Aldo ra kanu reng Pusu ngara! (It’s Hearts’Day, so they say!)
Pusu
O kaka nung bisa ka sa, pusu ku pusu mu ne sa, nung bisa ka pang aliwa king pulkeru ka magsarya. Pusung babi, pusung baka, pusung damulag a matwa. Nung e mo pa buri deta, mamasyal ka ketang mula!
Nung Aku ing Kukutnan
Nung aku ing kukutnan, buri ku ne ing bulutungan. Nung wari sa king imalan kalibo yang pemaltangan. Balikan mu ing taguri, bulutungan e ke buri, Mandilu ya mu saguli, paruminggu e ya langi.
Ing Malsinta
O ba’t mo ketang Sabadu migpasyal ku keta kekayu, Inyang abtsawan mu ku, pepatagal mu kung asu. Anya pepatagal da ka, karetang asung de pamilya, bang kanita makilala ing tune mung pamalsinta. ~ Atlung Senayang Dalit Pamalsintang Kapampangan
Mitud ngeni king “Aldo ring Pusu” kanu ing Kapisik inya sa’t mitampuk tamung atlung dalit Kapampangan dikil keng pamalsinta. Matwa la pa reti kekatamu keraklan uling deng sinulat e no makalto lagyu. Kabud na la mu pakalimbag at e no masasambitla ring linalang kareti agyang asno kanayun pakirandaman at pakiramdaman.
Ding dalit e la mu darandaman nung e daramdaman la naman. Ding dalit tamung Kapampangan dakal ing makatula at balamu mo deng magdalit ala lang kamatayan. Buri nang sabyan nita asno kelang male anting bingut a pane mung kapamyalungan ing balu da.
Basultu ya man o kundiman; sapatya ya man o tumayla— ing dalit Kapampangan mapamatula ya inya nung menasakit ka man pauli ning pangabating ning palsintan mu king nanu mang sangkan— mangapakayli kang pasagakgak nung dandaman mu la.
Malagad mung tutu ing atin kang abalitan a ating Kapampangan a migpakamate pauli ning pamalsinta. E da gawi reng Kapampangan ing antita. Nung likwan me ing Kapampangan, magsulmuk ya man ngamu na— agyang panangisan na kang pilang aldo o sabyan mu na
bulan— kalabas na nita mantun yang aliwa bang palitan na ka. Matibe la dungus deng kabalen, e mu no sisibuknan pa.
Aba, mekad timba-timbang alak ing inuman na! Oneng masikan ya mang minum masikan ya namang mamulutan inya e mu na panayang maglupa n’ya mung butul at balat o bungu uling matatag ya salu i abe! E mu na panayang abalitan meng migpakamate. Akit me mang magsalibatbat neng bayu-bayu yang mikawani king sinta na— aru kalabas ita— bayu ne naman ing katayid na.
Deng mang kababaynan a kabalen antita la naman. Ala lang binang pamiyaliwa. Mangalagu la inya e la kagisanan makaburi karela nung sakaling kawanyan mu la man. Pusu lang lasung deng babaing Kapampangan dapot nung apamwa mu la— pusu no mang batung mabye!
’Nu ko, e mu pibiru-birung mulangan mu la’t kawanyan uling e da buri ing masakit a biru den. Mekad mengakudkud ka lupa karela nung pemiraytan mu la. Mangalagu la man kuku, magi lang anting kukung balawe kabud milangan mu la. Inya sa’t arwan mu ne ing apakyak mung palsintan mung kabalen.
Isali mu neng pastilyas king Magalang (detang kareng Carreon) o Arayat (deng kareng Kabigting) o kareng pulburun gawa Sasmwan o metung a kumpul a bulaklak asasali kang Esting bang ayaru mu neng tambing. E mu na rugu palambatan pa ing tabug na uling mekad ing tabug maging malabug.
Pamu pala, nung ikang babai ing mekapamwa, kunan mu namu keng pa-agud-agud, pakaul-kaul at paumauma. Aminan ing kamalyan mu. Mekad pilan mung penandit ayaru mu ne! Arwan mu ne, abe!
***
Dake Talabaldugan:
1. kubu – (palagyu) dampa, dalungdung, barung-barung, malating bale gawa keng kwayan at pinaud. English – cube shaped countryside hut. Alimbawa king pamangamit: “Agyang kubu ya mu ing tuknangan da reng tau keng taldawa masaya at payapa la king bye ra.”
2. kubúng – (palagyu) bumbung, talukbung, pandung. English – shawl, covering blanket, head covering. Alimbawa king pamangamit: “makapampan ya lupa i Digna king keyang kubung bang e ya makapanawa uling masikan ing asug na.”