Panugaling Talangkibi (Lurched Attitude)

“Digma iti, at alang e pamangabiran a gabun.

Nung ala ka keng lele ku, kasalang da ka;

Nung e ka sasaup, daraptan mung lakwas mipapakarok iti.” ~ Mateu, Dangka 12: Sunis 30 (Matthew, Chapter 12: Verse 30)

“Balu kung ing dapat mu: e na ka marimla dapot e ka mapali mu naman. Pilinan mung e na ka marimla e ka pa mapale?

Inya sa uling maligamgam ka, at e na ka mapali marimla ka pa, ilura da ka palwal keng asbuk ku.”

~ Pamibulalag, Dangka 3: Sunis 15-16 (Revelation Chapter 3: Verses 15-16 )

“Ninu mang ala king panig ku salang ya kanaku, at ninu mang e makatipun kanaku misalbag ya.”

~ Lukas, Dangka 11: Sunis 23 (Luke, Chapter 11: Verse 23)

“E ko wari kasaman ding makikasaman Keka, O Ginu?

At e ko wari pangablaran ding mamanyalakad salang Keka? Kasaman ku la king ganap a pamakisaman; bibilang ku la anting kasalang. “~ Dalit, Dangka 139: Sunis 21-22 (Psalm, Chapter 139: Sunis 21-22 )

Talangkibi. Nung kapilang panaun ya menibatan at nung kapilan ya man mekalingwan anti ring aliwang amanu, iti kukupas n’ya naman.

Dindam ke ing amanung “talangkibi” nakadwa mu king matalik a kakaluguran at menakit na namang masampat a amanung Kapampangan a ren mung tau Angeles ding gagamit. Metung ne naman iting amanung malagad na namang magagamit at e man magagamit na karing aliwang bal en.

Makanyan man, dakal kareng tau deng makanyan a talangkibi panugali agya man ngening kasalungsungan. Mayap iti naman?

Agpang karing metungge sunis keng Banal a Kasulatan, ing panugaling talangkibi e ya pibuburyan ning tau at lakwas ning Apung Ginu man at lakwas na nung papasyag tamu ing kasalpantayanan tamu Kaya. Mayap pa sanang malino ta’nang aminan a mayna tamu inya e ta agyung manalakaran para king katalarwan kesa king sabyan tamung e ta mangabiran kareng miyayaliwang mangaragul a pisasabyang alingasngas king kasalungsungan.

Ating taung ba’la mung lunto e mangabiran e na la mu pakit kakampyan at palto da mayap la uling pante la mu pagkyabayan ninu man ing kayarap da agya mang deng adwang kayarap da atin lang pipapaten at bitasa naman a ing metung karela makatud ing pakilaban na. Ing katuliran da para karela e da

buri ing metung karing mipapate mimwa ya inya palto da namu ala lang kakampyan o kakabiran inya e na la mu makyalam ambisna maragul lang malyaring isaup bang malutas ing sigalut da ring mipapate kakaluguran da.

Pamangilag mu king gulu ngara pin. Dapot nung ila ring tulirang mituran king nanu mang sigalut o mekad ding pakamalan da, anak o kamaganak— aru buri da sopan mu la. Buri da kampyan mu la agyang mali ing pakipate da. O ba’t antita? Nanu ing panibatan na nita?

Ing panibatan na nita ya pin ing pangamakasarili. Buri da ring talangkibing tau ya pin ing pangsarili da mung kayapan o pangsarili dang kayapan ding pakamalan na— inya sa’t ala lang tune masabal o malasakit kareng aliwa. E la man sana mamilatan nung e mangilag la pa king katungkulan da anting kayagum ning metung a kabalantyan o pati na kabalenan o bangsa.

Buri da reng talangkibi ken mung dane manyambut parati.

Mituran ka? Talangkibi ka wari, abe?

***

Dake Talabaldugan: 1. kubáw/kubó¹ – (palagyu) damulag makabalikuku sagu. English – species of carabao with horns curved in front of the face. Alimbawa king pamangamit: “Malagad la pa king kildap kaleldo reng damulag a kubo.”

2. kubáw/ kubó ² – (palagyu) sagin

a makapabukut. English – a species of bananas. Alimbawa king pamangamit: “Mengari lang sagung makabalikuku deng saging a kubo asali na king palengking Agu.”

3. kubkób/kubkúb¹ – (panguri) kulung, makakulung, makapalibutan/ mipalibutnan, makapaligiran/ mipaligiran a bage o dane. English – enclosed, hedged, fenced, surrounded. Alimbawa king pamangamit: “Kubkub ya ing balen ning Makabebe karing ilug at sapa at pati na dayat malat.”

4. kubkób/kubkúb² – (panguri) salikup, mipalibutan/mipalibutnan. English – closely surrounded, besieged. Alimbawa king pamangamit: “Kubkub ya karing dinalang ukbu ing pekapun ding tulisan inya ala yang agawa nung e na mu sumuku.”

5. kublí – (panguri) pampan, makapampan, makasalikut. English – hidden from prying eyes. Alimbawa king pamangamit: “Kubli ya king lagyu ring adwang tatangalan nang bayani ing pekapun ning Lalawigang Tarlak inyang lumpungan ding Kanu at Pilipinu i Francisco Makabulus Suliman”

*** PAMANGAPAMPANGAN: Gawi tamung Kapampangan ing pamanyiklod anting tanda ning pamigalang karing makatwa, pengari o ninu man sukat igalang o kagalanggalang. Agyang ing pamanyiklod ating makatud at mali at atin mu namang t al angk i bi .