Sun.Star Pampanga

On state of decay

-

Alang mumunang sisi. Pota pamung ikit ta na ing kamalyan tamu kanita pa ing pamanisi. Inya sa sukat mung mingat king nanu mang sabyan o daptan tamu. Nung makasugat la king kapanamdam­an, nung makasira lang pamiyutus o nung makagisan lang kapanupaya­n, e ta la sukat sabyan at daptan manga isipan mu man.

Deng nanu mang makasugat keng pusu ding aliwa, mekad mipaldan la man dapot ing piklat a lakwan da kabang bye na lang mayakit king balat ding kesugatan. Agyang pepatawara­n da na katamu reng pikasalan tamu, dakal ing e da na akalingwan pa ing kaplas ding depat tamu karela. Ating bage milalakwan panalala karing kapanamdam­an tamu.

Makananu ta man kabandi o kasalapi; makananu ta man kayupaya; makananu ta man kabantug— atin pa mu ring bage e tamu agyung gawan. Ating bage e tamu abaligtad. Nung baligtaran tamu mipakarok ing bili. Makananu yang iyuna ing kareta king kabayu?

Ing sikluban atin yang batas king pamidalan-dalan ding bage-bage sasakupan na niti. Atin taganang makayuna at ating makalibuta­d. Atin mu namang keng tawli la kapilan man. Manese ta pa o tumun bayu maging nasi ing abyas, dapot bayu ita atin pamung pamiyadya. Tanam ta pa bayu ta mupul. Nung ala tamung inasik, ala tamung pupulan.

E malyaring mupul pamu bayu tanam o mapag pamu bayu manunyab. Ating pamigunyat a kaylangan bang nabangnan ing nanu mang bage. Agyang keng sugal kaylangan pamu ing punan o taya bayu ka manyambut. Ala pang minyambut a e pamu tinaya agyang singku mung maklak.

Nung atin mang mikakamany­anggul agyang e la maglolo uli namang ing babai ing minye mustra o ya ing miglolo king lalaking palsintan na. Atin mu namang kasal pamu bayu lolo. Makanyan man deng bage deti bunga na la mu ning kalma a dalerayan ning palad a ya namang maging piyampanga­n ning pamidaland­alan ding bage-bage mayayakit keti labwad o pati na king sikluban.

Ing kalma anti ya naman kanita. Nung nanu ing tenam mu ya naman ing pupulan mu. Nung tinanam kang mayap, pumupul kang mayap at ing kabaligtar­an— nung tinanam kang karokan mupul ka namang karokan. Patas ya mu ing batas ning kalikasan a makapaylal­am king kapanibala­n na ning Apung Ginu.

Dake Talabaldug­an:

1. kibít¹ – (palagyu) kiling, paling, pildis, pakli, baluktut. English – shrug, jerk, twitch as of the shoulder or lips). Alimbawa king pamangamit: “Akaburi ne pamong Mon itang dalaga, kabud-abud mipaurung ya inyang ikit na kibit ya.”

President Rodrigo Duterte has predicted that Metro Manila will soon become a dead city in a few years time. He said that they should close the capital region of the Philippine­s and rather develop other provinces which are more conducive for developmen­t.

The said statement of the president seems to be true. Metro Manila has reached its age and that it is time to decongest it and place its occupants, businesses and industries alike to some places in the country.

I recalled one time when I had the opportunit­y to study college in Manila. Aside from being away from my family, I weighed-in things including the disadvanta­ges of pursuing studies in the National Capital Region vis-à-vis with studying in my home province.

I solicited pieces of advice from friends on staying in Metro Manila or in the province where I can also have my tertiary education. Most of my peers told me to stay in Pampanga rather than in the country’s capital metropolis due to many reasons. As I was pondering, I realized that there are indeed wide gamuts of reasons to stay in Pampanga.

Traffic

Metro Manila is said to be the traffic capital of country with the famous Epifanio Delos Santos Avenue (EDSA) earning the tag as the biggest parking lot in the whole world because of the number of vehicles stuck in everyday heavy traffic.

Economists would say that we are losing billions of pesos due to traffic gridlocks and snarls in Metro Manila alone.

Pollution

We need not perhaps contest whether Metro Manila is clean or otherwise, this as we see how filthy are the roads, streets and alleys in the cities of the Metro Manila. Tons and tons of garbage are generated everyday easily making us think of Payatas, Smoky Mountain among others.

Fl oodi ng

Since Metro Manila is a top garbage-generator, we can expect of its dirty sewers and esteros. These waterways often get clogged during heavy rains resulting into floods. There are other places in the country that gets flooded too but its different when trash floats on floodwater­s just like in the various parts of the capital r egi on .

Crime

Sadly, criminal activities do happen every day in Metro Manila. Recently, there are not much high-profile cases except on the alleged extra-judicial

killings that hugged the limelight for the past months. Aside from these, there are the usual snatching, hold-ups, theft and robbery and other index and non-index crimes.

As a consolatio­n, it is said that the police records no crime when Senator Manny Pacquiao is on the ring fighting his opponent. I would not say that all these are not present in other places in the country. However, we are talking of extra ordinary volume and number when are pointing out Metro Manila. With all these, we cannot blame perhaps the president for saying that the country’s capital region is on a state of decay. Decongest Metro Manila now.

For any comments, ideas, suggestion­s or opinions, text or call The Advocate at 0921-3636360 or send email at dencious@gmail.com

 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from Philippines