ing e magumpisa.”

“Atlung bage la ring e malyaring isalikut: Ing aldo, ing bulan at ing katutwan.” ~ Buddha

“Aku ing Dalan, ing Katutwan, at ing Bye. Alang miras king Ibpa nung e dumalan kanaku.” ~ Yesukristu

E ya anting danum a mamayun king aske ning pidatukan na. E ya mamayun ing katutwan king maling dalumat ninu man. Ala yang panginwan iti uling iti ing kasangkapan ning Apung Ginu— nung makananung ing lugud kasangkapan niya naman.

Anting alimbawa, balikdan tamu ing alalan karing mengalabas a adwang ukdu na a nung nu ating tatagal para king panga –punbangsa o president a sinabing inya kanu tatagal yang pamuntuk-bangsa uling akasabi ne ing Apung Ginu. Pepakit Ya kanu kaya at Ya ing sinabing sukat yang tagal king alalan. Gewa na iti at kisna yang sikan-lub memaglibut mabilug bangsa, karing sablang lalawigan, sablang balen at sablang kasuluk-sulukang barangay a inagyu nang puntalan.

Taganang deng talatuki na asna la naman kasikan kapanwalan keng sasabyan na karing balang pulung a tatagunan na. Ing Dyos kanu ing tinubud kaya bang tagal. Mangabaldugan a makabitasa ne. Ing pengasdanan ku mu, o’t rugu memaglibut ya pa nung ing Apung Ginu pin ing sinabi kayang tagal, buri nang taganang sabyan kanita makabitasa neng mipuk. Antita pala

o’t peypagal ya pang megyagyag karing sibabaranggay, sibabalen at sablang lalawigan nung tutu pin ing panyabyan nang kesabi ne ning Dyos bang tagal. Dapat e ya masambut nung antita.

Karas ning aldo ning alalan, ulatang masikan ya lub at masikan kapanwalang ya na pin ing tutuking milukluk a punbangsa ning Pilipinas. Aba, dapat mung manwala la naman deng makarandam kaya uling sasabyan na ing Apung Ginu yang mitubud kaya ba’yang manyambut. At wa pin naman, nung Ya ing mitubud kaya, e ya pumaltus, e ya masambut!

Inyang bilangan na, kakarug ya salu. Likas mu ita nung manwala ya king katutwan, oneng alang makapapanwala pa nung e ganap ing kapanwalan ninu man king sarili na.

Inyang payari na ing bilangan, minasa ya pa ata. E ne man magbayu isip ing Ginu. Nung tutung akasabi ne ning Dyos at sebyanan neng tagal ya king alalan, sukat mung ya na at ala nang aliwa pa ing mipuk keng panga-presidenti.

Ing katutwan e ya mamayun king gyam ning ninu man. Nung katutwan ing sinabi ning Dyos a manyambut ya— alang pakli ita. O mesambut ya, e. Kidwanan na pa. Ya mu rin.

*** Dake Talabaldugan: 1. kasarilinán – (palagyu) tagle kauryan, pangabukud. English – individuality, individualism, uniqueness. Alimbawa king pamangamit: “Balang metung kekatamung lelangan ating kasarilinan a ala karing ninu man.”

2. kasay, kase – (palagyu) babaddilu, tampiso malambat. English – thermal bath of certain duration. Alimbawa king pamangamit: “Inyang misalunan ya ing wali kung bungsu kase kapitnang aldo ing penulu da kaya.”

3. kasayakasay/ kasekase – (palagyu) kasumamyan, kasoran; nanu mang magdalang e mayap a palad o tanda. English – jinx: person, animal or anything that brings bad omen or bad luck. Alimbawa king pamangamit: “Maragul a kasekase ing abak pa mung maranun manakit na kang mipapate keng dalan.”

4. kasaysayan¹ – (palagyu) amlat, tala ning milabas. English – history, chronicles. Alimbawa king pamangamit: “E na malyari pang alilan nung nanu man ing makatala keng psus ding tau migit pa king nanu mang kasaysayan.”

5. kasaysayan² – (palagyu) kaulagan/ kayulagan, kabaldugan. English – value, importance, utility, usefulness. Alimbawa king pamangamit: “Alang kasaysayan ing nanu mang pemirayit a tagumpe ninu man at kapilanman.”

*** PAMANGAPAMPANGAN: Atatandanan ku king pisasabyan da reng apu at pengari ku ing amanung,“Laram ning maninap keka!” Masulit yang pakisanakan nung tambing ya mung dandaman. Magagamit ya naman iti karing aliwang bage. Antini, “Laram ning kakagli keka!” o “Laram ning bayung gising kang Goryo!” Mangabaldugan iting makasdan, alangan o e kapanipaniwala ing gagawan o sasabyan ning kasabi ning sasabi kaniti. Inya sabyan da ing “Laram ning maninap keka!” nung sapala o masakit malyari ing buri mu. Bala sinabi da na naman a marayung malyari ing sasabyan mu o ninu man.

*** Agkatan da kang mambag o midake nanu mang Kapampangan a kawatasan, sanese, sisti, kasuryan o nanu mang dikil king Kapampangan. Nanu mang kutang o sisti king misulat king Kapisik, malyaring ikutang o malinawan king talasulat. Pakiparala king email address, garciakragi@yahoo.com o iyaus o itext king + 639988948624 o + 639423924399. Nung karapatdapat ya’t makayagpang king dalerayang tuntunang Kapisik, masa kang mirinang kapakibatan at milimbag ya sanu man kareng tutuking dangka ning Kapisik. Ipisik me, abe!